SỬ DỤNG HỢP LÝ THUỐC KHÁNG ĐỘNG KINH

Có thể phân loại động kinh dựa trên cả loại cơn lẫn hình thái tiến triển, nghĩa là dựa vào "hội chứng động kinh". Sự lựa chọn cách điều trị bằng thuốc tùy thuộc vào loại cơn động kinh. Do đó cần phải biết cách phân loại quốc tế về các loại cơn động kinh theo định nghĩa của Bảng phân loại quốc tế các hội chứng động kinh (1989). Khi phân loại theo nguyên nhân, người ta phân biệt giữa động kinh tự phát nghĩa là loại bệnh không thấy rõ nguyên nhân ngoài các yếu tố di...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SỬ DỤNG HỢP LÝ THUỐC KHÁNG ĐỘNG KINH SỬ DỤNG HỢP LÝ THUỐC KHÁNG ĐỘNG KINHCó thể phân loại động kinh dựa trên cả loại cơn lẫn hình thái tiến triển, nghĩalà dựa vào hội chứng động kinh. Sự lựa chọn cách điều trị bằng thuốc tùythuộc vào loại cơn động kinh. Do đó cần phải biết cách phân loại quốc tế vềcác loại cơn động kinh theo định nghĩa của Bảng phân loại quốc tế các hộichứng động kinh (1989). Khi phân loại theo nguyên nhân, người ta phân biệtgiữa động kinh tự phát nghĩa là loại bệnh không thấy rõ nguyên nhân ngoà icác yếu tố di truyền và động kinh triệu chứng là khi thấy có tổn thương thựcthể ở não gây ra cơn. Sau cùng còn có động kinh căn nguyên ẩn khi nghi ngờcó thể có cơ chế gây bệnh nhưng chưa thể phát hiện hoặc chứng minh được.Nguyên lý chung đối với điều trị hợp lý bằng thuốc kháng động kinh:Trước kia điều trị thường qui thường kết hợp nhiều thuốc. Các thử nghiệmlâm sàng hiện đại đã cho thấy trị liệu chỉ dùng một thuốc cũng có hiệu lựctương đương trong phần lớn các trường hợp và nếu sử dụng một loại thuốcđơn thuần thì số lượng và mức độ nặng của các phản ứng thứ phát giảm đirất nhiều. ở mọi nơi, từ nhiều năm, đường lối điều trị hiện thời là chuyển từđiều trị bằng nhiều thuốc theo thường qui sang điều trị bằng một thuốc. Việcnày đã làm giảm mạnh các phản ứng thứ phát và đồng thời tần suất các cơnđộng kinh ở người bệnh cũng giảm.Cải thiện hiệu lực và giảm nguy cơ như vậy là hệ quả của việc sử dụng mởrộng điều trị bằng một thuốc. Chỉ các người bệnh mắc phần lớn động kinhtrầm trọng, tối đa 10 - 15% mới đạt kết quả với đa trị liệu.Khi điều trị với các thuốc kháng động kinh cần phải theo dõi thận trọng bằngcách phân tích nồng độ thuốc trong máu (huyết thanh). Vì vậy, các ngườibệnh này cần được điều trị tại các bệnh viện có trang bị tốt. Cả hai tác dụngđiều trị và tác dụng phụ có hại đều liên quan mật thiết với nồng độ thuốctrong huyết thanh. Khó sử dụng liều lượng chuẩn vì có sự khác nhau lớngiữa các cá thể về khả năng hấp thu, chuyển hóa và thải loại thuốc. Cácthuốc khác có thể cản trở chuyển hóa thuốc cũng sẽ ảnh hưởng tới các yếu tốnói trên. Vì vậy, nguyên lý càng ít thuốc càng tốt là tuyệt đối cần thiết choviệc điều trị các người bệnh này. Nguy cơ xảy ra các tác dụng phụ có hạ iphần lớn thường liên quan với nồng độ trong huyết thanh.Liều lượng càng cao và càng dùng nhiều thuốc thì nguy cơ tác dụng phụ cóhại càng cao.Vì vậy, chuyên luận này đề cập đến việc xác định loại động kinh nào lànghiêm trọng, nghĩa là cần chấp nhận nguy cơ điều trị bằng liều cao và/hoặcnguy cơ điều trị bằng nhiều thuốc.Đối với động kinh tiến triển lành tính có thể điều trị dễ dàng với một loạithuốc thì sử dụng điều trị bằng nhiều loại thuốc hoặc sử dụng liều cao làkhông hợp lý và không an toàn.Khi thay đổi thuốc điều trị, bao giờ cũng phải tiến hành từ từ. Thay đổithuốc nhanh cũng có thể thúc đẩy xảy ra động kinh liên tục. Phải áp dụngnguyên lý sau: Trước tiên thêm loại thuốc mới với liều khởi đầu thấp vàoloại thuốc đang điều trị. Khi đạt được mức ổn định trong huyết thanh củaloại thuốc mới thì có thể bắt đầu giảm dần liều lượng thuốc cũ trong 1 - 2tháng. Tuy thế vẫn luôn có nguy cơ xảy ra các cơn động kinh. Các cơn đókhông phải là dấu hiệu thuốc mới không đủ tác dụng. Đó chỉ là những triệuchứng cai thuốc do cắt giảm loại thuốc ban đầu, ví dụ phenobarbital. Hiệntượng xảy ra cơn cai thuốc này thường bị giải thích sai lầm và dẫn đến sailầm từ bỏ kế hoạch điều trị bằng một thuốc. Các cơn động kinh do bỏ thuốcđó sẽ tự thoái biến dần.Gián đoạn điều trị: Kinh nghiệm cho thấy xu hướng xảy ra cơn động kinhthường thoái biến theo tuổi ở nhiều người bệnh. Sau một giai đoạn 2 - 5 nămkhông có cơn, tùy theo loại động kinh, người ta có thể thử thôi không điềutrị thuốc kháng động kinh. Muốn vậy, phải tiến hành thận trọng và từ từ cótheo dõi kỹ. Trường hợp có cơn tái phát phải bắt đầu điều trị lại.Điều trị cơn động kinh cấp tínhPhần lớn các cơn động kinh xảy ra ngắn và có thể kết thúc trong vòng và iphút, trước khi bắt đầu điều trị. Trường hợp cơn kéo dài, xảy ra từng hồi,hoặc động kinh liên tục, lúc đó có chỉ định điều trị như sau: Tác dụng tốtnhất là dùng diazepam đường tĩnh mạch, với liều 10 mg, có thể nhắc lạ inhiều lần. Có một nguy cơ nhỏ nhưng thực tế, là có thể bị suy hô hấp sau khicho nhiều liều. Cũng có thể điều trị bằng cách nhỏ giọt tĩnh mạch liên tục200 mg diazepam hòa trong 500 ml glucose (nên dùng glucose đựng trongchai thủy tinh và không dùng glucose trong túi nhựa vì túi này hấp thụ hếtdiazepam). Nếu không đưa diazepam vào tĩnh mạch cũng có thể đưa vào hậumôn 0,5 -1 mg đối với 1 kg thể trọng. Người ta ít tiêm bắp vì thuốc hấp thurất chậm. Diazepam cũng chỉ có thời gian tác động ngắn. Vì vậy, đối với cáccơn tái phát người ta khuyến cáo cho tiêm tĩnh mạch 0,5 - 1 mg clonazepam,hoặc tiêm bắp 100 - 200 mg phenobarbital. Điều trị bằng phenytoin đườngt ...