Sự nguy hiểm của biến chứng bàn chân

Sự nguy hiểm của biến chứng bàn chânCác biến chứng bàn chân do ĐTĐ như biến dạng bàn chân, loét bàn chân, hoại tử ngón chân... là nguyên nhân phổ biến nhất trong nhóm nguyên nhân không phải chấn thương gây cắt cụt chân ở các nước công nghiệp phát triển. Theo thống kê có khoảng 5-7% số BN ĐTĐ có biến chứng loét bàn chân và nguy cơ bị cắt cụt chân ở các BN ĐTĐ cao gấp 15 – 46 lần so với người không bị ĐTĐ. Còn tính trên phạm vi toàn thế giới thì cứ 30...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự nguy hiểm của biến chứng bàn chân Sự nguy hiểm của biến chứng bàn chânCác biến chứng bàn chân do ĐTĐ như biến dạng bàn chân, loét bàn chân, hoại tửngón chân... là nguyên nhân phổ biến nhất trong nhóm nguyên nhân không phảichấn thương gây cắt cụt chân ở các nước công nghiệp phát triển. Theo thống kê cókhoảng 5-7% số BN ĐTĐ có biến chứng loét bàn chân và nguy cơ bị cắt cụt chân ởcác BN ĐTĐ cao gấp 15 – 46 lần so với người không bị ĐTĐ. Còn tính trên phạm vitoàn thế giới thì cứ 30 giây lại có 1 BN ĐTĐ bị cắt cụt chân.Các nguyên nhân thuận lợi gây loét bàn chânBiến chứng thần kinh: Biến chứng thần kinh, gặp ở khoảng 40% BN ĐTĐ, làm giảm khảnăng cảm nhận đau, nóng hay lạnh, đồng nghĩa với việc bạn sẽ không thể cảm nhận đượcchân đã bị tổn thương. Bạn có thể dẫm lên 1 cái đinh hoặc một hòn sỏi nhưng vẫn đi suốtcả ngày mà không hề hay biết, tương tự chân bạn cũng có thể bị một vết xước hoặc vếtrách nhưng không biết nên không được điều trị kịp thời và chỉ khi chân bạn sưng to lênhoặc có nhiễm trùng nặng thì bạn mới biết, khi đó là đã ở giai đoạn muộn, điều trị thườngkhông đạt kết quả tốt.Mạch máu: Các BN ĐTĐ dễ bị xơ vữa động mạch, các mạch máu bị hẹp hoặc tắc sẽ làmgiảm lượng máu đến các cơ quan trong cơ thể. Theo các nghiên cứu, có khoảng 20% BNĐTĐ có hẹp hoặc tắc các động mạch ở chân. Hiện tượng kém nuôi dưỡng do máu đến ítsẽ hạn chế khả năng điều trị khỏi nhiễm trùng và lành các vết loét. Trường hợp bị tắchoàn toàn động mạch, bàn chân và các ngón chân có thể bị hoại tử toàn bộ.Nhiễm trùng: Các BN ĐTĐ dễ bị nhiễm trùng hơn người bình thường, lý do là đườngmáu cao và tuần hoàn máu kém làm cho các phản ứng bảo vệ chống nhiễm trùng ở cácBN này diễn ra chậm hơn và kém hiệu quả hơn. Đa số các BN ĐTĐ Việt Nam là nhữngngười sản xuất trực tiếp tại các cánh đồng hoặc nhà máy, họ tiếp xúc trực tiếp với cácnguồn vi khuẩn rất lớn, vì vậy nếu có bất kỳ một vết loét nào thì nguy cơ bị nhiễm trùngcũng như nguy cơ ổ nhiễm trùng lan rộng là rất lớn.Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác như béo phì (làm tăng áp lực lên bàn chân), giảmthị lực (gây dễ ngã hoặc chấn thương bàn chân, khó phát hiện các tổn thương ở bànchân), bị bệnh ĐTĐ đã lâu, kiểm soát đường máu kém (khó liền vết thương), bệnh thận(gây mất protein nên khó liền vết thương), rối loạn mỡ máu gây xơ vữa các động mạchcấp máu cho chân, đi giày hoặc tất không thích hợp… và cuối cùng là những người đã cótiền sử bị loét chân hoặc cắt cụt chân thì nguy cơ bị loét chân cũng sẽ tăng lên.Các tổn thương bàn chân ở bệnh nhân ĐTĐBiến đổi ngoài da: Bệnh ĐTĐ có thể gây những biến đổi ngoài da ở chân như làm dakhô, bong da hoặc nứt nẻ. Nguyên nhân là do dây thần kinh chỉ huy các hoạt động làmẩm da đã bị tổn thương.Chai chân: Chai chân hình thành nhiều do tăng áp lực ở gan bàn chân các BN ĐTĐ. Cácchai chân này cũng có thể gặp nhiều ở người bình thường nên các BN ĐTĐ thường chủquan và không quan tâm, chính vì vậy các chai chân này có điều kiện phát triển nhiềuhơn, dễ bị nứt, loét rồi trở thành ổ nhiễm trùng.Biến dạng bàn chân: Do biến chứng thần kinh nên bàn chân bị mất cảm giác, khi đó mỗikhi đứng thì người bệnh sẽ không thể điều chỉnh tư thế bàn chân. Các vị trí chịu áp lựcnhiều sẽ có những biến đổi của cơ và da kéo theo những thay đổi của các khớp. Hậu quảlà bàn chân bị biến dạng, điển hình được gọi là bàn chân Charcot (nhưng may mắn là rấtít gặp), và rất dễ bị loét tại các chỗ phải chịu áp lực cao.Loét chân: Hay xảy ra ở mu bàn chân, ngón cái, và thường do đi giày dép chật. Lưu ý làcác vết loét thường bắt đầu chỉ là những vết xước hoặc phồng da rất nhỏ nhưng do khôngđược điều trị hoặc điều trị không đúng cách nên đã bị nhiễm trùng, tiếp sau đó nhiễmtrùng ngày càng lan rộng ra toàn bộ bàn chân. Đến lúc này thì mọi biện pháp điều trị nộikhoa bằng thuốc hoặc cắt lọc thường không có kết quả. Vì vậy các BN ĐTĐ cần báongay cho bác sĩ điều trị khi phát hiện bất cứ tổn thương hoặc bất thường nào ở chân.Cắt cụt chân: Khác với người bình thường, vết loét chân các BN ĐTĐ rất khó liền vì ítkhi được cung cấp đủ máu, do đó vùng tổn thương vừa không được cung cấp đủ chấtdinh dưỡng và oxy, vừa không có đủ các tế bào máu như bạch cầu đến để tấn công vikhuẩn và các tế bào chết cũng không được dọn dẹp kịp thời. Mặt khác đường máu cao sẽức chế các hoạt động của bạch cầu, làm giảm hiệu quả của các phản ứng viêm chốngnhiễm khuẩn. Do vậy vết thương rất dễ bị nhiễm trùng lan rộng và khó liền, khi đó bắtbuộc phải cắt cụt. Điều đặc biệt là các động mạch có thể bị tắc hẹp ở các đoạn cẳng chânhoặc cao hơn như ở đùi nên một số trường hợp tuy chỉ có nhiễm trùng bàn chân nhưng lạicần cắt cụt đến trên đầu gối.Phòng ngừa các tổn thương bàn chân Chăm sóc cho bệnh nhân ĐTĐ bị biến chứng. Ảnh: ĐAKhi phát hiện bất cứ tổn thương gì ở bàn chân thì bạn cũng nên đi khám bác sĩ ngay,tuyệt đối không được tự điều trị vì nếu điều trị không đúng c ...