Sốt Dengue - Sốt xuất huyết Dengue Hội chứng sốc Dengue

Từ mấy chục năm gần đây sốt dengue (DF) là bệnh dịch gây quan ngại lớn cho sức khoẻ công đồng ở các quốc gia đang trên đà phát triển. Hơn 100 quốc gia đang bị lây lan bệnh, ở những vùng đô thị đông dân, châu Phi, châu Mỹ, khu vực phía Đông Địa trung hãi, và nhất là Đông nam Á và Tây Thái bình Dương, 2 khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Tổ chức Y tế Thế giói (WHO) ước tính mỗi năm có khoảng 50 đến 100 triệu người mắc bệnh. Không chỉ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sốt Dengue - Sốt xuất huyết Dengue Hội chứng sốc Dengue Sốt Dengue - Sốt xuất huyết Dengue - Hội chứng sốc DengueI- Dịch tể:Từ mấy chục năm gần đây sốt dengue (DF) l à bệnh dịch gây quan ngại lớn chosức khoẻ công đồng ở các quốc gia đang trên đà phát triển. Hơn 100 quốc gia đangbị lây lan bệnh, ở những vùng đô thị đông dân, châu Phi, châu Mỹ, khu vực phíaĐông Địa trung hãi, và nhất là Đông nam Á và Tây Thái bình Dương, 2 khu vựcchịu ảnh hưởng nặng nề nhất.Tổ chức Y tế Thế giói (WHO) ước tính mỗi năm có khoảng 50 đến 100 triệungười mắc bệnh. Không chỉ có số trường hợp mắc bệnh gia tăng mà khả năngnhiễm nhiều loại virus dengue khác nhau cũng ngày càng đáng báo động. Sau đâylà một vài con số thống kê khác: Mỗi năm có khoảng 500.000 trường hợp Sốt Dengue cần nhập viện, dưới  dạng biến chứng xuất huyết, phần lớn trong số đó là trẻ em. Tỉ lệ tử vong chung vào khoảng 2,5%. Nếu không được điều trị, tỉ lệ tử vong của dạng Sốt xuất huyết Dengue có  thể vượt quá 20%. Với phương thức điều trị tích cực hiện đại, tỉ lệ tử vong có thể thấp hơn 1%.Riêng tại Việt Nam: tình trạng bệnh sốt dengue mỗi năm mỗi gia tăng, số tử vongcàng ngày càng nhiều. Theo tin từ Cục Y tế Dự phòng và Môi trường, tính đến đầutháng 7/2009, tổng số cas bệnh là 36.046 ( tăng 11,7% so với cùng lúc vào năm2008), và 34 cas tử vong (tăng 6 cas tức 17,7% ), chủ yếu tập trung ở miền Namvà TP. HCM .Hồi trung tuần tháng 5/2009, Sở y tế TP HCM cũng đã lên tiếng báo động về tìnhhình bệnh sốt xuất huyết trên địa bàn khi tổng số ca bệnh của cả khu vực tính từđầu năm đã lên đến gần 3.600, tăng 22% so với cùng thời gian năm 2008, và đã có4 người tử vong.Thống kê của Sở Y tế Hà Nội ngày 25-8 cho hay hiện mỗi tuần Hà Nội có 200-300 người mắc sốt xuất huyết. Tám tháng đầu năm, 100% xã phường đã xuất hiệnbệnh nhân mắc sốt xuất huyết, với tổng số 2.500 cas, tăng khoảng 10 lần so vớicùng kỳ năm ngoái.II- Phân loại:Sốt Dengue là bệnh nhiễm virus gây dịch hiện nay ở những vùng nhiệt đới và cậnnhiệt đới. Là bệnh trầm trọng, xuất hiện nhiều ở trẻ em từ 1-15 tuổi, thường nhấttừ 3-8 tuổi. Tuy nhiên trong những năm gần đây đã ghi nhận nhiều cas bệnh ởngười lớn và nhủ nhi. Hiếm khi gây tứ vong, thường bênh nhân tự bình phục sau5-7 ngày ngoại trừ hai dạng lâm sàng: Sốt xuất huyết Dengue và biểu hiện nặngnề nhất của bệnh là Hội chứng sốc Dengue (Dengue Shock Syndrome) cần phảiđược quan tâm điều trị đặc biệt vì nguy cơ tử vong cao.Tác nhân gây bệnh là bốn virus DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4 thuộc chiFlavivirus của nhóm arbovirus, truyền qua người do muỗi cái Aedes aegypti, dângian gọi là muỗi vằn, là muỗi mang virus gây bệnh sốt dengue, Chikungunya vàsốt vàng da (và một số bệnh khác).Muỗi Aedes aegypti xâm nhập vào các nhà, chổ ở cuả dân chúng, ẩn náu trong cácgóc xó tối, sinh sôi, tăng trưởng trong các lu, ghè chứa nước, hoặc các ao, hồ,vũng nứớc đọng quanh nhà ở.Virus Dengue:Như đã biết, tác nhân gây bệnh là bốn virus DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4thuộc chi Flavivirus của nhóm arbovirus. Như các arbovirus, virus Dengue gây tổnthương hệ thần kinh và nhất là tổn thương các mạch máu nhỏ. Khi bị muỗi Aedesaegypti đốt, muỗi truyền virus vào máu, virus sinh sôi, tăng trưởng trong hệ nộivõng mạc (réticulo- endothélial) trong vòng 2-3 ngày, sau đó phát tán ra máu toàncơ thể và gây tăng thân nhiệt đột ngột 39-41°C trong vòng 5-7 ngày. Trongkhoảng thời gian này nếu muỗi Aedes hút máu thì virus được truyền cho muỗi vàcó thể truyền bệnh cả đời của nó. Người là ổ chứa virus chính, cùng với một loàikhỉ sống ở các khu rừng nhiệt đới.Bệnh nhân nhiễm virus nào sẽ được miễn nhiễm đối với virus đó nhưng không cómiễn nhiễm đối với 3 virus dengue khác, mà là yếu tố trầm trọng cho trường hợpnhiễm trùng sau nầy với 3 virus còn lại, đây là một trong những giải thích sinh líbệnh lí của những dạng lâm sàng trầm trọng như xuất huyết, sốc dengue.Các phòng xét nghiệm chuyên môn có thể tách biệt virus dengue từ mẫu máu hoặctừ dịch tủy sống lấy trong 2-3 ngày đầu của bệnh, thời gian virus còn nhiều trongmáu và dịch tủy sống. Tuy nhiên để xác định nguyên nhân bệnh, chẩn đoán huyếtthanh học thông qua phương pháp xác định IgM bằng kỹ thuật hấp phụ miễn dịchgắn kết enzyme (MAC - ELISA) là đủ và ít tốn kém.III Sinh lí bệnh:Virus Dengue thuộc nhóm arbovirus nên có cùng chung tính chất là gây tổnthương hệ thần kinh trung ương và nhất là tổn thương các mạch máu nhỏ. gâyxuất huyết và tăng tính thấm mao mạch đối với huyết tương hậu quả là gây xuấthuyết ngoài da và các nội tạng cũng như gây ra đông máu nội mạch lan tỏa.Trong giai đoạn bị bệnh, virus dengue thường gây hạ bạch cầu (leuconeutropénie),hạ tiểu cầu (thrombopénie), sinh ra các bổ thể miễn dịch làm rối loạn quá trìnhđông máu và làm tổn thương các mao mạch. Các dạng xuất huyết cần thực hiệncác xét nghiệ ...