Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt bài văn miêu tả con vật ở lớp 4

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là giúp học sinh lớp 4 có kỹ năng làm bài văn miêu tả con vật hay, sinh động và sáng tạo. Giúp giáo viên khối 4 có một số kiến thức và kinh nghiệm khi hướng dẫn học sinh viết bài văn miêu tả nói chung và tả con vật nói riêng. Giúp bản thân tự học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một vài biện pháp giúp học sinh học tốt bài văn miêu tả con vật ở lớp 4Sáng kiến kinh nghiệm Năm học: 2012-2013 PHẦN I: LỜI NÓI ĐẦUI. Lý do chọn đề tài: Môn Tiếng Việt chương trình Tiểu học mới nhằm hình thành và pháttriển ở học sinh các kĩ năng sử dụng tiếng Việt (nghe- nói- đọc- viết) đểhọc tập, giao tiếp và giúp học sinh có cơ sở tiếp thu kiến thức ở các lớptrên. Tập làm văn là phân môn mang tính chất tổng hợp, sáng tạo, thực hànhtừ các phân môn khác của môn Tiếng Việt. Đồng thời nó còn gắn bó mậtthiết với tất cả các môn học khác trong chương trình Tiểu học và thể hiệnđược đậm nét cá nhân. Dạy Tập làm văn theo hướng đổi mới nhằm rènluyện cho học sinh kĩ năng sản sinh văn bản dưới cả hai hình thức nói, viếtvề một nội dung nào đó hay một đề tài cụ thể. Điều này đòi hỏi giáo viêngiảng dạy phải vận dụng các phương pháp và cách tổ chức linh hoạt đểmỗi tiết dạy tập làm văn đều đạt được hiệu quả mong muốn. Văn miêu tả là kim chỉ nam xuyên suốt phân môn Tập làm văn ở bậcTiểu học nói chung và Tập làm văn lớp 4 nói riêng. Văn miêu tả là loại văncăn cứ vào những điều quan sát, cảm nhận được về đối tượng (cây cối, đồvật, loài vật, con người…) xung quanh ta sinh động, tươi đẹp đã để lại chochúng ta ấn tượng. Những ấn tượng đó được chuyển từ trực quan sinhđộng- hình ảnh hội họa sang tư duy trừu tượng- ngôn ngữ văn chương.Muốn vẽ ra những hình ảnh chân thật của đối tượng đó, trình bày theo bốcục hợp lí và diễn đạt bằng ngôn ngữ lời văn sinh động giàu hình ảnh,khiến cho người đọc, người nghe cùng cảm thấy, cùng nhận thấy chúng taphải dùng văn miêu tảû. Học sinh Tiểu học rất thích vẽ nhưng vấn đềchuyển từ hình vẽ sang ngôn ngữ miêu tả đối với các em là điều không thểNguyễn Thị Phương Mai Trang 1Sáng kiến kinh nghiệm Năm học: 2012-2013dễ dàng. Vì thế các em rất ngại khi làm văn miêu tả và thường mắc phảikhuyết điểm: “Công thức, khuôn sáo, máy móc, thiếu chân thực” bài văncủa các em có những biểu hiện vai mượn ý của người khác, học thuộc vănmẫu khi làm bài sao chép ra. Bài văn hời hợt không có sắc thái riêng nàocủa đối tượng miêu tả, thiếu sự cảm nhận, sáng tạo của học sinh do khôngquan sát cụ thể đối tượng miêu tả, không biết cách hồi tưởng nhớ lại kinhnghiệm sống của bản thân trong khi miêu tả. Là giáo viên Tiểu học tôi luôntự hỏi giáo viên phải làm gì để học sinh yêu thích những con chữ, nhữngcâu văn tạo nên một bài văn miêu tả cũng như các em yêu thích màu vẽ đểtạo nên một bức tranh trên giấy. Với tôi văn chương là chìa khóa để mở racho học sinh một bầu trời tri thức, là con đường đi tới những môn khoa họckhác. Thế nên cần tạo cho học sinh tình yêu văn chương, hướng cho họcsinh tạo ra những sản phẩm cơ bản ban đầu của mình- những bài văn miêutả tốt. Để có những bài văn miêu tả ấy giáo viên phải dạy như thế nào đểhọc sinh làm một bài văn cảm thấy dễ dàng, khơi gợi lòng yêu thích và saymê làm văn miêu tả ? Theo chương trình đổi mới sách giáo khoa lớp 4, vănmiêu tả chiếm gần một nửa số tiết Tập làm văn của cả năm học. Bao gồmcác kiểu bài: tả đồ vật, tả cây cối, tả con vật. Như vậy, việc rèn kỹ năng làmvăn miêu tả cho học sinh là một việc làm vô cùng quan trọng và cần thiết.Điều đó tạo tiền đề vững chắc để học sinh làm được những bài văn hay, câuvăn súc tích, giàu hình ảnh, diễn đạt rõ ý, cảm xúc chân thật, sinh động vàsáng tạo. Để tạo điều kiện cho học sinh có những cơ sở học tốt tất cả cáckiểu bài miêu tả đòi hỏi người giáo viên phải đổi mới phương pháp dạyhọc. Lấy học trò làm trung tâm, còn thầy chỉ là người tổ chức hướng dẫn,trò tự khám phá và lĩnh hội tri thức. Có như vậy thì mới nâng cao đượchiệu quả và chất lượng giảng dạy.Nguyễn Thị Phương Mai Trang 2Sáng kiến kinh nghiệm Năm học: 2012-2013 Khi vào thực tế giảng dạy, tôi thấy phần lớn học sinh còn lúng túng,vụng về, gặp nhiều khó khăn khi làm văn miêu tả nói chung và tả con vậtnói riêng. Số học sinh làm được một bài văn hay, có sáng tạo thật là ít. Hầuhết khi miêu tả các em chỉ đưa ra những nhận xét chung chung, câu văn thìrườm rà, diễn đạt ý thì lủng củng… Điều này đã làm tôi trăn trở và lo lắng. Xuất phát từ cơ sở mang tính lý luận và thực tiễn như trên, nhằm đápứng nhu cầu: “Làm thế nào để các em viết được những câu văn, đoạn văn,bài văn hay. Giúp các em tự tin, phấn khởi và yêu thích phân môn Tập làmvăn. Tôi quyết định chọn đề tài: “Một vài biện pháp giúp học sinh học tốtbài văn miêu tả con vật ở lớp 4.” Qua đó giúp giáo viên tự điều chỉnh phương pháp dạy học để tiếthọc diễn ra nhẹ nhàng và có hiệu quả cao.II. Mục đích đề tài:- Giúp học sinh lớp 4 có kỹ năng làm bài văn miêu tả con vật hay, sinhđộng và sáng tạo.- Giúp giáo viên khối 4 có một ...