Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một vài kinh nghiệm trong việc nâng cao kĩ năng làm bài văn nghị luận xã hội đối với học sinh lớp 9

Sáng kiến kinh nghiệm được thực hiện với mục tiêu nhằm khơi dậy khả năng sáng tạo, kĩ năng thực hành viết văn của các em thì người giáo viên phải luôn đổi mới phương pháp dạy học. Học sinh phải nắm được các phương pháp làm bài văn cụ thể, nhuần nhuyễn. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một vài kinh nghiệm trong việc nâng cao kĩ năng làm bài văn nghị luận xã hội đối với học sinh lớp 9UBND QUẬN HOÀNG MAI TRƯỜNG THCS YÊN SỞ MỘT VÀI KINH NGHIỆM TRONG VIỆC NÂNG CAO KĨ NĂNG LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN Xà HỘI ĐỐI VỚI HỌC SINH LỚP 9 A. PhÇn ®Æt vÊn ®ÒI. Lí do chọn đề tài Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y với quan điểm chú trọng tới việc rèn luyện, nângcao kĩ năng thực hành tạo lập văn bản nói và văn bản viết, môn Ngữ văn nóichung và phân môn Tập làm văn nói riêng đã chú trọng xây dựng nội dung theocấu trúc đồng tâm, có lÆp lại (nâng cao) ở các lớp khác nhau. Đặc biệt, ở kiểu bàinghị luận với việc cho thêm kiểu bài nghị luận xã hội vào chương trình giảng dạyở bậc THCS và PTTH đã thể hiện rõ quan điểm của Bộ giáo dục và đào tạo nướcta luôn mong muốn đẩy mạnh, phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo trong họctập của học sinh. Kiểu bài này đã giúp cho học sinh nâng cao được trình độ hiểubiết cũng như được bày tỏ được quan điểm của mình về các lĩnh vực xã hội. Đặcbiệt kĩ năng làm bài văn của các em được nâng cao, tránh tình trạng lắp ráp ynguyên các bài văn mẫu có sẵn trong các sách tham khảo. Tuy vậy, một thực trạng chung là kĩ năng viết văn nói chung và viết vănnghị luận xã hội nói riêng của đa số các em còn rất yếu. Đối với học sinh trườngtôi đa số học sinh là con em ở vùng quê mới phát triển, điều kiện học tập và trìnhtự nhận thức rất hạn chế. Ngay cả đối với kiểu văn tự sự các em còn lúng túngchưa biết làm đầy đủ một bài văn hoàn chỉnh thì kiÓu bµi nghÞ luËn x· héi ëch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa líp 9 với các em là một thách thức lớn. Sè lîng tiÕtlÝ thuyÕt vÒ kiÓu bµi nghÞ luËn x· héi trong ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa líp 9 lµ 5tiÕt chia cho hai kiÓu bµi nhá : Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí vµ nghịluận về một sự việc, hiện tượng đời sống. Nh vËy víi sè tiÕt Ýt ái cho hai kiÓubµi kh¸c nhau thuéc nghÞ luËn x· héi thì c¸c em häc sinh còn rất mơ màng về lýthuyết nói gì đến việc nắm vững được các kĩ năng làm bài. Thªm vµo ®ã, c¸c kiÕnthøc cña c¸c em vÒ x· héi cßn v« cïng ít ỏi. Bởi nghị luận xã hội là một lĩnh vựcrất rộng: Từ bàn bạc những sự việc, hiện tượng trong đời sống đến luận bànnhững vấn đề chính trị, chính sách, từ những vấn đề đạo đức, lối sống đến nhữngvấn đề có tầm chiến lược, những vấn đề tư tưởng triết lí. Khi c« gi¸o giao cho c¸cem mét ®Ò v¨n thuéc v¨n nghÞ luËn x· héi ®a phÇn c¸c em v« cïng lóng tóng. C¸cem chØ ch¨m ch¨m t×m trong s¸ch tham kh¶o xem cã bµi v¨n nµo trïng víi ®Ò c«gi¸o cho ®Ó mµ chÐp lÊy. Hoặc làm bài chưa biết trình bày luận điểm, chưa biếtlập luận, diễn đạt lủng củng, kiến thức về các vấn đề xã hội rất ít ỏi, nông cạn... Trong khi đó, kiểu bài nghị luận xã hội từ lâu đã được đưa vào cấu trúc đềthi 9 vào lớp 10 chiếm 2.0 điểm. Lượng kiến thức của kiểu bài này như đã trìnhbày ở trên rất rộng lớn. Nếu chỉ dậy tủ, học tủ, học sinh sẽ không thể làm bài thivào lớp 10 tốt được. Đứng trước thực trạng đó tôi luôn trăn trở và suy nghĩ làm sao có thể khắcphục được những nhược điểm này của các em? Tôi nhận ra rằng chỉ có thể rènluyện cho các em kĩ năng làm bài văn thì chất lượng bài làm của các em mớiđược nâng cao. Với các lí do đó tôi đã chọn và thực hiện sáng kiến kinh nghiệm “Một vàikinh nghiệm trong việc nâng cao kĩ năng làm bài văn nghị luận xã hội đối với họcsinh lớp 9”. Đề tài này tôi đã áp dụng cho học sinh trường THCS Yên Sở và đã thu đượcnhững kết quả khả quan. Trong khuôn khổ đề tài này tôi muốn sẻ chia một vàikinh nghiệm nhỏ của bản thân mình với tất cả các anh chị đồng nghiệp, vớinhững người đã từng trăn trở trước những bài viết của học sinh ®Ó tõ ®ã cã thÓgióp Ých phần nào cho viÖc n©ng cao chất lượng kÜ n¨ng lµm bµi nghị luận xã hộicủa c¸c em học sinh.II. Mục đích nghiên cứu Qua một thời gian giảng dạy của mình, tôi thấy rằng để khơi dậy khả năngsáng tạo, kĩ năng thực hành viết văn của các em thì người giáo viên phải luôn đổimới phương pháp dạy học. Học sinh phải nắm được các phương pháp làm bài văncụ thể, nhuần nhuyễn. Vì vậy, viết đề tài này bản thân tôi mong muốn được gópphần cùng đồng nghiệp hiểu sâu sát hơn về kiểu bài nghị luận xã hội, qua đó tìmra được phương pháp tối ưu phù hợp với các em học sinh lớp 9.III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu1. Đối tượng nghiên cứu - Học sinh lớp 9 (9A3,9A4) của trường THCS Yên Sở, Quận Hoàng Mai, TP.Hà Nội - Văn nghị luận xã hội ở lớp 9.2. Phạm vi nghiên cứu: Cách làm bài văn nghị luận xã hội của học sinh lớp 9của trường THCS Yên SởIV.Thời gian và phương pháp nghiên cứu1.Thời gian nghiên cứu: Năm học 2018-2019.2. Phương pháp nghiên cứu - Điều tra cơ bản. - Thực hành. - Phân tích, tổng hợp. - So sánh đối chiếu. - Trắc nghiệm. - Tổng kết rút kinh nghiệm. B. PHẦN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CHƯƠNG I- CƠ SỞ LÍ LUẬN1.1. Giới thiệu khái quát về thể văn nghị ...