RỐI LOẠN TÂM THẦN THỰC TỔN

Theo ngôn ngữ hiện nay thuật ngữ loạn thần thực tổn bao gồm tổn thương thực thể tại não (nguyên phát) và tổn thương thực thể ngoài não (thứ phát).Để dễ dàng phân biệt về mặt lâm sàng thì những tổn thương ngoài não có ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của não người ta gọi là loạn thần triệu chứng, còn những tổn thương trong não gây ra rối loạn tâm thần thì gọi là loạn thần thực tổn Vấn đề loạn thần thực tổn là một vấn đề hết sức quan trọng và phổ biến trong...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
RỐI LOẠN TÂM THẦN THỰC TỔN RỐI LOẠN TÂM THẦN THỰC TỔN I. ĐỊNH NGHĨA Theo ngôn ngữ hiện nay thuật ngữ loạn thần thực tổn bao gồm tổn thươngthực thể tại não (nguyên phát) và tổn thương thực thể ngoài não (thứ phát). Để dễ dàng phân biệt về mặt lâm sàng thì những tổn thương ngoài não cóảnh hưởng đến chức năng hoạt động của não người ta gọi là loạn thần triệu chứng,còn những tổn thương trong não gây ra rối loạn tâm thần thì gọi là loạn thần thựctổn Vấn đề loạn thần thực tổn là một vấn đề hết sức quan trọng và phổ biếntrong lâm sàng, bởi vậy đòi hỏi mỗi một người thầy thuốc cần phải có một kiếnthức cơ bản về bệnh lý loạn thần thực tổn để : - Thấy được mối liên quan giữa bệnh cơ thể và rối loạn tâm thần. - Hiểu được bệnh tâm thần cũng bắt nguồn từ những biến đổi bên trong củacơ thể. - Cho chúng ta biết được những rối loạn tâm thần nào thường gặp trongloạn thần thực thể để có hướng chẩn đoán và điều trị kịp thời. Loạn thần thực tổn là một vấn đề hết sức rộng lớn, được bảng phân loạibệnh quốc tế lần thứ 10( ICD 10) phân thành những chẩn đoán sau : - Các tổn thương não gây mất trí từ từ. - Các hội chứng quên thực tổn do rượu và các chất gây nghiện. - Sảng không do rượu và các chất tác động tâm thần khác. - Các rối loạn tâm thần do tổn thương não và rối loạn chức năng não dobệnh cơ thể . - Rối loạn hành vi, nhân cách do tổn thương não, và các rối loạn tâm thầnkhông biệt định . Trong phạm vi trong bài giảng này chúng tôi mô tả những rối loạn tâm thầndo tổn thương não và ngoài não mang những đặc tính chung thường gặp mà khôngđi sâu mô tả từng tổn thương có tính đặc thù riêng của từng nguyên nhân từng vị trítổn thương cụ thể của não. Ở nước ta theo kết quả thống kê tại một số địa phương, hội chứng sau chấnđộng não được ghi nhận như sau: 0,64% (Hà Tây), 1% (Vĩnh Phúc), 0,32% (ĐàNẵng), 0,9% (Thái Nguyên)II. NGUYÊN NHÂN 1. Các bệnh nguyên phát tại não - U não, viêm não, áp xe não, tai biến mạch máu não. - Teo não, xơ não, chấn thương sọ não... 2. Các bệnh không nhiễm khuẩn - Loét dạ dày tá tràng. - Teo gan cấp, thoái hóa gan não (bệnh Wilson). - Tăng urê huyết. - Suy tim, nhồi máu cơ tim. - Loạn dưỡng do thiếu ăn. - Thiếu vitamine PP, thiếu iốt... 3. Các bệnh nhiễm khuẩn - Viêm nội tâm mạc bán cấp (bệnh Osler). - Bệnh cúm, thương hàn, viêm phổi, lao phổi. - Viêm gan, sốt rét ác tính nhiễm trùng hậu sản... 4. Các bệnh nội tiết - Basedow (cường giáp). - Phù niêm (suy giáp). - Bướu cổ (do thiếu iốt). - Têtani (suy cận giáp). - Cushing, Addison - Đái đường. 5. Các bệnh nhiễm độc - Nhiễm độc rượu, ma túy, thuốc ngủ, các độc chất... - Phốtpho hữu cơ, ACTH, Cortison, Quinin, ôxyt cacbon, hợp chất chìtrong công nghiệp... III. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG 1. Loạn thần thực thể cấp 1.1.Đặc điểm chung - Là rối loạn tâm thần cấp diễn, xuất hiện đồng thời với những tổn th ươngnão hoặc các rối loạn chuyển hóa, thể dịch do nhiễm trùng, nhiễm độc cấp. (trừnhiễm độc cấp do rượu, ma túy). 1.2. Lâm sàng Được thể hiện bằng những dấu hiệu đặc trưng. - Rối loạn ý thức nặng cấp, thường là mê sảng, lú lẫn hoàng hôn... - Kích động đột ngột giống động kinh. - Các rối loạn tâm thần khác cũng cấp diễn như ảo giác cấp, hoang tưởngcấp... với nội dung đa dạng. - Tình trạng rối loạn ý thức và rối loạn các hoạt động tâm thần khác giaođộng trong ngày, thường nặng lên về chiều và đêm. - Thời gian thì phần lớn mất đi nhanh, đa số trong vòng 1 đến 4 tuần. 2. Loạn thần thực tổn kéo dài 2.1. Đặc điểm chung - Các triệu chứng rối loạn tâm thần thường liên quan trực tiếp đến tổnthương thực thể. - Tiến triển của những rối loạn tâm thần li ên quan đến sự tiến triển củabệnh cơ thể. - Trên lâm sàng cũng như trong tiền sử không có các rối loạn tâm thần nộisinh hoặc stress cấp. - Thời gian tiến triển thường vài tuần đến vài tháng, tùy thuộc vào tiếntriển bệnh cơ thể. 2.2. Các thể lâm sàng thường gặp 2.2.1. Thể ảo giác thực tổn - Có đầy đủ tiêu chuẩn trong phần đặc điểm chung của LT thực tổn kéo dài. - Trên lâm sàng bệnh nhân không có rối loạn ý thức. - Bệnh cảnh lâm sàng nổi bật là ảo giác kéo dài, dai dẳng với nội dung đadạng. - Có thể xuất hiện hoang t ưởng nhưng không chiếm ưu thế và hoang tưởngcũng chỉ được hình thành trên nền tảng của ảo giác. - Các rối loạn tâm thần khác như cảm xúc, tư duy, hành vi tác phong khôngbị rối loạn nặng nề và chiếm ưu thế trong bệnh cảnh. 2.2.2. Rối loạn căng trương lực thực tổn ...