SỬ DỤNG THUỐC VẬN MẠCH TRONG HỒI SỨC

Rối loạn huyết động thường gặp trên lâm sàng trong nhieu hoàn cảnh khác nhau như: sốc, suy tim, NMCT. - Các chỉ số về huyết động thường được đánh giá trên thực hành bao gom: huyêt áp động mạch, áp lực động mạch phổi, áp lực động mạch phổi bít, huyết áp tĩnh mạch trung tâm (CVP), cung lượng tim, sức cản mạch phổi, sức cản mạch hệ thống. Sự liên quan giữa các thông số này đựoc phản ảnh qua các phương trình: o HA = Cung lượng . Sức cản o Cung lượng = Thể tích...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SỬ DỤNG THUỐC VẬN MẠCH TRONG HỒI SỨC SỬ DỤNG THUỐC VẬN MẠCH TRONG HỒI SỨCI.Đại cương- Rối loạn huyết động thường gặp trên lâm sàng trong nhieu hoàn cảnh khác nhau như: sốc, suy tim, NMCT.- Các ch ỉ số về huyết động thường được đánh giá trên thực hành bao gom: huyêt áp động mạch, áp lực động mạch phổi, áp lực động mạch phổi bít, huyết áp tĩnh mạch trung tâm (CVP), cung lượng tim, sức cản mạch phổi, sức cản mạch hệ thống. Sự liên quan giữa các thông số này đựoc phản ảnh qua các ph ương trình: o HA = Cung lư ợng . Sức cản o Cung lượng = Thể tích tống máu . Tần số tim.- Để sử dụng đúng thuốc vận mạch cần phải hiểu rõ vai trò của các yếu tố trên trong các hoàn cảnh lâm sàng, đong thời nắm rõ tác dụng dư ợc lý trên yếu tố nêu trên của các thuốc vận mạch định dùng.II.Cơ ch ế tác dụngA. Cơ chế đieu hoà huyết áp: Độ co bóp cơ tim Tiền gánh Hậu gánh Tan số tim Th ể tích tống máu Cung lượng tim Sức cản mạch hệ thống H uyết áp Huyết áp động mạch phụ thuộc vào 2 yếu tố: Cung lượng tim và sức cản mạch ngoại vi.1 . Cung lượng tim : Cung lượng tim phụ thuộc TS tim : Nếu tăng quá >140 hay giảm quá < 40 gây ra tụt HA.- Thể tích tống máu: Do 3 yếu tố quyết định:- + Tiền gánh: áp lực đổ đay thất CVP (bình thường 3-8 cm H2O): ph ản ánh áp lực đổ đay thất phải . ALMM phổi bít (b ình thường 5 -12 mmHg): Ph ản ánh áp lực cuối tâm trương thất trái. + Hậu gánh: Lực cản đối với tống máu của thất + Lực co bóp của cơ tim2 . Sức cản mạch (SRV)- Sức cản mạch hệ thống tỷ lệ thuận với chiều dài của mạch và tỷ lệ nghịch với khẩu kính mạch, vì vậy d iện tích mặt cắt của mạch máu là yếu tố quan trọng nhất quyết định sức kháng mạch máu. Diện tích này đư ợc trương lực cơ trơn mạch máu chi phối và dư ới sự kiểm soát của hệ thống thần kinh tự động và nhieu yếu tố khác- Các thuốc vận mạch giống giao cảm tác dụng trực tiếp lên hai yếu tố: tăng co bóp cơ tim, do đó tăng cung lượng tim và tác động lên trương lực cơ trơn động mạch  sức cản mạch ngoại vi thông qua vai trò của các receptor adrenecgic.B. Vai trò của receptor adrenecgicKích thích các recepter adrenecgic gây ra 2 lo ại tác dụng dược lý: alpha và betaadrenecgic. K ích thích Alpha adrenecgic: Gây co tiểu động mạch làm tăng sức cản mạch hệ1. thống, co thắt phế quản, tăng tiết...2. K ích thích Beta adrenecgic: Beta 1: Có tác dụng tăng co bóp cơ tim,... - Beta 2: Có tác dụng giãn cơ trơn động mạch, giãn phế quản,... -III.Sử dụng các thuốc vận mạch trong lâm sàng:A. Nguyên tắc chung:- Chỉ đư ợc dùng thuốc vận mạch sau khi đ ã bồi phụ đủ khối lượng tuần ho àn mà tình trạng huyết áp vẫn không được cải thiện. Khối lượng và tốc độ dịch truyen dựa vào CVP và test truyen d ịch.- Khi có ch ỉ định dùng thuốc vận mạch phải đánh giá tình trạng huyết động của bệnh nhân thuộc kiểu rối loạn huyết động n ào đ ể lựa chọn loại thuốc phù h ợp (sử dụng thuốc có tác dụng chủ yếu tăng co bóp cơ tim trong suy tim, thuốc có tác dụng lên cơ tim và co m ạch ngoại vi trong sốc...). Phải thăm dò và đánh giá các thông số huyết động để điều chỉnh lieu thuốc vận mạch một cách hợp lý.- Sử dụng thuốc vận mạch phải luôn khởi đầu bằng lieu thấp, sau đó tăng dan tu ỳ theo đáp ứng huyết áp để đạt huyết áp tối ưu  90mmHg, nước tiểu > 50-100ml/h.- Trong quá trình dùng thuốc vận mạch phải luôn theo dõi sát đáp ứng lâm sàng trên bệnh nhân. Nếu không đạt hiệu quả phải đánh giá lại tình trạng bệnh nhân (suy tim, thiếu dịch...), để điều chỉnh cho thích hợp, nếu vẵn không đạt hiệu quả phải thay thuốc hoặc phối hợp với các thuốc vận mạch khác.- Không được dừng hoặc giảm liều thuốc một cách đột ngột m à phải giảm lieu một cách từ từ đến lieu thấp mới cắt.B.Các loại thuốc vận mạch chính- Các thuốc vận mạch đ ược phân loại dựa vào tác dụng dược lý chọn lọc của chúng lên từng loại receptor adrenecgic.Thuốc 1 2 Dopamin +++ + ++Dobutamin +++ + +Adrenalin +++ ++ +++Noadrenalin ++ -- +++Isuprel +++ ++ --- Để thuận tiện sử dụng trong lâm sàng, thuốc vận mạch có thể phân loại dựa vào tác dụng chủ yếu của chúng trên tim, trên mạch hay cả hai.1 . Thuốc co mạch: Noadrenalin:- Tác dụng chủ yếu trên alpha ...