Sự thành công trong mô hình kinh doanh của Zespri và một số đề xuất nhằm phát triển xuất khẩu hoa quả của Việt Nam

Nam rất sôi động, một điều dễ dàng nhận ra là sự hiện diện rất phong phú của các loại hoa quả nhập khẩu, trong đó có quả kiwi Zespri của New Zealand. Bài viết này phân tích sự thành công trong chiến lược kinh doanh của Zespri, trên cơ sở đó, tác giả đưa ra một số gợi ý nhằm phát triển hoạt động xuất khẩu hoa quả của Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự thành công trong mô hình kinh doanh của Zespri và một số đề xuất nhằm phát triển xuất khẩu hoa quả của Việt Nam International science conference “International trade - Policies and practices in Vietnam”, ISBN: 978 - 604 - 67 - 1403 - 3 SỰ THÀNH CÔNG TRONG MÔ HÌNH KINH DOANH CỦA ZESPRI VÀ MỘT SỐ ĐỀ XUẤT NHẰM PHÁT TRIỂN XUẤT KHẨU HOA QUẢ CỦA VIỆT NAM The success in the business model of Zespri and some suggestions for the development of fruit export activities of Vietnam Th.S. Đỗ Thị Thùy Trang Trường Đại học Hải Phòng TÓM TẮT Nam rất sôi động, một điều dễ dàng nhận ra là sự hiện diện rất phong phú của các loại hoa quả nhập khẩu, trong đó có quả kiwi Zespri của New Zealand. Kiwi vốn là một loại cây dây leo đƣợc mọc dại tràn lan trong những khu rừng ở Trung Quốc, thế nhƣng kể từ khi hạt kiwi lần đầu tiên đƣợc mang về New Zealand cho đến nay, quả kiwi đã trở thành một biểu tƣợng của cả một quốc gia. New Zealand trở thành nƣớc xuất khẩu kiwi lớn trên thế giới, trong đó chủ yếu là kiwi mang thƣơng hiệu Zespri. Zespri là ai? Điều gì làm nên sự thành công của Zespri, và xuất khẩu hoa quả của Việt Nam có thể học hỏi đƣợc gì từ sự thành công của Zespri? Bài viết này phân tích sự thành công trong chiến lƣợc kinh do- anh của Zespri, trên cơ sở đó, tác giả đƣa ra một số gợi ý nhằm phát triển hoạt động xuất khẩu hoa quả của Việt Nam. Từ khóa: chiến lƣợc kinh doanh, chuỗi cung ứng, hoa quả nhập khẩu, kiwi New Zealand, Zespri 476 Hội thảo Khoa học quốc gia “Thương mại quốc tế - Chính sách và thực tiễn tại Việt Nam”, ISBN: 978 - 604 - 67 - 1403 - 3 ABSTRACT The imported fruit market of Vietnam has been emerged for recent years. The market has been enriched by imported fruit in both quality and quantity, in which kiwifruit labeled Zespri is considered very popu- lar. Kiwifruit (often shortened to kiwi) is an edible berry which was na- tive and grown in wild in China. Kiwi was first brought to New Zealand in 1904, and now it becomes a symbolical fruit of New Zealand and makes New Zealand be the world‘s third-largest kiwifruit producer. Who is Zespri? What are the key factors to make the success of Zespri brand? What are the lessons that Vietnam can withdraw from the case study of Zespri? This paper aims at making assessments on key factors of the success of Zespri, as well as giving out suggestions for the devel- opment of fruit export activities of Vietnam. Key words: business strategy, supply chain, imported fruit, kiwi New Zealand, Zespri 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Sự phát triển sôi động của thị trƣờng hoa quả nhập khẩu mấy năm gần đây của Việt Nam là một tín hiệu đáng phải băn khoăn, bên cạnh những mặt tốt nhƣ: đời sống của ngƣời dân đang tốt lên, kinh tế phát triển hơn, thị trƣờng cạnh tranh phong phú hơn thì điều này cũng cho thấy một sự thật là các công ty sản xuất và xuất khẩu hoa quả Việt Nam đang phải chia sẻ một miếng bánh thị trƣờng không hề nhỏ với các do- anh nghiệp xuất khẩu hoa quả của nƣớc ngoài, trong khi hoạt động xuất khẩu trái cây ra nƣớc ngoài của Việt Nam cũng chƣa thực sự phát triển xứng với tiềm năng của đất nƣớc. Điều gì khiến một số công ty xuất khẩu hoa quả của nƣớc ngoài rất thành công? Xuất khẩu hoa quả Việt Nam có thể học hỏi đƣợc gì từ sự thành công này? Trong bài báo này, tác giả tập trung phân tích những nhân tố chủ yếu làm nên sự thành 477 International science conference “International trade - Policies and practices in Vietnam”, ISBN: 978 - 604 - 67 - 1403 - 3 công của thƣơng hiệu kiwi Zespri của New Zealand, để từ đó đƣa ra một số gợi ý cho sự phát triển của hoạt động xuất khẩu hoa quả của Việt Nam. 2. LỊCH SỬ CỦA QUẢ KIWI Ở NEW ZEALAND VÀ SỰ RA ĐỜI CỦA ZESPRI Quả kiwi đƣợc đem đến New Zealand vào năm 1904, bà Isabel Franser - một hiệu trƣởng tiểu học ở New Zealand, sau khi sang thăm chị gái mình ở Trung Quốc, đã đem hạt giống cây kiwi về trồng ở New Zealand, và từ đây, quả kiwi đã bắt đầu một hành trình phi thƣờng từ một loại quả dại mọc trong những khu rừng ở Trung Quốc thành một loại quả đại diện cho cả một quốc gia, đƣợc ca ngợi là ―nữ hoàng Vita- min C‖ và nằm trong danh sách những loại quả ―siêu thực phẩm mới‖ trong quyển ―Những Loại Siêu Thực Phẩm Cho Sức Khỏe và Phong Cách‖ của Tiến sĩ Stephen Pratt. Quả kiwi bắt đầu đƣợc trồng thƣơng mại vào những năm 1930 – 1940, chủ yếu chỉ để phục vụ nhu cầu tiêu dùng của thị trƣờng nội địa New Zealand. Năm 1952, kiwi New Zealand lần đầu tiên đƣợc xuất khẩu sang thị trƣờng Châu Âu, cụ thể là thị trƣờng Anh và thu hút sự chú ý rất lớn của ngƣời dân nƣớc này. Tuy nhiên, từ khi quả kiwi đƣợc đƣa về New Zealand lần đầu tiên năm 1904 cho đến khi đƣợc đem trồng thƣơng mại đại trà và đem xuất khẩu thì quả kiwi vẫn đƣợc biết đến với tên Yang Tao hay ―quả lý gai Trung Quốc‖. Cho đến tận khi một nhà buôn ở California phàn nàn về tên gọi của loại quả này thì lúc đó những ngƣời nông dân địa phƣơng mới đổi tên quả thành kiwi, do nhận thấy loại quả này có nhiều nét giống biểu tƣợng quốc gia của New Zealand là loài chim kiwi, và ―quả lý gai Trung Quốc‖ đã chính thức mang tên kiwi kể từ năm 1952. Năm 1970, chính phủ New Zealand đã thành lập một trung tâm nghiên cứu nhằm hỗ trợ những ngƣời nông dân trồng kiwi hai vấn đề mấu chốt trong sản xuất nông nghiệp là đóng gói và bảo quản nông sản. 478 Hội thảo Khoa học quốc gia “Thương mại quốc tế - Chính sách và thực tiễn tại Việt Nam”, ISBN: 978 - 604 - 67 - 1403 - 3 Năm 1978, ―Cơ quan cấp phép tiếp thị quả Kiwi‖ - gọi tắt là ―Ban tiếp thị‖ do chính phủ New Zealand thành lập đã ra đời. Sự ra đời của Ban tiếp thị đã khiến ngành trồng trọt kiwi phát triển vƣợt bậc về cả diện tích trồng kiwi lẫn sản lƣợng kiwi xuất khẩu. Giai đoạn 1979 – 1986, diện tích trồng kiwi tăn ...