Sáng kiến kinh nghiệm: Một số phương pháp giúp học sinh khắc sâu kiến thức để giải bài tập lai một cặp tính trạng của môn Sinh Học lớp 9

Mục đích của sáng kiến là trình bày một số kinh nghiệm trong việc hướng dẫn học sinh giải bài tập lai một cặp tính trạng của Menđen ở môn sinh học 9 mà tôi thấy có hiệu quả. Cụ thể là hình thành cho học sinh hiểu được một số khái niệm cơ bản sau đó hướng dẫn các em phương pháp giải một số dạng bài toán thuận, bài toán nghịch trong lai một cặp tính trạng của Menđen.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số phương pháp giúp học sinh khắc sâu kiến thức để giải bài tập lai một cặp tính trạng của môn Sinh Học lớp 9 CỘNGHÒAXÃHỘICHỦNGHĨAVIỆTNAM Độclập–Tựdo–HạnhPhúc BÁOCÁOTÓMTẮT SÁNGKIẾN,CẢITIẾNĐỀNGHỊXÉTCÔNGNHẬN DANHHIỆUCHIẾNSĨTHIĐUACẤPHUYỆN Kínhgửi:Banthiđua–Khenthưởnghuyện.I.SƠLƯỢCBẢNTHÂN Họvàtên:LêMinhTân.Nămsinh:1983 Trìnhđộchuyênmônnghiệpvụ:ĐạihọcSinhhọc Chứcnăngnhiệmvụđượcphâncông:DạySinhhọc8,9.Chủnhiệm:8A1 Đơnvịcôngtác:TrườngTHCSThạnhLợi.II.NỘIDUNG.1.Thựctrạng Sinhhọclàmônkhoahọccơbảntrongnhàtrường,nógópphầnhìnhthànhnhâncáchvàlàcơ sở để họctập,nghiêncứukhoahọc,laođộngsảnxuấttạora củacảivậtchấtchoxãhội.Hiệnnaykiếnthứcsinhhọcđãvàđangtrởnênrộng hơn,sâuhơn.Dođóviệcdạytốtbộmônsinhhọctrởthànhmộtnhiệmvụrấtquantrọng,songcũnggặpnhiềukhókhăn,trở ngại…Vớimongmuốnđượcgópmộtphầnnhỏbéđểthựchiệntốtnhiệmvụtrên. Quathựctếgiảngdạymônsinhhọclớp9tôithấyhọcsinhthườnggặpkhókhănkhigiảicácbàitậplaimộtcặptínhtrạngcủaMenđenlàdo:Kiếnthứcsinh họcrấttrừutượng,mỗidạngbàitậpkhácnhauđềucóđặctrưngriêng,khôngcó sựliênquanvềkĩnăng,phươngpháp….Bêncạnhđónộidungsáchgiáokhoaphổthôngkhôngcungcấpchocácemnhữngcôngthứccơ bảnđể giảibàitập.Mộtlídokháchquanhiệnnaylàhọcsinhkhôngcóhứngthúvớimônsinhnênviệcnắmchắckiếnthứclíthuyết,hiểurõcôngthứcvàgiảiđượcbàitậplàmộtviệcrất khókhăn.Đểcácemcóthểnắmchắckiếnthức,cókĩnăngcơbảngiảimộtsốbàitậplaimộtcặptínhtrạngcủaMenđennêntôithựchiệnđềtài“Mộtsốphươngphápgiúphọcsinhkhắcsâukiếnthứcđểgiảibàitậplaimộtcặptínhtrạng củamônsinhhọclớp9”.2.Tênsángkiếnvàlĩnhvựcápdụng. 2.1.Tênsángkiếnkinhnghiệm: “Mộtsố phươngphápgiúphọcsinhkhắcsâukiếnthứcđể giảibàitậplaimộtcặptínhtrạngcủamônsinhhọc lớp9”.2.2.Lĩnhvựcápdụng:Rènluyệnkĩnăngđể giảibàitậplaimộtcặptínhtrạngcủamônsinhhọclớp93.Môtảnộidung,bảnchấtcủasángkiến. Đểđảmbảoyêucầucủacảicáchgiáodục,từngbư ớcvậndụngphươngphápdạyhọcmới“Lấyhọcsinhlàtrungtâm,giáoviênchỉlàng ườitổchứcvàhướngdẫnchohọcsinhhọctập”. Đểcóđượcmộttiếthọcđạtkếtquảcao.Tôiđãnghiêncứukỹsáchgiáokhoatrướckhisoạnbài,đọccáctàiliệuthamkhảovềsinhhọcnângcaodànhchogiáoviênvàhọcsinhônthihọcsinhgiỏi,thamkhảomộtsố đề thihọcsinhgiỏi cấphuyện,tỉnh,cácsáchviếtvềchuyênđềsinhhọc9doBộGiáodụcbiênsoạn. Cùngvớikinhnghiệmgiảngdạycủamìnhquanhiềunămtôiđãbiênsoạnthànhhệ thốngnộidungkiếnthứcvàbàitậplaimộtcặptínhtrạngcủaMenđentheo mạchkiếnthứctừdễđếnkhósaochophùhợpvớitừngđốitư ợnghọcsinhdotôiphụtrách. Tôixinphépđượctrìnhbàymộtsố kinhnghiệmtrongviệchướngdẫnhọc sinhgiảibàitậplaimộtcặptínhtrạngcủaMenđenở mônsinhhọc9màtôithấy cóhiệuquả.Cụthểlàhìnhthànhchohọcsinhhiểuđượcmộtsốkháiniệmcơbảnsauđóhướngdẫncácemphươngphápgiảimộtsố dạngbàitoánthuận,bàitoán nghịchtronglaimộtcặptínhtrạngcủaMenđen. MỘTSỐKHÁINIỆMCƠBẢNVÀPHƯƠNGPHÁPGIẢIBÀITẬP LAIMỘTCẶPTÍNHTRẠNGCỦAMENĐEN1.Một số khái niệm cơ bản trong giải bài tập lai một cặp tính trạng của Menđen:a.Cáckíhiệuthườngdùng: P:thếhệbố,mẹ F:thếhệconlai FB:thếhệconlaiphântích G:giaotử Dấu“x”:phéplaib.Nộidungmộtsốkháiniệmcơbản: Tínhtrạng:Lànhữngđặcđiểmvề hìnhthái,cấutạo,sinhlícủamộtcơthể. Cặptínhtrạngtươngphản:Làhaitrạngtháibiểuhiệntráingượcnhaucủa từngloạitínhtrạng. Nhântốditruyền:Quyđịnhcáctínhtrạngcủasinhvật. Giống(haydòng)thuầnchủng:Làgiốngcóđặctínhditruyềnđồngnhất,cácthếhệsaugiốngcácthếhệtrước. Kiểuhình:Làtổhợptoànbộcáctínhtrạngcủacơthể. Tínhtrạngtrội:LàtínhtrạngbiểuhiệnngayởF1. Tínhtrạnglặn:LàtínhtrạngđếnF2mớiđượcbiểuhiện. Nộidungquyluậtphântính(quyluậtphânly):Khilaihaicơ thể bố mẹthuầnchủngkhácnhauvề mộtcặptínhtrạngtươngphảnthìF1đồngtínhvềtínhtrạngcủabốhoặcmẹ,cònF2cósựphânlitínhtrạngtheotỉlệtrungbình3trội:1lặn. Phéplaiphântích:Làphéplaigiữacáthểmangtínhtrạngtrộicầnxácđịnhkiểugenvớicáthểmangtínhtrạnglặn.Nếukếtquảcủaphéplailàđồngtínhthì cáthểmangtínhtrạngtrộicókiểugenđồnghợp,cònkếtquảphéplailàphântính thìcáthểđócókiểugendịhợp. *Vídụ: +Trườnghợpkiểugenthuầnchủng:P:AA(thuầnchủng)xaaGPAaFBKiểugenAaKiểuhìnhđồngtính +Trườnghợpkiểugenkhôngthuầnchủng:P:Aa(khôngthuầnchủng)xaaGPA:aaFBKiểugen:1Aa:1aaKiểuhìnhphântính2.PhươngphápgiảibàitậplaimộtcặptínhtrạngcủaMenđen:a.Dạng1:Bàitoánthuận:Làdạngbài ...