Sự đa dụng của xương rồng

Xương rồng (XR) tên mà nhân dân ta thường gọi đối với loại cây thân xanh, mọng nước, nhiều gai nhỏ, có nhựa trắng, hoa nhỏ màu vàng, mọc thành tán, thường nở vào mùa xuân, trong đó có những cây thuộc họ XR chính hiệu: Cactaceae (như các cây: quỳnh, trứng rồng, càng cua, thanh long) và cả những cây thuộc họ thầu dầu: Euphorbiaceae (như cây: xương rắn, trạng nguyên...). Châu Âu biết đến xương rồng (XR) từ cuối thế kỷ XV, sau khi đã tìm ra châu Mỹ. Năm 1576 Pena và De l’obel là những...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự đa dụng của xương rồng Sự đa dụng của xương rồng Xương rồng trồng trong nhà có lợi cho sức khỏe. Xương rồng (XR) tên mà nhân dân ta thường gọi đối với loại cây thânxanh, mọng nước, nhiều gai nhỏ, có nhựa trắng, hoa nhỏ màu vàng, mọcthành tán, thường nở vào mùa xuân, trong đó có những cây thuộc họ XRchính hiệu: Cactaceae (như các cây: quỳnh, trứng rồng, càng cua, thanh long)và cả những cây thuộc họ thầu dầu: Euphorbiaceae (như cây: xương rắn,trạng nguyên...). Châu Âu biết đến xương rồng (XR) từ cuối thế kỷ XV, sau khi đã tìm rachâu Mỹ. Năm 1576 Pena và De l’obel là những nhà thực vật học đầu tiên đề cậpđến XR. Nhiều tư liệu đã khẳng định quê hương của XR là ở châu Mỹ, nhiều nhấtlà ở các nước Mỹ latinh, nhưng cũng có tài liệu cho là ở Bắc Trung phi (!). HọCactaceae có từ 50-220 chi, với hơn 2.000 loài, thường phân bố tự nhiên từ 36 độvĩ Bắc đến 45 độ vĩ Nam, nhiều nhất là ở các vùng nóng khô như sa mạcChihuahua với diện tích 647.000km2 (chiếm 1/4 lãnh thổ Mexico), nơi được coi làthiên đường của XR vì có tới hơn 250 loài (do đó trên quốc kỳ và quốc huy củaMexico có in hình cây XR, biểu tượng của dân tộc - một loại cây có sức sốngmãnh liệt và khá phổ biến ở đất nước này). XR dùng làm thuốc Trong y học dân gian ở nhiều nước đều có dùng XR trong trị liệu, dân vùngTây Ấn thường giã nát một loại lá XR đắp lên da chỗ gãy xương, giúp xương mauliền. Người Mexico dùng rễ 1 loại XR chữa kiết lỵ hoặc nhai một khúc XR Peyotechữa rắn cắn. Thầy thuốc Trung Hoa dùng rễ và thân cây XR bà gai đơn để chữatrĩ, mụn, nhọt, bỏng và rắn cắn. Còn ngư dân nước ta dùng nhựa cây này để chữađầu đinh, da liễu. Một số vùng dùng XR bà không gai để chữa đau răng và báng,dùng hoa quỳnh để chữa viêm họng, ho ra máu, tử cung xuất huyết, dùng hoathanh long để thanh nhiệt, chỉ khai (cầm ho); dùng thân thanh long để chữa bỏng,gãy xương, mụn nhọt; dùng quả thanh long để giải nhiệt, nhuận tràng, hạ nồng độcholesterol máu, thích hợp với người tiểu đường. Ở Mexico, các thầy thuốc dùngmột loại nước sắc từ một loại cây XR có khả năng làm hạ độ đường trong máu,giảm được đáng kể liều insulin sử dụng hằng ngày. Gần đây, cây XR Hoodia Gordonil ở sa mạc Kalahari (Nam Phi) đã đượcđưa vào trị liệu, nhờ khai thác kinh nghiệm của thổ dân Bushmen, do tác dụng cắtcơn đói của nó. Trong thập niên 1990, nhiều nhà khoa học đã kéo về khá đông ởvùng này và phải mất gần 10 năm mới tìm ra nguyên nhân và phân lập các yếu tốtác dụng của cây Hoodia và đến 4/1997, công trình mới được cấp quyền bảo hộcho yếu tố hoạt tính sinh học trên có tên là P57. Giấy phép khai thác và kinhdoanh được cấp cho Công ty Dược phẩm Anh: Phytopharma. Và sau đó (8/1998),công ty này kết hợp với Tập đoàn Dược phẩm Pfizer (Mỹ) đầu tư hàng trăm triệuđô-la vào nghiên cứu loại thuốc giảm béo này. Qua thử nghiệm thấy P57 có khảnăng làm giảm 1.000-2.000 calori/ngày, bằng cách tạo ra cảm giác no và dườngnhư không có tác dụng phụ. Qua thử nghiệm trên chuột và trên những người tìnhnguyện, sản phẩm có nhiều hứa hẹn với một thị trường có doanh số khoảng 3 tỷđô-la/năm (vì số người mập trên thế giới khá đông đảo). Tuy rằng, sau này Pfizerrút khỏi dự án (7/2003) nên thời gian trình làng của sản phẩm bị chậm trễ. Có ýkiến, Pfizer chuyển sang cách tổng hợp vì lo ngại nguồn nguyên liệu là câyHoodia bị cạn kiệt. Thổ dân Bushmen, sau một thời gian kiện cáo về việc khai thác kinhnghiệm của họ, cuối cùng đã được chấp nhận tiền đền bù trả trước (gần một triệuđô-la) và sau này khi sản phẩm lưu hành ở thị trường, họ được hưởng 6% lợinhuận trong vòng 15 năm. Từ một tộc người sống cơ cực, bên bờ suy vong, nayđược một số tiền lớn hàng chục triệu đô-la, hy vọng cuộc sống họ sẽ được tốt đẹphơn, đó là nhờ vào cây XR Hoodia. Cũng cần nói thêm, trong phòng ở hoặc làm việc có trồng cây XR thì khôngkhí sẽ tươi mát, có lợi cho sức khỏe vì ban đêm cây nhả nhiều ion (-) thiên nhiênrất cần đối với tế bào cơ thể con người, nhất là người cao tuổi, thích hợp vớiphong thủy. XR dùng trong lĩnh vực khác - Thổ dân ở Colombia, Mexico, thường dùng thân những cây XR nến làmvật liệu xây dựng: cột, rầm xà, vì kèo... vừa nhẹ, vừa bền. - Loại XR nến có gai, cao 3-4m được trồng dùng làm hàng rào, ngăn thúdữ. - Có loại XR, thân chứa loại sợi dai, bền, se đan thành túi hoặc bao tải đựnglương thực thực phẩm. - XR có loại dùng để nấu thành cồn, rượu vang, rượu mùi còn phế phẩmlàm thức ăn gia súc. XR và ma túy Từ nhiều thế kỷ nay, các thầy phù thủy (và thổ dân) ở một số vùng thuộcMexico đã nhai xương rồng để tạo trạng thái ngây ngất, đê mê khi hành lễ, tạoniềm tin nơi dân chúng. Hai loại XR Lophora Williamsi và Anha là nguồn chiếtxuất mescalin, gây ảo giác, rất được thanh niên hippy ở châu Âu ưa chuộng.Mescalin là loại ma túy nhẹ nên người dùng yên tâm. Có 3 ...