Soạn bài Truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ

Mục đích : - Nắm được đặc trưng thể truyền thuyết : lịch sử gắn với tưởng tượng , thể hiện quan điểm của nhân dân . - Nắm được bài học lịch sử từ bi kịch mất nước , bi kịch tình yêu .I.Tìm hiểu chung- Thể truyền thuyết : là loại truyện dân gian , kể về các sự kiện , nhân vật lịch sử , thể hiện nhận thức , quan điểm của nhân dân về lịch sử . đặc điểm nổi bật của thể truyền thuyết : có sự hoà quyện giữa tưởng tượng và...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Soạn bài Truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ Soạn bài Truyền thuyết An DươngVương và Mị Châu - Trọng ThuỷaMục đích :- Nắm được đặc trưng thể truyền thuyết : lịch sử gắn với tưởng tượng , thể hiện quanđiểm của nhân dân .- Nắm được bài học lịch sử từ bi kịch mất nước , bi kịch tình yêu .I.Tìm hiểu chung- Thể truyền thuyết : là loại truyện dân gian , kể về các sự kiện , nhân vật lịch sử , thểhiện nhận thức , quan điểm của nhân dân về lịch sử . đặc điểm nổi bật của thể truyềnthuyết : có sự hoà quyện giữa tưởng tượng và lịch sử , không chú trọng đến tính chânthực , xây dựng những hình tượng độc đáo .- Truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thuỷ :+ Xuất xứ : Trích trong truyện “ Rùa vàng” , in trong quyển “ Lĩnh Nam chích quái” (thế kỉ 15 )+ Bố cục : 2 phần : An Dương Vương là vua Âu Lạc xây thành , chế nỏ , giữ nướcthành công và Bi kịch tình yêu của Mị Châu gắn liền bi kịch mất nước của An DươngVương .- Tóm tắt :An Dương Vương xây thành Cổ Loa , xây mãi vẫn đổ , nhờ có Rùa Vàng giúp mớixây xong . Rùa cho nhà vua lẫy nỏ , nhờ đó mà đánh bại quân xâm lược Triệu Đà .Triệu Đà cầu hoà , cho con trai Trọng Thuỷ sang kết thân với Mị Châu , con gái AnDương Vương và ở rể trong thành Cổ Loa . Trọng Thuỷ ăn cắp lẫy nỏ , Triệu Đà liềncử quân sang tái xâm lược Âu Lạc . An Dương Vương thua trận , đem theo Mị Châuchạy trốn . Đến bờ biển , Rùa Vàng hiện lên kết tội Mị Châu , vua chém đầu con gáirồi đi xuống biển . Trọng Thuỷ tiếc Mị Châu , tự vẫn ở giếng trong thành . Mị Châuchết , máu thành ngọc trai , xác thành ngọc thạch , ngọc đem rửa nước giếng trongthành thì sáng hơn .- Chủ đề : Truyện đưa ra bài học giữ nước và bài học mất nước của An Dương Vươngđồng thời bộc lộ thái độ với các nhân vật liên quan .II. Tìm hiểu chi tiết .1. Nhân vật An Dương Vươnga. Trong quá trình giữ nước .- An Dương Vương trong những năm đầu đã làm được những việc trọng đại , thuđược những thành công to lớn : chuyển đô từ miền núi về đồng bằng , xây được thànhcao hào sâu , chế được nỏ tốt , chiến thắng Triệu Đà , bảo vệ độc lập chủ quyền đấtnước .- Nguyên nhân thành công :+ do An Dương Vương kiên trì , quyết tâm , không nản chí trước khó khăn , thất bạitạm thời .+ do An Dương Vương thành tâm cầu tài : lập đàn cầu .+ do ADV được sự trợ giúp của cả người và thần linh ( cụ già và Rùa vàng )  sự ủnghộ của nhân dân .+ vua có tinh thần cảnh giác cao , có sự lo tính , chuẩn bị sẵn sàng đối phó với nguycơ xâm lược của kẻ thù ( xây thành , chế nỏ ) .=> Nhận xét : ADV là vị vua anh hùng , thủ lĩnh sáng suốt của người Âu Lạc , cótrách nhiệm , tinh thần cảnh giác cao độ .- Thái độ của nhân dân : tôn vinh, ngưỡng mộ ADV . Hình ảnh Rùa Vàng và nỏ thầnmà nhân dân sáng tạo ra chính là sự kỳ ảo hoá , thần thánh hoá , bất tử hoá sự nghiệpdựng , giữ nước chính nghĩa , hợp lòng dân của ADV . Nỏ thần là sự kỳ ảo hoá vũ khítinh xảo của người Việt xưa .b. Trong quá trình mất nước .- Nguyên nhân mất nước :+ do ADV lơ là cảnh giác , không nhận ra dã tâm nham hiểm của Triệu Đà .+ Vua liên tiếp mắc sai lầm : nhận lời cầu thân của Triệu Đà , cho phép Trọng Thuỷ ởrể trong thành mà không chút đề phòng , dạy dỗ con gái không nghiêm , lơ là trongviệc phòng thủ bảo vệ nước , chủ quan khinh địch , sớm có mong muốn hưởng nhàn .=> Nhận xét : ADV đã tự đánh mất mình , tự mãn , thiếu sáng suốt , cảnh giác , khônghiểu bản chất nham hiểm của kẻ thù nên chuốc thất bại thảm hại . Ông thua là thua ởmưu kế hiểm độc , do bị phá ngầm bên trong chứ không phải thua do kém binh kémtướng .- Kết cục của ADV : Nhà vua rơi vào bi kịch nước mất nhà tan . Ông chỉ tỉnh ngộ khithành đã mất , lâm vào bước đường cùng , phía sau lưng là giặc , phía trước mặt làbiển khơi mênh mông , không lối thoát ; tự tay ông phải chém đầu con gái yêu và kếtthúc cuộc đời mình . Đó là hành động trừng phạt nghiêm khắc , đích đáng , đau đớn ,đầy bi kịch .- Thái độ của nhân dân với ADV :+ một mặt nêu ra bài học đắt giá cho người thủ lĩnh mất cảnh giác , để mất nước mộtcách bi thảm . Đó là sự trừng phạt nghiêm khắc của lịch sử .+ mặt khác nhân dân vẫn kính trọng những việc ông đã làm cho đất nước nên đã giảmnhẹ tội cho ông bằng cách sáng tạo ra lỗi lầm của Mị Châu và để ông cầm sừng tê đixuống lòng biển về với Lạc Long Quân bất tử .+ cách hoá thân của An Dương Vương có ý nghĩa răn dạy vô cùng sâu sắc nếu so sánhvới cách hoá thân của Thánh Gióng . Thánh Gióng có công cứu nước , khi hoá thì baylên trời khiến người đời sau nhớ đến thì ngước nhìn lên ngưỡng vọng . ADV mang tộiđánh mất nước , có cách hoá đi xuống lòng biển khiến người đời sau khi nhớ đến ôngphải cúi nhìn sâu vào mà luôn cảnh giác với chính bản thân mình .2. Mối tình Mị Châu-Trọng Thuỷ .a. Mị Châu .- Có vị trí cao trong đất nước lẽ ra phải ý thức sâu sắc được trách nhiệm cá nhân củamình với đất nước nhưng lại chỉ biết đắm chìm trong hạnh phúc lứa đôi cá nhân .- Nà ...