Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây

Nếu người Thái ở tây bắc tự hào về truyện thơ “Tiễn dặn người yêu” của họ bao nhiêu thì đồng bào Ê đê Tây Nguyên cũng tự hào về sử thi Đam San bấy nhiêu. Người Thái cho rằng mỗi lần hát tiễn dặn lên gà ấp phải bỏ ổ, cô gái quên hái rau, anh đi cày quên cày. Người Ê Đê cho rằng người ta thích nghe truyện Đam San, nghe mài không thôi, nghe kể liền ba bốn lần cũng không biết chán. Để thấy được điều đó chúng ta cùng tìm hiểu sử thi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây Soạn bài Chiến thắng Mtao MxâyChiến thắng Mtao Mxây( Trích Đam San- sử thi Tây Nguyên )Xem thêm : Bản sắc văn hóa Tây Nguyên qua sử thi Đam SanNếu người Thái ở tây bắc tự hào về truyện thơ “Tiễn dặn người yêu” của họ bao nhiêuthì đồng bào Ê đê Tây Nguyên cũng tự hào về sử thi Đam San bấy nhiêu. Người Tháicho rằng mỗi lần hát tiễn dặn lên gà ấp phải bỏ ổ, cô gái quên hái rau, anh đi cày quêncày. Người Ê Đê cho rằng người ta thích nghe truyện Đam San, nghe mài không thôi,nghe kể liền ba bốn lần cũng không biết chán. Để thấy được điều đó chúng ta cùng tìmhiểu sử thi Đam San với đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây”.I. GIỚI THIỆU CHUNG1.Khái niệm:Sử thi là những tác phẩm tự sự dân gian có qui mô lớn, sử dụng ngôn ngữ có vần,nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng để kể về một hoặcnhiều biến cố lớn lao diễn ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại.Sử thi cổ đại là sản phẩm tinh thần - lễ nghi, nghệ thuật của xã hội thị tộc-bộ lạc, mộtthể loại một đi không trở lại, phản ánh những kì tích của cộng đồng trong công cuộcxây dựng sự phát triển, chinh phục tự nhiên và chiến đấu chiến thắng mọi kẻ thù củabộ tộc.* Những bộ sử thi của Việt Nam và thế giớiViệt Nam.Đẻ đất đẻ nước của người Mường, bằng thơ. Bản sưu tầm ở Hoà Bình dài 3887 câuthơ; bản sưu tầm ở Thanh Hóa dài 8503 câu (?)- Bài ca Đan Sẵn của người Ê đê.- Xinh Nhã của nhiều bộ tộc ở Tây Nguyên, chủ yếu của người Ê đê.- “Y Ban” của nhiều bộ tộc ở Tây Nguyên.- Đăm Di của người Ê đê và Giarai.- Xinh Chơ Niếp của người Ê đê.- v.v...Thế giới:- Ramayana của Ấn Độ gồm có 24.000 câu thơ đôi.- Mahabharata của Ấn Độ dài 110.000 câu thơ đôi.- Ôđixê của Hi Lạp dài 12.110 câu thơ, tác giả Hômerơ.- Iliat của Hi Lạp, dài 15.683 câu thơ, tác giả Hômerơ.- v.v...Những ý kiến về sử thi- .Thời đại thịnh vượng nhất của giai đoạn cao trong thời đại dã man được diễn tảtrong những bài thơ của Hômerơ, nhất là tập Iliat.... Bản anh hùng ca của Hômerơ và toàn bộ thần thoại - đó là những di sản chủ yếu màngười Hi Lạp đã đem được từ thời đại dã man sang thời đại văn minh...” (Ăng ghen)- Chỉ thông qua sức mạnh phi thường của cộng đồng, người ta mới có thể giải thíchđược vẻ đẹp tuyệt vời và sâu sắc của thần thoạivà anh hùng ca, một vẻ đẹp xây dựngtrên sự hoà hợp triệt để giữa nội dung và hình thức... (Gorki)- Sử thi anh hùng bao hàm một bức tranh hoàn chỉnh của cuộc sống nhân dân dướihình thức kể truyện anh hùng về quá khứ. Thế giới sử thi lý tưởng và nhân vật dũng sĩtrong sự thống nhất hài hoà của chúng - đó là những nhân tố chủ yếu của một nộidung sử thi anh hùng. (Mêlêtinxki)2. Phân loạiSử thi thần thoại.Sử thi anh hùng.3. sử thi Đam sanĐam San thuộc loại sử thi anh hùng . Tác phẩm tuy kể về cuộc sống của cá nhân tùtrưởng Đam San nhưng qua đó người nghe nhận ra hình ảnh của cả cộng đồng Ê Đêtrong một giai đoạn lịch sử đầy biến động ở sư thi anh hùng, số phận của các nhân anhhùng thống nhất cao độ đối với số phận của cả thị tộc.Chiến tranh là đề tài nổi bật nhất của sử thi anh hùng. Văn bản tác phẩm nếu được sưutầm đầy đủ nhất sẽ có 6 cuộc chiến tranh do tù trưởng Đam San lãnh đạo.Tóm tắt tác phẩmTheo tục nối dây, Đam Săn phải lấy hai chị em Hơ Nhí và Hơ Bhí làm vợ. Anh đãchống lại, nhưng bị trời lấy ống điếu gõ vào đầu 7 lần Đam Săn chết lịm, rồi Trời chosống lại. Cuối cùng Đam Săn phải làm theo lời Trời. Đam Săn trở thành tù trưởnggiàu mạnh, danh tiếng vang lừng rừng núi, đầu đội khăn kép, vai mang túi da. ĐamSăn đã cùng bộ tộc đánh thắng hai tù trưởng hùng mạnh khác là Mơtao Grứ và MơtaoMơxây, bắt được nhiều nô lệ, thu được nhiều tài sản quý báu. Ngang tàn coi thườngthần linh, Đam Săn chặt cây thần. Chặt mãi cây mới đổ. Cây đổ quật chết cả hai nàngHơ Nhí và Hơ Bhí. Anh vác rìu đi lên trời, cầu xin Trời cứu sống vợ anh. Đang sốngtrong yên vui giàu có, Đam Săn lại lên đường đi bắt Nữ thần Mặt Trời để có hai vợlẽ... vợ thật đẹp”. Cuộc cầu hôn thất bại, anh trở lại quê nhà, bị chết lún giữa rừng củabà Sun Y Rít. Đam Săn chết, cháu Đam Săn ra đời, lại theo tục nối dây đi tiếp hànhtrình của cậu chàng, dấn thân vào cuộc chiến đấu mới.4.Đoạn trích- Vị trí đoạn trích : Đoạn trích thuộc phần giữa của tác phẩm.- Tóm tắt đoạn tríchĐam San đột nhập vào nhà và gọi Mtao Mxây xuống đánh.Mtao Mxây múa kiếm trước nhưng vụng về đâm không trúng Đam San.Ông trời bày cho Đam San dùng chày giã gạo đâm vào vành tai của Mtao mxây.Đam San làm theo Mtao Mxây ngã.Đam san cắt đầu Mtao Mxây cắm trên cọc.Dân làng tôi tớ đi theo Đam San mang theo của cải voi ngựa của Mtao Mxây.Lễ cúng thần linh ăn mừng chiến thắng.- Đại ý : Miêu tả cuộc đọ sức giữa Đam San và mtao Mxây đê giành lại vợ , thể hiệnniềm tự hào vè người anh hùng của dân làng.II. PHÂN TÍCH1.Cuộc đọ sức và giành chiến thắng của Đam sanĐam San thách thức, đến tận nhà của Mtao Mxây: “Ơ diêng!, Ơ diêng! Xuống đây ta ...