Sâu phao đục bẹ hại lá lúa

Theo Trung tâm Bảo Vệ Thực Vật Phía Nam thì sâu phao đục bẹ đã được Chi cục Bảo Vệ ThựcVật các tỉnh Sóc Trăng và Tiền Giang ghi nhận từ vụ lúa Hè Thu năm 1998. Sang vụ lúa Hè Thu 1999, Chi cục Bảo Vệ Thực Vật các tỉnh Trà Vinh, Vĩnh Long và Đồng Tháp cũng báo cáo về sự xuất hiện và gây hại của lòai côn trùng này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sâu phao đục bẹ hại lá lúa Sâu phao đục bẹ hại lá lúa Nguồn: khuyennongvn.gov.vn Theo Trung tâm Bảo Vệ Thực Vật Phía Nam thì sâu phao đục bẹ đã đượcChi cục Bảo Vệ ThựcVật các tỉnh Sóc Trăng và Tiền Giang ghi nhận từ vụ lúa HèThu năm 1998. Sang vụ lúa Hè Thu 1999, Chi cục Bảo Vệ Thực Vật các tỉnh TràVinh, Vĩnh Long và Đồng Tháp cũng báo cáo về sự xuất hiện và gây hại của lòaicôn trùng này. Từ năm 2000 đến nay thì hầu hết đồng ruộng của các tỉnh phía namđều thấy có sự xuất hiện của đối tượng gây hại mới này trên cả vụ Hè Thu vàĐông Xuân với mức độ ngày càng gia tăng. Theo Nguyễn Văn Hùynh (Đại HọcCần Thơ) và Nguyễn Văn Liêm, 2003 (Chi cục Bảo Vệ ThựcVật Vĩnh Long) thìsâu phao đục bẹ hại lúa thuộc bộ cánh vảy, họ ngài sáng, tên khoa học vẫn chưađịnh danh được. Các kết quả điều tra cho thấy lòai sâu hại này xuất hiện ở hầu hếtđồng ruộng của các tỉnh phía nam, từ Bình Thuận trở vào, chúng có khả năng gâyhại nặng cho cả vụ lúa Đông Xuân, khi điều kiện đồng ruộng thường xuyên bịngập nước ở đầu vụ. Bướm có kích thước và màu sắc gần giống bướm sâu cuốn lá nhỏ, khi đậuhay chỏng ngược đầu xuống đất, ở mặt dưới lá. Sâu non có màu trắng sáp, mậpmạp, có lông tơ, đủ sức dài khỏang 20 mm, ăn mất phần bìa phiến lá lúa lamnham, dùng tơ kết hai mãnh lá ghép lại tạo thành phao cư trú. Sâu non thò đầu rakhỏi phao, đục thủng bẹ xuyên qua thân cây lúa, rất dễ nhầm lẫn với triệu chứnggây hại của sâu đục thân lúa. Trường hợp bị hại nặng, bẹ lúa bị thủng nhiều lổ, gốclúa bị thối, úng nước, mềm nhũn, ruộng lúa bị chết thành từng vạt lớn (Trịnh TấnAn, 2000). Bà con nông dân thường gọi sâu phao đục bẹ mới có tạp quán sinh họatgiống với sâu phao hại lúa trước đây nhưng cách gây hại thì giống sâu đục thânlúa. Vòng đời 30-40 ngày, mỗi bướm cái đẻ trung bình 30-50 trứng trên lá, tuổithọ 7,9 ngày; sâu non có 5 tuổi, trung bình 18-25 ngày; nhộng 6-7 ngày, làm ngaytrong phao và được ghim chặt một đầu vào gốc lúa. Về điều kiện phát sinh và phát triển, cũng giống như sâu phao thườngNymphula depunctalis, sâu phao đục bẹ phát triển mạnh trong điều kiện ngậpnước, nơi trũng giữa ruộng, từ sau khi gieo sạ 10-15 ngày đến giai đọan tượngkhối sơ khởi, nơi sạ dầy, bón thừa phân đạm. Cây lúa bị hại sẽ kém phát triển, đọtbị vàng, không nảy chồi để đền bù kịp giai đọan sinh trưởng, ruộng càng ngập sâuthì thiệt hại càng lớn. Thường trong vụ Hè Thu thiệt hại sẽ nặng hơn vụ ĐôngXuân, cây lúa dễ chết không hồi phục được, có thể làm mất năng suất. Ngòai ký chủ chính là cây lúa, sâu phao đục bẹ còn sống trên lúa rày, lúachét, cỏ lồng vực, cỏ đuôi phụng, cỏ cú, cỏ túc hình và lúa cỏ. Trên ruộng lúa cũngcó nhiều lòai thiên địch tấn công ấu trùng sâu phao đục bẹ như dế nhảy, muồmmuỗm, bọ rùa, nhện, chuồn chuồn; đặc biệt là các lòai ong ký sinh như ong cự,ong đen kén trắng dễ dàng tìm thấy xác sâu chết bên cạnh nhiều kén ong trên lálúa. Để có thể phòng trị lòai này trong vụ lúa Đông – Xuân hiện nay, bà con cầnlưu ý các biện pháp như sau: - Thăm đồng thường xuyên khi thấy bướm rộ, sau một tuần sẽ có sâu nonnon nở ra - Không nên để mực nước quá cao vì sâu phao dễ lây lan theo nước; chỉkhống chế khoảng 10-15 cm nước trên ruộng - Không sạ quá dầy hoặc bón thừa phân đạm. - Nên áp dụng biện pháp Ba Giãm- Ba Tăng - Áp dụng thuốc hóa học khi thấy triệu chứng biểu hiện trên bẹ lúa; cần rútnước cạn, phun thuốc xong vài ngày cho nước từ từ vào ruộng. - Các lọai thuốc thông thường như: + BrighTin 1,8 EC, Tập Kỳ 1,8 EC với nồng độ 5 cc/ bình phun 8-10 lítnước + CarboSan 25 EC, Pace 75 SP, Vibasu 40 ND, Basudin 40 ND, Peran 20EC, + Kinalux 25 EC, Methink 25 EC với nồng độ 10-15 cc/ bình phun 8-10 lítnước + Regent 800 WG với nồng độ 1g/ bình phun 8-10 lít nước Cần đảm bảo đủ lượng nước phun, trung bình 4-5 bình phun/1000m2 ...