Số phận và Lịch sử - Nhật ký trong tù: Phần 2

Nhật ký trong tù hay Ngục trung nhật ký là tập thơ nổi tiếng được Chủ tịch Hồ Chí Minh viết trong thời gian bị chính quyền bắt giam và giải đi khắp 18 nhà giam ở 13 huyện, tỉnh khác nhau. Sau khi ra đời, Nhật ký trong tù đã bị chìm vào giữa bộn bề của lịch sử ngót 20 năm, để rồi vào giữa năm 1960, tác phẩm xuất hiện dưới hình thức bản dịch tiếng Việt, đến tay đông đảo bạn đọc, qua bản dịch nghĩa và dịch thơ rất thành công của một tập thể dịch giả, do Viện Văn học chủ trì. Quyển Tài liệu Nhật ký trong tù -Số phận và Lịch sử là cả một hành trình tìm lại những nhân chứng lịch sử và con đường trở về của tác phẩm Ngục trung nhật ký lưu lạc của nhà văn Hoàng Quảng Uyên - người chuyên viết Tài liệu lịch sử về vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc. Phần 2 Tài liệu gồm các ký sự - thơ về tác phẩm Nhật ký trong tù. Mời bạn đọc cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Số phận và Lịch sử - Nhật ký trong tù: Phần 2 N h ậ t k ý tro n g tù - Ký sự Thơ Có nhiều cách tiếp cận và tìm hiểu Nhật ký trong từ. C á c h t h ô n g t h ư ờ n g v à... p h ổ t h ô n g n h â ì là n g h i ê n c ứ u t r ê n v ă n b ả n thơ. T u y n h i ê n , x é t t r o n g t ổ n g t h ể m ô l q u a n h ệ v ô n c ó c ủ a N h ậ t k ý trong tù, có t h ể t h â y rỗ đ â y là m ộ t c u ố n K ý s ự v iế t b ằ n g thơ, đ iều ấy được c h í n h tác g iả k h ẳ n g đ ị n h t r o n g m ộ t b à i v iế t v ớ i b ú t d a n h N g u y ễ n T â m : Có t h ể n ó i r ằ n g q u y ể n N h ậ t k ý â y là m ộ t đ o ạ n t r o n g lịch s ử h ơ n 40 n ă m đâu t r a n h c á c h m ạ n g c ủ a B á c H ồ . M ộ t đ o ạ n c ủ a lịch s ử â y n ế u chỉ k h u ô n t r o n g t h ể lo ạ i N h ậ t k ý th ì e q u á h ẹ p , b ả n t h â n sứ c c h ứ a tr o n g Nhật ký trong tù n ế u m ặ c c h i ế c á o N h ậ t k ý t h ì q u á c h ậ t , c ó th ể là K ý s ự , r ộ n g h ơ n , s â u h ơ n ( T r o n g K ý s ự đ ã có Nhật ký). Chmh vì thế mà việc coi Nhật ký trong tu l à m ộ t t á c p h ẩ m K ý s ự là m ộ t c á c h t i ế p c ậ n k h á c . K h ô n g c h ỉ là ở t h ể lo ạ i m à đ i tìm đ ú n g t h ự c c h â t củc ; đề, một vân đề có tầm cao hơn việc ghi ĩĩo Ang q u ả n g u y ề n 95 c h é p có tứ ìh c ơ h ọ c d ế từ đ ó thâV d ư ợ c: Lập t r ư ờ n g cách m ạ n g v ữ n g chắc, chí khí ch iến đ á u k h ô n g n g ừ n g , g ia n k h ổ k h ô n g t h ể l à m n ả n lò ng. T ù n g ụ c k h ô n g th ể n a o n ú n g ” ( N g u y ễ n T âm ). M ột tâ m h ồ n v ĩ đ ạ i c ủ a m ộ t n h à ái q u ô c , m ộ t t â m h ồ n vĩ đ ạ i c ủ a b ậ c đ ạ i n h â n , d ạ i trí, đ ạ i d ũ n g ( N h à t h ơ V i ê n ư n g - T r u n g Q u ô c ) . T i ế p c ậ n N h ậ t ký tro n g từ t h e o h ư ớ n g K ý s ự c ầ n đ ặ t tá c p h ẩ m t r o n g b ô ì c ả n h lịch s ử c ụ th ể t r o n g m ố i q u a n h ệ x ã h ộ i , c h í n h t r ị nl^iừng n ă m 1 9 4 2 -1 9 4 3 , b ắ t đ ầ u t ừ C a o B ằ n g - Q u ả n g T â y m à n h ì n r ộ n g ra. Q u a n h ữ n g tài liệ u c ủ a n h ữ n g n h â n c h ứ n g , n h ữ n g n g ư ờ i có liê n q u a n đ ế n C h ủ tịch H ồ C h í M i n h tr o n g lứ ìữ n g n ă m th á n g N gư ờ i bị tù đ ầ y và m ộ t c h ú t b ay b ổ n g c ủ a trí t ư ở n g t ư ợ n g đ ể d ự n g lại b ứ c t r a n h x ác t h ự c n h â t , m ộ t b ứ c t r a n h n h ư n ó v ô n c ó . Nhật ký tron n h ớ lạ i ( ở d â v đ ã v ậ n d ụ n g m ộ t c h ú t c ủ a t r í t ư ở n g tư ợ n g ). V â n đ ề đ ặ t ra t h ì đ ơ n g i ả n , m à t h ự c h i ệ n l ạ i k h ô n g đ ơ n giản, bởi v ậ v k h ô n g tr á n h k h ỏ i n h ừ n g t h i ế u s ó t . M o n g r ằ n g , d â y c h ỉ là n h ữ n g cố^ g ắ n g c ủ a cá n h â n đ ể k h a i m ở m ộ t c o n đ ư ờ n g , m ộ t c o n đ ư ờ n g sẽ đ ư ợ c h o à n th iệ n với c ô n g đ ó n g g ó p c ủ a n h ữ n g n h à v ă n , n h à thơ, n h ữ n g n h à n g h i ê n c ứ u v ă n h ọ c , s ử học.... t h u ộ c n h i ề u t h ế h ệ . Với n h ữ n g ý t ư ở n g v à m o n g m u ố n n à y x in đ ư ợ c b ắ t đ ầ u K ý s ự N h ậ t k ý troìig từ - T h ơ . 1- T A I Ư Ơ N G B uổi tôì n g à y 14-7 N h â m Ngọ (tứ c n g à y 27 t h á n g 8 n ă m 1 9 4 2 ). T ạ i n h à T ừ V ĩ T a m , m ộ t n ô n g d â n ở t h ô n Ba M ô n g , h u y ệ n T ĩn h T â y , tỉn h Q u ả n g T â y T r u n g Q u ô c, H ồ C h í M i n h ( C ụ H ồ ) v à đ ồ n g c h í Lê Q u ả n g Ba v u i v ẻ ă n t ế t T r u n g n g u y ê n v ớ i D ư ơ n g T h u ầ n C ư ơ n g (D ư ơ n g Đ ào), V ư o tig T ích Cơ, H o à n g Đ ạ t H á n , H o à n g Đ ứ c Q u y ề n . . . L ê Q u ả n g Ba tỏ v ẻ á i n g ạ i v ì c h â n b ị đ á r ơ i v à o s u ’n g to , đ i lạ i k h ó k h ă n , s ự k h ô n g đ i b ộ đ ư ợ c tới B ìn h M ã ( h u y ệ n Đ i ề n Đ ô n g ) đ ể t ừ đ â y d á p t h u y ề n h a y ô tô đ ế n T r ù n g K h á n h . D iíơ n g Đ à o k h ẳ n g k h á i b ả o : Tôi đ i đ ư ợ c , đ ể t ô i d i c h o , d ù k h ô n g r a k h ỏ i cvYa t h ì Q u ô c d â n Đ ả n g b ắ t l í n h c ũ n g k h ô n g b ỏ s ó t t ô i đ â u . T h ế là x o n g m ộ t v iệ c , m ọ i n g ư ờ i lại n â n g c h é n , t h ư ở n g t r ă n g m ã i tớ i k h i tr¿^ng r ọ i s á n g k h o ả n g s â n t r ư ớ c HOÀNG Q UẢNG UYÊN 97 n h à , l a p l o á t r ê n I i h ữ n g h à n g c â y p h í a x a xa,„ c h ủ k h á c h m ớ i t ạ m ch ia tay. T ră n g k h u y a lạ n h lẽo nơi x ứ n g ư ờ i, C ụ H ồ trằn trọc k h ô n g n g ủ , n h ớ về T ết r ằ m th á n g b ả y n ă m n g o á i ở P á c Bó ( H à Q u ả n g ) c ó b á n h tả i, b ú n v à th ịt v ị t , n g ư ờ i d â n P á c B ó c ò n n g h è o , n h ư n g v ẫ n cô’ lo cái T ết đ ầ y đ ủ cho m ìn h , cho n h ữ n g c á n bộ h o ạ t đ ộ n g c á c h m ạ n g c h o K é T h u (bí d a n h c ủ a C ụ H ồ ở P á c Bó). T ế t r ằ m t h á n g b ả y ở c á c t ỉ n l i m i ề n n ú i p h ...