Sinh sản ở bò sữa và phương pháp phòng trị bệnh cho bò sữa

Tài liệu "Một số vấn đề sinh sản ở bò sữa và phương pháp phòng trị" gồm 6 chương với những nội dung chính sau: Hiện tượng chậm sinh; một số biện pháp kỹ thuật thường được sử dụng hiện nay để khắc phục hiện tượng chậm sinh ở bò cái; kiểm soát rối loạn sinh sản; những bệnh sinh sản thường gặp trong chăn nuôi bò sữa và cách can thiệp; cách điều trị một số bệnh sinh sản thường gặp trong chăn nuôi bò sữa; quản lý sinh sản đàn bò cái. Mời các bạn cùng tham khảo
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sinh sản ở bò sữa và phương pháp phòng trị bệnh cho bò sữabé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n viÖn ch¨n nu«i trung t©m nghiªn cøu bß vµ ®ång cá ba v× T¨ng xu©n l−uMét sè vÊn ®Ò sinh s¶n ë bß s÷a vµ ph−¬ng ph¸p phßng trÞ Bav×, 2005Më ®Çu: Ch¨n nu«i bß s÷a ë ViÖt nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®ang dÇn dÇn trë thµnhmét ngµnh s¶n xuÊt chÝnh ë nhiÒu vïng n«ng th«n, gãp phÇn chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶nxuÊt n«ng nghiÖp theo h−íng ph¸t triÓn bÒn v÷ng. §Ó cã thÓ ch¨n nu«i bß s÷a cã hiÖuqu¶, bªn c¹nh c¸c vÊn ®Ò vÒ con gièng vµ dinh d−ìng thøc ¨n, vÊn ®Ò ch¨m sãc thó yrÊt cÇn ®−îc coi träng, trong ®ã viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu trÞ c¸c bÖnh sinh s¶n ph¶i ®−îcquan t©m thùc hiÖn th−êng xuyªn. Trªn thÕ giíi, tû lÖ bß s÷a lo¹i th¶i do nguyªn nh©n liªn quan tíi bÖnh sinh s¶nchiÕm 13-14% tæng ®µn hµng n¨m. T¹i ViÖt nam, c¸c vÊn ®Ò vÒ bÖnh sinh s¶n ngµycµng xuÊt hiÖn nhiÒu cïng sù ph¸t triÓn cña ®µn bß s÷a. Chóng g©y ra nhiÒu thiÖt h¹icho ng−êi ch¨n nu«i, tõ viÖc gi¶m kh¶ n¨ng sinh s¶n dÉn ®Õn gi¶m kh¶ n¨ng s¶n xuÊts÷a cho tíi viÖc lo¹i th¶i khái ®µn. Chi phÝ ®iÒu trÞ bÖnh sinh s¶n ë ®µn bß s÷a t¹i ViÖtnam lªn tíi hµng tû ®ång mét n¨m trong vßng bèn n¨m qua. T¹i khu vùc Trung t©mNghiªn cøu Bß vµ §ång cá Ba v×, n¬i cã tæng ®µn bß sinh s¶n trªn 800 con víi tû lÖbß m¾c bÖnh vÒ sinh s¶n n¨m 2004 lµ 16,28%, chi phÝ ®iÒu trÞ mét ca chËm sinh cñabß s÷a thµnh c«ng lªn tíi xÊp xØ 450.000 ®ång. C¸c vÊn ®Ò liªn quan tíi kh¶ n¨ng sinh s¶n ë ®µn bß c¸i cÇn can thiÖp vµ kh¾cphôc bao gåm: hiÖn t−îng chËm sinh, rèi lo¹n c¬ n¨ng sinh s¶n vµ viªm nhiÔm ®−êngsinh dôc. ch−¬ng i. HiÖn t−îng chËm sinhI. kh¸i niÖm chËm sinh: Trong ch¨n nu«i nãi chung vµ ch¨n nu«i bß nãi riªng th× sinh s¶n gi÷ mét vaitrß v« cïng quan träng ®Ó t¨ng n¨ng suÊt vËt nu«i. Bß c¸i trªn 20 th¸ng tuæi ch−a ®éng dôc hoÆc bß sinh s¶n sau khi ®Î 5 th¸ng trëlªn kh«ng ®éng dôc l¹i, hoÆc cã ®éng dôc nh−ng phèi nhiÒu lÇn kh«ng cã chöa th×®Òu gäi lµ chËm sinh s¶n. HiÖn t−îng chËm sinh s¶n g©y thiÖt h¹i rÊt lín vÒ kinh tÕ cho ng−êi ch¨n nu«i.II. Nguyªn nh©n g©y chËm sinh ë bß:2.1. Rèi lo¹n di truyÒn: Do rèi lo¹n di truyÒn vµ rèi lo¹n gen dÉn ®Õn cÊu tróc sai lÖch cña nhiÔm s¾c thÓ®−a ®Õn v« sinh hoµn toµn biÓu hiÖn nh− sau:- KhuyÕt tËt vÒ h×nh th¸i vµ sù ph¸t triÓn kh«ng ®Çy ®ñ c¸c phÇn cña bé phËn sinh dôc.- ChÕt ph«i ë giai ®o¹n sím, xÈy thai, thai chÕt l−u ë c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn kh¸c nhau trong thêi kú mang thai. Nguyªn nh©n di truyÒn bao gåm c¸c tr−êng hîp sau:2.1.1. Freematin: Trong tr−êng hîp sinh ®«i cã giíi tÝnh kh¸c nhau con c¸i cã møc ®é v« sinh >90%. KhuyÕt tËt mµng thai lµ nguyªn nh©n cña biÖt ho¸ giíi tÝnh (cã thÓ do kh¸ngnguyªn H-Y). X¸c ®Þnh b»ng c¸ch ®o ®é s©u ©m ®¹o: bß c¸i b×nh th−êng lµ 12 – 15cm, bß c¸i Freematin chØ 5 – 7cm.2.1.2. ThiÓu n¨ng vµ ngõng ph¸t triÓn c¬ quan sinh s¶n: Trong c¬ quan sinh s¶n buång trøng, èng dÉn trøng, tö cung, cæ tö cung ©m ®¹ocã thÓ thÊy c¸c møc ®é thiÓu n¨ng vµ ngõng ph¸t triÓn vµ kh«ng ®−îc nhÇm víi thµnhthôc vÒ tÝnh muén hay suy nh−îc buång trøng do thiÕu dinh d−ìng ë nh÷ng bß ®ÎnhiÒu løa.2.2. C¸c bÖnh truyÒn nhiÔm: C¸c bÖnh truyÒn nhiÔm chÝnh g©y nªn rèi lo¹n sinh s¶n bao gåm:- Campylebacteriasis g©y chÕt thai, xÈy thai sím.- Leptospirosis g©y chÕt thai, xÈy thai sím.- XÈy thai truyÒn nhiÔm: g©y xÈy thai, thai sinh ra yÕu, s¸t nhau, viªm néi m¹c tö cung.- Lao: G©y viªm néi m¹c tö cung, viªm èng dÉn trøng, xÈy thai, v« sinh.- Viªm nhiÔm c¸c c¬ quan sinh dôc b»ng c¸c vi khuÈn kh«ng ®Æc tr−ng.- Do nÊm: XÈy thai giai ®o¹n gi÷a vµ cuèi, ho¹i tö nhau thai.- Triclomoniasis: XÈy thai giai ®o¹n ®Çu, viªm tö cung tÝch mñ, v« sinh.- Toxoplasmasis g©y xÈy thai giai ®o¹n cuèi, bª sinh ra yÕu, chÕt l−u thai, mang nhau kh«ng bong.- BÖnh Øa ch¶y do vi rót ë bß: xÈy thai ë giai ®o¹n ®Çu, thai dÞ d¹ng, suy thiÓu noo (bÖnh h« hÊp).- BÖnh viªm mòi – phÕ qu¶n truyÒn nhiÔm ë bß, viªm ©m hé - ©m ®¹o cã mñ: xÈy thai giai ®o¹n cuèi, v« sinh t¹m thêi, viªm ©m hé - ©m ®¹o.- BÖnh l−ìi xanh (vi rót l−ìi xanh): xÈy thai giai ®o¹n cuèi, rèi lo¹n thÇn kinh trung −¬ng.- BÖnh Akabane (Vi rót Akabane): xÈy thai, thai chÕt l−u, thai dÞ d¹ng, viªm khíp, trµn dÞch noo.- XÈy thai do bÖnh dÞch (do Chlamydia) xÈy thai giai ®o¹n cuèi, thai chÕt l−u, mµng nhau kh«ng bong, thai dÞ d¹ng, viªm tinh nang (gan vµng M«lymphotora).2.3. Do m«i tr−êng xung quanh:- ChÕ ®é dinh d−ìng: Sù c©n b»ng dinh d−ìng quyÕt ®Þnh rÊt lín tíi kh¶ n¨ng ®éng dôc cña bß c¸i. NÕu thøc ¨n thiÕu vÒ l−îng vµ chÊt, ®Æc biÖt thiÕu mét sè kho¸ng ®a vi l−îng: P, Ca, Mn, Cu, Co vµ mét sè vitamin A, D, E ®Òu dÉn ®Õn gi¶m kh¶ n¨ng sinh s¶n cña con vËt.- ChÕ ®é vËn ®éng: NÕu thiÕu vËn ®éng hoÆc kh«ng vËn ®éng (®Æc biÖt lµ bß s÷a), con vËt trë nªn qu¸ bÐo, buèng trøng bÞ bao mì, c¬ n¨ng tuyÕn néi tiÕt bÞ rèi lo¹n, con vËt sÏ kh«ng cã hiÖn t−îng ®éng dôc.- ...