Rối loạn chuyển hóa glucose ở bệnh nhi béo phì

Bài viết mô tả tình trạng rối loạn chuyển hóa glucose ở trẻ em béo phì, nhằm giúp các nhà lâm sàng nhi khoa hiểu rõ hơn về biến chứng liên quan đến glucose máu và chẩn đoán sớm hơn các rối loạn chuyển hóa glucose ở trẻ béo phì.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Rối loạn chuyển hóa glucose ở bệnh nhi béo phìTẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC RỐI LOẠN CHUYỂN HÓA GLUCOSE Ở BỆNH NHI BÉO PHÌ Đặng Thị Kim Giang và Nguyễn Ngọc Khánh Bệnh viện Nhi Trung ương Béo phì là tình trạng bệnh lý đặc trưng bởi sự tích tụ mỡ bất thường hoặc quá mức trong mô mỡ vàcác tổ chức khác gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe; trong đó có tình trạng kháng insulin và rối loạn chuyểnhóa glucose. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu trên 437 trẻ từ 5 - 18 tuổi chẩn đoán béo phì tại Bệnh việnNhi Trung ương từ tháng 6/2023 đến tháng 6/2024 bằng phương pháp mô tả cắt ngang, hồi cứu vớimục tiêu: Mô tả tình trạng rối loạn chuyển hóa glucose ở bệnh nhi béo phì. Trong đối tượng nghiêncứu, nhóm trẻ 5 - 10 tuổi chiếm 70,02%, tỷ lệ nam: nữ là 1,8:1. Chỉ số khối cơ thể (BMI) theo Z-scorecủa trẻ nam là 3,19 ± 1,24 cao hơn trẻ nữ là 2,78 ± 0,66 (p = 0,00017). Tỷ lệ trẻ có triệu chứng gai đenlà 49,88%, tỷ lệ tăng insulin máu là 32,2%. Tỷ lệ tiền đái tháo đường là 31,08%, đái tháo đường là 1,2%.Từ khóa: Béo phì, gai đen, kháng insulin, rối loạn chuyển hóa glucose, trẻ em.I. ĐẶT VẤN ĐỀ Theo Tổ chức Y tế Thế giới, béo phì là tình độ tuổi trên toàn thế giới ở trẻ dưới 5 tuổi đãtrạng bệnh lý đặc trưng bởi sự tích tụ mỡ bất tăng từ 4,8% lên 5,9%; tuy nhiên, tính riêng ởthường hoặc quá mức trong mô mỡ và các tổ các nước Đông Nam Á thì tỷ lệ này lại tăng từchức khác gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.1 1,9% lên tới 7,7%.4 Còn với nhóm tuổi 5 - 19Béo phì đang nhanh chóng nổi lên như một tại khu vực Đông Nam Á thì tỷ lệ béo phì tăngtrong những thách thức toàn cầu lớn nhất của từ 0,1% năm 1975 lên 5,9% năm 2016 ở trẻthế kỷ 21, đặc biệt là ở trẻ em.2,3 Từ năm 1990 nữ và từ 0,2% lên tới 12,1% ở trẻ nam.5đến năm 2018, tỷ lệ béo phì chuẩn hóa theoBiểu đồ 1. Mô hình tỷ lệ trẻ em thừa cân, béo phì trên thế giới và Việt Nam giai đoạn 1990 - 2022 (Nguồn: https://ourworldindata.org/obesity) Tỷ lệ béo phì ở trẻ em ngày càng gia tăngTác giả liên hệ: Nguyễn Ngọc Khánh dẫn đến sự xuất hiện của nhiều bệnh lý đi kèmBệnh viện Nhi Trung ương liên quan đến béo phì, gây áp lực lớn cho hệEmail: khanhnn@nhp.org.vn thống chăm sóc sức khỏe. Trẻ em béo phì mứcNgày nhận: 29/09/2024 độ vừa hoặc nặng có thể dẫn đến các biếnNgày được chấp nhận: 09/10/2024140 TCNCYH 183 (10) - 2024 TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌCchứng chuyển hóa như kháng insulin, không Từ tháng 6/2023 đến tháng 6/2024.dung nạp glucose, đái tháo đường tuýp 2 và Địa điểm nghiên cứubệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Đặc biệt, Trung tâm Nội tiết, Chuyển hóa, Di truyền vàkháng insulin là cơ chế quan trọng nhất gây ra Liệu pháp phân tử, Bệnh viện Nhi Trung ương.các bất thường về chuyển hóa ở bệnh béo phì, Cỡ mẫu:thường dẫn đến các biến chứng chuyển hóakhác và bệnh tim mạch.6 Áp dụng công thức tính cỡ mẫu ước tính một tỷ lệ cho nghiên cứu: Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, hằng ngàychúng tôi thăm khám cho rất nhiều trẻ em thừa p x (1 - p) n = Z2(1-α/2) xcân béo phì có thể kèm theo hoặc không kèm d2theo các bệnh lý khác, và số trẻ đến khám vì Trong đó:riêng lý do thể trạng béo đang không ngừngtăng lên. Vì vậy, chúng tôi thực hiện nghiên n là cỡ mẫu cần nghiên cứu.cứu này với mục tiêu: Mô tả tình trạng rối loạn p: chúng tôi tham khảo nghiên cứu củachuyển hóa glucose ở trẻ em béo phì, nhằm Nguyễn Thùy Linh và các cộng sự ghi nhận tỉ lệgiúp các nhà lâm sàng nhi khoa hiểu rõ hơn về trẻ béo phì là 20,84% ước tính p = 0,84.7biến chứng liên quan đến glucose máu và chẩn d = 0,073 là khoảng sai lệch mong muốnđoán sớm hơn các rối loạn chuyển hóa glucose giữa mẫu và quần thể.ở trẻ béo phì. Từ đó, giúp tư vấn cho gia đình α = 0,05 là mức ý nghĩa thống kê.trẻ và điều trị sớm, có hiệu quả hơn, tránh các Chúng tôi tính toán được:biến chứng cấp tính và mạn tính của đái tháođường gây ra. Cỡ mẫu cần cho nghiên cứu này phải lớn hơn 130.II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP Trên thực tế, nghiên cứu lấy được 437 bệnh1. Đối tượng nhi từ 5 - 18 tuổi được chẩn đoán béo phì. 437 trẻ được chẩn đoán béo phì tại Bệnh Thu thập các chỉ số lâm sàng: tuổi, giới, chỉviện Nhi Trung ương từ tháng 6/2023 đến tháng số nhân trắc học (chiều cao, cân nặng, BMI),6/2024. dấu hiệu gai đen. Tiêu chuẩn lựa chọn: Thu thập các chỉ số xét nghiệm: glucose Trẻ từ 5 - 18 tuổi có chỉ số BMI theo tuổi > máu lúc đói, insulin, HbA1c.+2SD (theo Tổ chức Y tế Thế giới năm 2007). - Xét nghiệm glucose máu lúc đói được đo Tiêu chuẩn loại trừ: bằng phương pháp đo quang sử dụng enzyme ...