RUN TAY, RUN BỘ PHẬN CƠ THỂ NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH ĐỀU TRỊ

Run là một cử động không tự ý của bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể (ngay cả đầu và tiếng nói cũng có thể bị ảnh hưởng). Run thường được nhận thấy rõ nhất là ở tay. Có 3 loại run chính như sau 1. Run lúc nghỉ ngơi hoặc run “tĩnh” (static tremors) xảy ra khi tay hoặc một bộ phận nào đó đang trong giai đoạn nghỉ ngơi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
RUN TAY, RUN BỘ PHẬN CƠ THỂ NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH ĐỀU TRỊ RUN TAY , RUN BỘ PHẬN CƠ THỂ - NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH ĐỀU TRỊA- Định Nghĩa: Run là một cử động không tự ý của bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể(ngay cả đầu và tiếng nói cũng có thể bị ảnh hưởng). Run thường được nhận thấyrõ nhất là ở tay. Có 3 loại run chính như sau1. Run lúc nghỉ ngơi hoặc run “tĩnh” (static tremors) xảy ra khi tay hoặc một bộphận nào đó đang trong giai đoạn nghỉ ngơi.2. Run “động” (kinetic tremors), bao gồm cả run ý định (intention tremors); runxảy ra khi bệnh nhân đang cử động tay hoặc một phần nào đó bị thương tổn của cơthể. Run biến mất lúc nghỉ ngơi.3. Run tư thế (Postural tremors) xảy ra khi bệnh nhân giữ tay hoặc một phần c ơ thểbị thương tổn của mình ở một tư thế đặc biệt trong một thời gian nhất định nào đó.B- Xem Xét- Run có thể xảy ra ở bất cứ tuổi nào nhưng hay gặp hơn ở người cao tuổi.- Có thể bị run khi mệt, bị stress, lo âu, hoặc ngay cả khi giận dữ. Tuy nhi ên, khirun xảy ra không kèm với những thay đổi về trạng thái cảm xúc có thể là dấu hiệucủa một bệnh lý tiềm ẩn và cần phải được xem xét kỹ.- Run có thể hoàn toàn bình thường, nhưng vấn đề quan trọng là nhất thiết phảiloại trừ được các nguyên nhân bệnh lý tiềm ẩn khác. Cần đặc biệt chú ý khi runxảy ra ở một bộ phận khác của cơ thể ngoài 2 tay, như ở lưỡi và đầu chẳnghạnhoặc khi bệnh nhân ngoài run giật còn có những cử động không tự ý khác.- Run bản chất hay run vô căn (essential tremor) thường gặp ở người cao tuổi. Runbản chất ít khi diễn ra khi không sử dụng đến tay. Nó sẽ biểu lộ r õ hơn khi ngườibệnh cố gắng làm một việc gì đó, như với tay lấy một vật gì hoặc khi đang viết.Run bản chất không có nguyên nhân bệnh lý tiềm ẩn.- Một loại run khác thường gặp là run có tính chất gia đình (familial tremor), nhưtên gọi đã cho thấy, thường xảy ra trong cùng một gia đình.- Cả 2 loại run bản chất lẫn run gia đình đều có thể biến mất khi uống rượu. Đây làmột yếu tố có ích khi tìm chẩn đoán; tuy vậy, uống rượu không phải là mộtphương thức điều trị phù hợp!C- Những Nguyên Nhân Thường GặpRun có thể do các nguyên nhân sau:- Uống quá nhiều càfê hoặc các thức uống có chứa càfê- Lạm dụng rượu, nghiện rượu, hoặc đang trong giai đoạn cai rượu (sảngrun=delirium tremens)- Stress, lo âu, hoặc mệt mỏi – các nguyên nhân này có thể gây ra run tư thế(postural tremor)- Do Lão hóa tự nhiên- Do sử dụng nhiều loại thuốc men- Hạ đường huyết- Bệnh Parkinson – đây là nguyên nhân kinh điển về tình trạng run khi nghỉ ngơivà thường đi kèm với cử động chậm chạp, cứng cơ (tăng trương lực cơ), và dángđi bất thường- Đa xơ cứng (Multiple sclerosis) – có thể gây run ý định (intention tremor)- Tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp) – có thể gây ra run tư thếH1- Teo cơ nhị đầu cánh tay gây yếu và runD- Điều Trị Tại Nhà- Đối với các loại run do stress, hãy tập các kỹ thuật thư giãn như Thiền, thư giãnsâu (deep relaxation), yoga, hoặc các bài tập về hít thở.- Đối với run do bất kỳ nguyên nhân nào, nên tránh càfê và ngủ đầy đủ.- Đối với các loại run do thuốc, nên hỏi ý kiến bác sĩ điều trị về việc ngưng, giảmliều, hoặc đổi sang dùng thuốc khác. Không bao giờ được tự ý ngưng thuốc đangdùng.- Đối với một số loại run khác, như run bản chất (run vô căn) và run gia đình, cácloại thuốc men như beta-blockers, gabapentin, primidone, và một số thuốc khác cóthể là những chọn lựa trong điều trị.- Khi thuốc uống không có tác dụng, có thể phải dùng đến phẫu thuật.- Ngoài ra, tiêm botulinum toxin đã được dùng cho run bản chất (run vô căn) ở tay.- Đối với run do lạm dụng r ượu, hãy đến bệnh viện điều trị và tham gia vào cácchương trình giải độc rượu và cai rượu.Run nặng có thể ảnh hưởng đến công việc hàng ngày, có khi người bệnh phải cầnđến người hỗ trợ trong công việc. Và cần thận trọng phòng tránh chấn thươngtrong lúc đi đứng hoặc khi đang ăn uống.E. Phẫu thuật:1. Dùng điện cực kích thích vùng đồi não (thalamus) của não bộ (thalamic deepbrain stimulator),2. Hoặc phá hủy một phần vùng thalamus (thalamotomy). Thường ít khi phải sửdụng đến kỹ thuật này, ngoại trừ trường hợp run quá nặng hoặc kèm thêm runtiếng nói, run vùng đầu cổ, không đáp ứng với điều trị thuốc.F. Bệnh nhân cần đi khám bệnh ngay nếu- Run nặng hơn khi nghỉ ngơi và bớt khi cử động, như trong trường hợp với tớiphía trước để lấy một vật gì chẳng hạn.- Run kéo dài, nặng và ảnh hưởng đến công việc hàng ngày.- Khi run xuất hiện đồng thời với các triệu chứng khác như nhức đầu, yếu mệt,động tác bất thường ở lưỡi, hoặc đi kèm với các động tác không tự ý khác.H- Bác sĩ cần làm gì?Khám lâm sàng, bao gồm khám thật chi tiết về thần kinh, sau đó bác sĩ sẽ hỏi bệnhnhân một số câu hỏi để giúp đánh giá nguy ên nhân như: Run thường xuyên haykhông thường xuyên? Run xảy ra khi hoạt động, lúc nghỉ ngơi, hoặc khi giữ tayhoặc một bộ phận khác củ ...