Serotonin và đột tử ở trẻ sơ sinh

Một trong những biến cố bi thảm đối với những cặp vợ chồng là đứa con mới sinh ra vài ba tháng đột ngột qua đời. Trong y khoa, người ta gọi đó là hội chứng đột tử (sudden infant death syndrom hay SIDS).Đặt trẻ nằm ngửa khi ngủ an toàn hơn nằm nghiêng hoặc sấp – Ảnh: babble.com Đột tử được định nghĩa là tử vong một cách đột ngột, không tiên lượng được, khi xét nghiệm tử thi cũng không xác định được nguyên nhân tử vong. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Serotonin và đột tử ở trẻ sơ sinh Serotonin và đột tử ở trẻ sơ sinhMột trong những biến cố bi thảm đối với những cặp vợchồng là đứa con mới sinh ra vài ba tháng đột ngột quađời. Trong y khoa, người ta gọi đó là hội chứng đột tử(sudden infant death syndrom hay SIDS). Đặt trẻ nằm ngửa khi ngủ an toàn hơn nằm nghiêng hoặc sấp – Ảnh: babble.comĐột tử được định nghĩa là tử vong một cách đột ngột,không tiên lượng được, khi xét nghiệm tử thi cũng khôngxác định được nguyên nhân tử vong. Theo thống kê ở Mỹvà Canada, cứ 1.000 trẻ em mới sinh có một ca đột tử. ViệtNam chưa có thống kê đột tử, nhưng với 1,6 triệu trẻ emsinh ra hằng năm và với tỉ lệ này thì mỗi năm có thể có đến1.600 em đột tử.Chính vì không xác định được nguyên nhân tử vong nênđột tử cho đến nay vẫn là một trong những bí ẩn y khoa.Qua hàng ngàn nghiên cứu, các nhà khoa học vẫn chưa biếtđích xác tại sao trẻ em mới sinh bị đột tử. Nhưng nhữngnghiên cứu này phát hiện một số yếu tố nguy cơ liên quanđến đột tử.Nguy cơ đột tử thường cao trong độ tuổi từ 45-100 ngàysau khi sinh. Trong thời gian này, trẻ nam có nguy cơ độttử cao hơn nữ khoảng 50%, trẻ thiếu cân có nguy cơ caohơn trẻ đủ cân.Ngoài ra, một phát hiện gần đây cho thấy trẻ em đột tửthường bị nhiễm trùng đường hô hấp, đây là một yếu tốnguy cơ quan trọng. Tuy nhiên, tất cả chỉ là những yếu tốnguy cơ chứ chưa phải là nguyên nhân sinh học, nên đột tửđang trở thành một đề tài nghiên cứu cấp thiết trong y học.Một công trình nghiên cứu công bố gần đây cho thấy mộthormon thần kinh liên quan đến đột tử ở trẻ sơ sinh. Cácnhà nghiên cứu tiếp cận vấn đề bằng cách quan sát nhữngrối loạn trong hệ thống kiểm soát hô hấp và chức năng tựđộng (trong cuống não), và giả thuyết rằng serotonin là mộtyếu tố của sự rối loạn này.Họ đo nồng độ serotonin ở 41 trẻ em đột tử, 7 trẻ em chếtvì những nguyên nhân cụ thể và 5 trẻ em nhập viện vì thiếuoxygen (tạm gọi là “nhóm chứng”). Họ phát hiện rằngserotonin ở trẻ em đột tử thấp hơn nhóm chứng khoảng26%. Các trẻ em đột tử có ít thụ thể serotonin hơn trẻ emtrong nhóm chứng (thụ thể là một cơ chế mà serotonintương tác để gây tác động sinh học).Ngoài serotonin, các nhà nghiên cứu còn ghi nhận một sốyếu tố nguy cơ đột tử liên quan đến môi trường. Trongnhóm trẻ em đột tử, 35% sinh non tháng, gần 50% nằm ngủtrong tư thế nguy hiểm như nằm nghiêng và nằm sấp, gần1/4 ngủ chung giường với cha mẹ và 42% từng có tiền sửbệnh khác. Khoảng 3/4 trẻ em có ít nhất một yếu tố nguycơ.Serotonin là một hormon có nhiều chức năng. Serotoninđược tìm thấy trong nhiều mô, kể cả trong máu (tiểu cầu),ruột và hệ thống thần kinh. Phần lớn (80-95%) hàm lượngserotonin trong cơ thể được sản xuất từ ruột. Chức năng cổđiển của serotonin là ức chế bài tiết của dạ dày, kích thíchcơ bắp và cơ tim.Gần đây, người ta còn phát hiện thiếu serotonin làm choxương đặc hơn (và nhiều serotonin làm cho xương bịloãng). Do đó, phát hiện mối liên hệ giữa serotonin và độttử là một khám phá mới, nó cũng đặt ra nhiều giả thuyết.Một giả thuyết có logic sinh học là khi trẻ sơ sinh ngủ, nãođược “tắt” và cuống não (brainstem) chịu trách nhiệm điềuphối nhịp tim, huyết áp, thân nhiệt và hơi thở. Nếu trẻ emthiếu serotonin trong não và nếu trẻ ngủ nằm sấp với lượngcarbon dioxide gia tăng, hệ thống serotonin và thụ thểkhông phát hiện vấn đề vì không vận hành thích hợp, trẻkhông đáp ứng được với rối loạn này và dẫn đến tử vong.Nếu giả thuyết này đúng thì nghiên cứu này có ý nghĩa rấtlớn: đối với những trẻ em có nguy cơ cao, việc xét nghiệmserotonin là một điều cần thiết để làm giảm số ca đột tử ởtrẻ sơ sinh. Phòng ngừa đột tử ra sao?Trẻ ngủ nghiêng hay ngủ nằm sấp, trẻ ngủ với những vậtdụng bịt mặt mũi, với đồ chơi, thú bông, trẻ ngủ trongmôi trường hút thuốc lá… cũng là những nguy cơ gâyđột tử cao. Do đó, khuyến cáo chuẩn để giảm nguy cơđột tử là cho trẻ em ngủ nằm ngửa, tránh phủ mặt mũivới bất cứ vật dụng gì và tuyệt đối tránh khói thuốc lá. ...