SƠ CỨU VÀ VẬN CHUYỂN NẠN NHÂN CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG

Bảo đảm trình tự cấp cứu: Việc cấp cứu nạn nhân ngay tại hiện trường cũng đòi hỏi thực hiện đúng trình tự ưu tiên: A (Airway): Thông đường thở (tránh gây thêm thương tổn cho cột sống cổ – nạn nhân được coi là có bị chấn thương cột sống cổ). B (Breathing): Kiểm soát và hỗ trợ hô hấp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SƠ CỨU VÀ VẬN CHUYỂN NẠN NHÂN CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG SƠ CỨU VÀ VẬN CHUYỂN NẠN NHÂN CHẤN THƯƠNG CỘT SỐNG1. CẤP CỨU NẠN NHÂN TẠI HIỆN TRƯỜNG TAI NẠN.Nguyên tắc cấp cứu nạn nhân tại hiện trường.Bảo đảm trình tự cấp cứu: Việc cấp cứu nạn nhân ngay tại hiện tr ường cũng đòi hỏi thực hiện đúng trình tự ưu tiên: A (Airway): Thông đường thở (tránh gây thêm thương tổn cho cột o sống cổ – nạn nhân được coi là có bị chấn thương cột sống cổ). B (Breathing): Kiểm soát và hỗ trợ hô hấp. o C (Circulation): Kiểm soát và hỗ trợ tuần hoàn. o D (Disability): Kiểm tra, xác định khả năng thần kinh (chủ yếu là o vận động) và mức độ tỉnh táo của nạn nhân. E (Exposure): Giải phóng nạn nhân khỏi các vật đè ép xung quanh. oLuôn chú ý đến các thương tổn cột sống: Đối với tất cả những nạn nhân chấn thương, khi chưa xác định được có chấn thương cột sống (CTCS) hay không, những nạn nhân sau đây đều được coi như là có bị CTCS: Các nạn nhân có dấu hiệu có chấn thương vùng đầu và/hoặc vùng o cổ, vùng ngực, lưng, thắt lưng. Các nạn nhân hôn mê. o Các nạn nhân có đau vùng cổ hoặc lưng. o Các nạn nhân có các dấu hiệu tổn thương thần kinh: tê, giảm cảm o giác, yếu liệt, thở bụng hoặc co cứng dương vật. Khai thông đường thở. Nếu nạn nhân đội nón bảo hộ có kính che mặt: Kéo l ên hoặc gỡ bỏ o kính che mặt. Lưu ý giữ chặt mũ khi gỡ bỏ, không để đầu của nạn nhân bị xoay, ngửa hoặc gấp khi thao tác. Lấy bỏ hết các chất ói và dị vật trong miệng nạn nhân nếu có. oKiểm soát hô hấp. Nếu nạn nhân thở yếu hoặc ngưng thở thì phải giúp thở cho nạn o nhân. Đặt nội khí quản và bóp bóng giúp thở (tránh xoay cổ nạn nhân vì có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tổn thương tủy sống cổ), cung cấp O2 tại chỗ cho nạn nhân. Trong trường hợp không có phương tiện tại chỗ thì có thể hô hấp o nhân tạo theo phương pháp “miệng qua miệng”. Kiểm tra đánh giá sơ bộ tình trạng phổi của nạn nhân. oKiểm soát tuần hoàn. Kiểm tra mạch huyết áp cho nạn nhân. o Kiểm tra, phát hiện các vị trí chảy máu và băng cầm máu hoặc ga-rô o các vết thương lớn đang chảy máu. Nếu có tụt huyết áp hoặc có biểu hiện của sốc, cần thiết lập ngay o một đường truyền dịch hoặc máu (nếu có thể) trước khi áp dụng các bước cấp cứu tiếp theo. Nếu có ngưng tim cần xoa bóp tim ngoài lồng ngực, sốc điện, dùng o thuốc vận mạch… (tùy theo khả năng trang bị có sẵn).Đánh giá tình trạng thần kinh của nạn nhân:Đánh giá mức độ tỉnh táo của nạn nhân: Dựa trên thang điểm Glasgow Coma Scale. o Nhiều nạn nhân hốt hoảng, sợ hãi, nhất là khi có đau ở vị trí sắp o được thăm khám. Tình trạng tri giác còn có thể bị chi phối bởi hiện tượng sốc sau chấn o thương. Dánh giá tình trạng vận động của nạn nhân: Yêu cầu nạn nhân cử động, từ đó đánh giá khả năng và vị trí  xảy ra thương tổn tủy sống (bảng 1). Ngay khi nạn nhân không bị liệt vận động hoặc rối loạn cảm  giác cũng vẫn không thể cho rằng nạn nhân không bị CTCS. Hỏi nạn nhân về các điểm đau, sờ dọc theo cột sống xem có biến dạng không. Nạn nhân hôn mê phải được xem như có CTCS mặc dù  không phát hiện dấu hiệu khác.Giải phóng nạn nhân khỏi các chèn ép.Cởi bỏ nón bảo hộ: Nếu nạn nhân tỉnh và có thể được thì yêu cầu nạn nhân tự gỡ nón. Vì o tính an toàn của việc gỡ nón bảo hộ, khi chưa có người biết thao tác này thì không nên gỡ nón nếu không thật cần thiết. Khi gỡ nón luôn giữ cho đầu nạn nhân không bị kéo, gấp, vẹo theo o nón. Luôn cần có hai người để gỡ bỏ nón cho nạn nhân, chỉ một vài loại o nón không có phần che cằm có thể gỡ bỏ bằng một người. Một người (A) đứng phía trên đầu nạn nhân hoặc phía sau đầu nếu o nạn nhân nằm nghiêng, một người (B) đứng ngang phần ngực nạn nhân hoặc phía trước ngực nếu nạn nhân nằm nghiêng. Nếu kính che mặt chưa được tháo ra: B luồn tay vào nón, một tay o giữ cằm, một tay giữ vùng chẩm của nạn nhân. A gỡ bỏ kính che mặt bằng cách một tay giữ nón, tay kia kéo tấm che mặt lên, sau đó một tay giữ nón ở vùng khuyết, gỡ kính che mặt từng bên (gỡ bên nào giữ bên ấy). A giữ hai bên hàm nạn nhân (hình 1A), B gỡ hoặc cắt quai o nón (hình 1B). Nếu nón có phần che cằm A g ...