Rượu và văn hóa

Rượu có từ bao giờ? Chưa có ai trả lời được câu hỏi ấy, mà chúng ta chỉ biết rằng: Từ thời xa xưa, các tộc người còn sống hoang dã, còn chưa hề biết đến sự giao lưu, thì mỗi tộc người đều có cách làm rượu riêng của mình. Phải chẳng, rượu đồng nghĩa với sự sống của các dân tộc? Vui thì có rượu chia vui, buồn thì có rượu giải buồn. Tang ma, cưới hỏi, tết nhất, giỗ chạp, lúc sống, lúc chết… con người ta đều cặp kè với rượu. Gần đây, qua các...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Rượu và văn hóa Rượu và văn hóaRượu có từ bao giờ? Chưa có ai trả lời được câu hỏi ấy, mà chúng ta chỉ biết rằng: Từthời xa xưa, các tộc người còn sống hoang dã, còn chưa hề biết đến sự giao lưu, thì mỗitộc người đều có cách làm rượu riêng của mình. Phải chẳng, rượu đồng nghĩa với sự sốngcủa các dân tộc? Vui thì có rượu chia vui, buồn thì có rượu giải buồn. Tang ma, cưới hỏi,tết nhất, giỗ chạp, lúc sống, lúc chết… con người ta đều cặp kè với rượu.Gần đây, qua các phương tiện thông tin đại chúng cũng như từ thực tế cuộc sống, hẳnkhông ai phủ nhận tác hại của rượu đối với con người và chuẩn mực đạo đức của xã hộinếu không biết tự kìm chế. Rượu vào lời ra, dẫn đến cãi vã, xô xát. Có chuyện lúc tỉnhngười xem ra bình thường, nhưng khi có rượu vào thì không còn kiềm chế được mìnhnữa, hậu quả xảy ra khó lường trước được.Trong cuộc sống, đôi khi chúng ta cũng thường bắt gặp: Một nhóm bạn thân rủ nhau đinhậu và khi đã say bí t ỉ thì không còn phân biệt được ai là bạn, ai là thù nữa. Cuối cùng làlời qua, tiếng lại, nói năng lỗ mãng, thượng cẳng chân, hạ cẳng tay, làm cho huynh đệtương tàn; Rồi bố con ăn thua đủ với nhau cũng vì rượu; Vợ chồng cơm không lành,canh không ngọt cũng vì rượu, đôi khi anh em chém giết lẫn nhau, xóm giềng mất đo ànkết cũng vì rượu… Và rượu còn là nguyên nhân trực tiếp gây ra các chứng bệnh nghiêmtrọng: Xơ gan, cổ chướng, đau dạ dày… ngoài những tác hại trực tiếp đến cơ thể conngười, rượu còn là một trong những nguyên nhân khách quan, kể cả chủ quan làm bănghoại đạo đức xã hội. Đó là chưa nói đến những tai nạn nguy hiểm do rượu gây ra: Khi córượu thì người ta không còn t ỉnh táo để điều khiển phương tiện giao thông của mình,chạy loạn xạ, kết quả là tai nạn giao thông xảy ra, đôi khi đe dọa đến cả tính mạng conngười… Vậy rượu có hại? Chúng ta nên xa lánh nó?Nói gì thì nói, chúng ta cũng không thể phủ nhận là uống rượu, hay dân gian thường nóilà nhậu, thì rất phí thời gian và tiền bạc, đôi khi làm cái thần trí ta kém minh mẫn nữa.Nhưng nếu có hại hoàn toàn thì tại sao tự cổ chí kim, từ đông sang tây người ta vẫn dùngrượu? Để tiễn một tráng sĩ ra trận, người ta hâm nóng bầu rượu, chúc mừng, cùng dốc cạnbầu tâm sự với lời thề là sẽ ca khúc khải hoàn; Khi nhà vua mở yến tiệc hoặc thết đãi cáctriều thần thì cũng dùng rượu; Những người khoa bảng trước khi vinh quy bái tổ cũngđược nhà vua nâng cốc chúc mừng, những tao nhân mặc khách, những t ài tử văn nhân thìcùng nhau đối ẩm lúc nhàn hạ, bàn chuyện thế thái nhân t ình, hay những anh hùng lỡ vậnthì Thảnh thơi thơ túi rượu bầu cùng nhau bàn chuyện văn chương thi phú…Rượu đã trở thành một thứ hàng hóa không thể thiếu trên thị trường toàn cầu, người ta cóthể mua rượu ở mọi lúc, mọi nơi và đặc biệt trong các ngày lễ lớn, tết nhất, đám tiệc đámcưới, ma chay… cả tiếp các nguyên thủ quốc gia cũng không thể thiếu rượu, trong truyềnthống, phong tục tập quán Vô tửu bất thành lễ mà. Trong chừng mực nào đó, rượu làmtăng tình giao hảo, thêm sức sống, tăng sự hưng phấn và yêu đời hơn…Sau bao ngày lao động mệt nhọc, anh em, bạn bè, đồng nghiệp có thể lai rai chuyện đờihoặc mượn rượu để nhỏ nhẹ nhắc nhau thì điều đó cũng nên và như thế nó cũng góp phầnhình thành nhân cách; Bạn bè lâu ngày gặp lại, cũng cần uống với nhau vài chung rượuđể dốc cạn nỗi niềm, bộc bạch hết những tâm t ình cho phỉ nguyền bao tháng ngày xacách, cùng nhau trao đổi, tháo gỡ những vướng mắc để đưa ra một hướng tốt cho tươnglai thì đó cũng là cái hay của rượu. Nếu nhà có giỗ tết, hoặc rảnh rỗi đôi chút thì cũng nêncùng xóm giềng nhâm nhi cho thêm thắm t ình giao hảo…Có những lúc người ta mượn rượu để bàn chuyện làm ăn và có những điều, nhữngchuyện lúc bình thường người ta không dám nói, không dám thổ lộ mà chỉ khi ngồiquanh mâm rượu người ta mới bày tỏ, vậy mà có khi lại thành công. Tất cả những điềuđó dù xét về phương diện nào đi nữa thì cũng là cái hay của rượu, vì lúc đó rượu đóng vaitrò là một phương tiện và là một nét văn hóa của con người, có khi của cả một dân tộc.Và trớ trêu thay, mới đây các nhà khoa học trên thế giới đã làm cuộc thử nghiệm đối với3 nhóm người: Nhóm người không uống rượu, nhóm người uống rượu trung bình vànhóm người uống rượu nhiều. Kết quả là người không uống rượu có nguy cơ mắc bệnhcao hơn người uống rượu. Lẽ dĩ nhiên là người uống rượu nhiều thì sức khỏe không baogiờ tốt được. Từ những điều nói trên ta có thể thấy: uống rượu là một nét văn hóa có mặttích cực, có mặt tiêu cực, nhưng cái gì thái quá cũng đều không hay và có hại...Thiết nghĩ, trong những dịp tết nhất, cưới hỏi, lễ hội… cũng có thể uống một vài ly,nhưng uống sao cho vừa phải, đảm bảo được t ình giao hảo tốt, đảm bảo được công ănviệc làm, cũng như trách nhiệm của mình đối với gia đình và xã hội thì đây cũng là cái tốtcủa việc uống rượu, mà người xưa gọi là tiên tửu (cách uống rượu cao quý nhất trongchín cách uống rượu mà người xưa chia ra). ...