Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh 12 nhận dạng và giải nhanh bài tập có liên quan đến trao đổi chéo kép

Sáng kiến kinh nghiệm thực hiện nhằm giúp giáo viên dễ dàng hướng dẫn học sinh nhận dạng và giải nhanh bài tập có liên quan đến trao đổi chéo kép. Mời các bạn cùng tham khảo tài liệu để nắm chi tiết nội dung.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm: Giúp học sinh 12 nhận dạng và giải nhanh bài tập có liên quan đến trao đổi chéo képA.ĐẶTVẤNĐỀ Trongnhiềunămgiảngdạyvàbồidưỡnghọcsinhgiỏicấptỉnhphần ditruyềnliênkếtđặcbiệtlàphầncótraođổichéokép(hoánvị3cặpgen)vàlậpbảnđồ gen.Tôinhậnthấyđaphầnhọcsinhlúngtúngkhôngbiếtcáchlàmhoặclàmmộtcáchmáymócdokhônghiểubảnchấtcủahiệntượngsinh họcnày. Bêncạnhđókhithamkhảoýkiếncủanhiềugiáoviêngiảngdạycùngbộmônthìtrongsốđókhôngítgiáoviêncũngchưathựcsựhiểuvềbảnchất củatraođổichéokép.Dođógặpkhókhăntrongviệchướngdẫnhọcsinh phươngpháplàmbàitập. Mặtkhác,phầntraođổichéoképchỉdùngchothihọcsinhgiỏicấptỉnh trởlênnêntàiliệuthamkhảokểcảsáchvàmạngcònít,cáchviếtphứctạp nênviệchọcsinhtự họcvàtiếpthukiếnthứcphầnnàygặprấtnhiềukhókhăn. Trongkhiđó,trongđềthihọcsinhgiỏitrênmáytínhcầmtaycấptỉnh mônsinhhọcTHPTthườngcómộtbàitậpliênquanđếntraođổichéoképbàitoánthuậnhoặcnghịch(xemphầnphụlục). Xuấtpháttừ nhữngbấtcậptrêntôimạnhdạnlựachọnđề tài:“Giúp họcsinh12nhậndạngvàgiảinhanhbàitậpcóliênquanđếntraođổi chéokép”B.GIẢIQUYẾTVẤNĐỀI.Thựctrạngchung. Trongquátrìnhgiảngdạytôinhậnthấykhiđề cậpđếntraođổichéo képcảgiáoviênvàhọcsinhthườngmắcmộtsốsailầmsau: Thứnhất:chorằngkiếnthứcvềtraođổichéoképlàquákhóđốivớihọcsinh.Dođókhôngcầnthiếtphảihiểubảnchấtmàchỉcầnápdụngcông thứcmộtcáchmáymóccũngcóthểgiảiđượcbàitập. Thứhai:chorằngtraođổichéoképchỉgồmtrườnghợptraođổichéođồngthờixảyratạihaiđiểmmàkhôngcótrườnghợptraođổichéođơnxảyratạimộttronghaiđiểmđó.Dođókhôngthểgiảithíchđượctạisaotraođổi chéoképcóthểtạoratốiđa8loạigiaotử. Thứ ba: khôngbiếtvậndụngkiếnthứcliênmônđể giảithíchhiệntượngsinhhọc(traođổichéokép)nênkhôngthể hiểubảnchấtcủanóvà giảithíchtheocơsởtếbàohọc. Thứtư:thườnglúngtúngkhiphânbiệtcáctrườnghợpcủabàitoánxét3cặpgendịhợpcótraođổichéokhichúngđềucho8loạigiaotửkhácnhau mặcdùbảnchấthoàntoànkhácnhau. *Trườnghợp1:bacặpgencùngnằmtrênmộtcặpNST,cótraođổichéokhôngđồngthờitạihaiđiểmvàtraođổichéođồngthờitạihaiđiểm (traođổichéokép)tạora8loạigiaotửchiathành4lớptỉlệkhácnhau. 1 *Trườnghợp2:bacặpgennằmtrênhaicặpNSTcótraođổichéo đơn(haicặpgenliênkếttrênmộtcặpNSTcóhoánvịgen,cặpcònlạiphânliđộclập)tạora8loạigiaotửnhưngchỉchiathành2lớptỉlệkhácnhau.II.Giảiquyếtvấnđề. Từ thựctrạngnêutrên,tôiđãnghiêncứuvàđưaramộtsố biệnphápgiảiquyếtnhưsau: Trướchết,bảnthântôiphảithônghiểukiếnthứcvềtraođổichéonói chungvàtraođổichéoképnóiriêng.Từđógiảithíchtừngtrườnghợpcóliênquanđếntraođổichéochohọcsinhbằngcơ sở tế bàohọc.Muốnvậy,tôithamkhảomộtsố tàiliệu:SGKsinhhọc10(cơ bảnnângcao);SGKsinh học12(cơ bảnnângcao);giáotrìnhditruyềnhọcPhạmThànhHổ;giáotrìnhditruyềnhọcPhanCựNhân... Thứ hai: trướckhihọcphầnditruyềncótraođổichéokhôngđồngthờitạihaiđiểmvàtraođổichéoképtôichohọcsinhnghiêncứutrướcởnhàhệthốnglýthuyếtvàbàitậpvềtraođổichéotại1điểmđểhọcsinhcóđược kiếnthứchệthốngtừđókháiquát,sosánhthấyđượcsự khácbiệtgiữacác trườnghợpđótránhsựnhầmlẫn. Câu1: Trìnhbàythínghiệmvàgiảithíchcơ sở tế bàhọccủahiệntượngditruyềnliênkếthoàntoànvàditruyềnliênkếtkhônghoàntoàn(hoánvịgen)theoMoocgan. Câu2:Tạisaotầnsố traođổichéoképluônluônnhỏ hơnhoặcbằng50%?Câu3:Nêusựkhácbiệtgiảithíchsự khácbiệtvềkếtquảthínghiệmcủaMoocganvàMenđenkhitiếnhànhlaihaicặptínhtrạng? Ab Câu4:Xácđịnhtỉ lệ từngloạigiaotử docơ thể cókiểugen Dd aBgiảmphântạogiaotửcótraođổichéovớitầnsốf? Thứba,đểtránhsựnhầmlẫnkhinhậndạngbàitoáncótraođổichéoképvớibàitoánchỉcótraođổichéotạimộtđiểmkhixétbacặpgendị hợp (bacặpcùngnằmtrênmộtcặpNST hoặcbacặpnằmtrênhaicặpNSTkhácnhau).Tôilàmrõchohọcsinhthấybảnchấtcũngnhưsự khácbiệtgiữahai trườnghợpnàybằngcơsởtếbàohọc. Thứ tư:từ bảnchấtcủatừnghiệntượng, ...