RệP SáP GIả Phenacoccus solenopsis Tinsley GÂY HạI TRÊN CÂY HOA CÂY CảNH TạI THàNH PHổ Hồ CHí MINH Và VùNG PHụ CậN

Rệp sáp giả là côn trùng gây hại trên nhiều loại cây trồng nông nghiệp, đặc biệt trên cây ăn trái như mãng cầu, xoài, cam qu?t, ổi, nhãn, mít v.v, trên cây công nghiệp như cà phê, hồ tiêu, điều, lạc, cây lương thực như khoai lang, sắn, cây rau như ớt, cây hoa-cây cảnh các như phong lan, bông bụp, mai vàng, trạng nguyên, hoa đại, nhất chí mai, thiên tuế v.v. Do ảnh hưởng cuả rệp sáp, nhất là rệp sáp giả (rệp bột), nhiều cây trồng bị suy thoái, nhiều cây trồng không cho trái hoặc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
RệP SáP GIả Phenacoccus solenopsis Tinsley GÂY HạI TRÊN CÂY HOA CÂY CảNH TạI THàNH PHổ Hồ CHí MINH Và VùNG PHụ CậNKết quả nghiên cứu khoa học BVTV - Số 3/2008RệP SáP GIả Phenacoccus solenopsis Tinsley GÂY HạI TRÊN CÂY HOA CÂY CảNH TạI THàNH PHổ Hồ CHí MINH Và VùNG PHụ CậN THE MEALYBUG Phenacoccus solenopsis Tinsley DAMAGED ON ORNAMENTAL PLANTS AT HCM CITY AND SURROUNDING AREAS Nguyễn Thị Chắt, Huỳnh Thị Mỹ Chi Trường Đại học Nông Lâm Tp. HCM Abstract The results of investigation showothats the mealybug Phenacoccus solenopsis Tinsley was newrecord of insects damaged on ornamental plants. Adult females elongate oval (about 4,01-5,1 mm)covered white mealy wax, with 2 dark longitudinal lines on dorsum. Around the body there are 18pairs of lateral wax filaments, posterior pairs longest. Adult female are ovoviviparous. Under microscope, ventral multilocular pores present around vulva, on segments VII and VIII.The circulus are large, and flaccid. Antennae are 9 segments, small denticle on claw of tarsus;translucent pores on apex femur and tibia. Key words: Phenacoccus solenopsis Tinsley; circulus, cerarius I. Đặt vấn đề - Dụng cụ thu và bắt mẫu rệp sáp giả Rệp sáp giả là côn trùng gây hại trên nhiều - Tài liệu phân loại cuả Osborne (2000), Miller,loại cây trồng nông nghiệp, đặc biệt trên cây ăn Rung, Venable, Gill, Wiiiiams (2007).trái như mãng cầu, xoài, cam qu?t, ổi, nhãn, mít - Làm mẩu lame theo Nguyễn Văn Cảmv.v, trên cây công nghiệp như cà phê, hồ tiêu, (1997) và Williams, Watson (1988).điều, lạc, cây lương thực như khoai lang, sắn, cây III. KếT QUả Và THảO LUậNrau như ớt, cây hoa-cây cảnh các như phong lan,bông bụp, mai vàng, trạng nguyên, hoa đại, nhất Một số đặc điểm hình tháichí mai, thiên tuế v.v. Do ảnh hưởng cuả rệp sáp, Rệp sáp giả Phenacoccus solenopsis Tinsleynhất là rệp sáp giả (rệp bột), nhiều cây trồng bị được gọi là rệp sáp giả solenopsis (Lance S.suy thoái, nhiều cây trồng không cho trái hoặc Osborne, 2000) và (Miller et al.,2007). Rệp cáitrái nhỏ, nhiều cây trồng khác bị còi cọc, phủ đầy trưởng thành có cơ thể hình oval hơi dài, trênmuội đen, mất vẻ đẹp vốn có. Sản phẩm nông lưng bao phủ nhiều bột sáp trắng. Giữa lưng cónghiệp bị giảm chất lượng, mẫu mã không phù một vệt sáp dày và dài từ ngực đến cuối bụng, 2hợp, có thể mang theo sâu hại thuộc đối tượng bên vệt sáp là 2 vệt màu đen hay nâu đen. Trênkiểm dịch, làm ảnh hưởng rất lớn đến việc giới lưng đốt ngực, vệt đen bị bột sáp che khuất chỉthiệu sản phẩm ra thế giới. còn lại 2 đốm đen. Xung quanh cơ thể xuất hiện Rệp sáp nói chung và rệp sáp giả nói riêng là 18 cặp tua sáp ngắn, các cặp tua cuối bụng dài vànhững loài sâu hại có cơ thể nhỏ hoặc rất nhỏ, to hơn cặp tua hai bên bụng và đầu. Khi gạt bỏdẹt, ít di chuyển hoặc chỉ di chuyển giai đoạn ấu lớp bột sáp trên lưng, cơ thể rệp phía lưng cótrùng. Các công trình nghiên cứu về rệp sáp và màu nâu nhạt hay nâu vàng, phía bụng màu xámcác biện pháp phòng trị còn nhiều hạn chế. Bài hơi tím. Râu đầu rõ ràng. Kích thước rệp cáiviết này cung cấp thông tin về loài rệp sáp giả trưởng thành biến động từ 4,05-5,10 mm, trungmới ghi nhận được trên một số cây trồng tại Tp. bình 4,44 ± 0,33 mm chiều dài và 2,38-3,55 mm,Hồ Chí Minh và các vùng phụ cận. trung bình 2,89 ± 0,39 mm chiều rộng. So với các loài rệp sáp giả khác rệp solenopsis lớn hơn. II. VậT LIệU Rệp cái đẻ trứng. Trứng có màu vàng hơi nâu Và PHƯƠNG PHáP NGHIÊN CứU 1Kết quả nghiên cứu khoa học BVTV - Số 3/2008và được bao bọc trong túi phía sau và dưới bụng tìm vị trí thích hợp cho mình để dinh dưỡng.con cái. ấu trùng mới nở có màu vàng hơi nâu Kích thước ấu trùng rệp sáp giả lớn dần sau mỗihay vàng nhạt. Nới nở ấu trùng vẫn nằm trong lần lột xác, thành trùng mới đẻ có kích thước lớnbọc một thời gian sau đó mới di chuyển ra ngoài nhất (bảng 1). Bảng 1. Kích thước rệp sáp giả solenopsis trên bông bụp tại Tp HCM và các vùng phụ cận, ĐHNL, năm 2007 Chiều dài (mm) Chiều rộng (mm) SLC TT Giai đoạn phát triển Biến động Trung bình Biến động Trung bình TTD 1 ấu trùng Trước lột xác thứ 1 0,30-0,50 0,38 ± 0,06 0,15-0,33 0,18 ± 0,06 30 Trước lột xác thứ 2 1,55-2,00 1,76 ± 0,16 1,25-0,85 1,02 ± 0,10 30 Sau lột xác thứ 2 2,45-3,65 3,00 ± 0,37 1,47-2,28 1,85 ± 0,34 30 2 Thành trùng cái mới đẻ 4,05-5,10 4,44 ± 0,33 2,38-3,55 2,89 ± 0,39 30 Sau khi xử l? mẫu và đưa mẫu lên lame, quan đốt chày.sát rệp sáp giả solenopsis có 18 cặp cerarius bao Các đặc điểm nêu trên đều phù hợp với đặcquanh mép cơ thể (hình bìa 2, 1), các cerarius phía điểm mô tả cuả Miller và các công sự (2007).đầu có 10 lỗ tiết sáp 3 ngăn bao quanh 2 gai hình Một số đặc điểm sinh họcnón và nhiều lông cứng dài, các cerarius phía bụng Quan sát rệp sáp giả solenopsis ghi nhận rệpchỉ có 9 lỗ tiết sáp 3 ngăn bao quanh 2 gai lớn ...