Sức cạnh tranh về giá của sản xuất lúa gạo ở Việt Nam: Những tác động của các chính sách trong nước và các nhân tố bên ngoài

Trong quá trình quá độ sang kinh tế thị trường, Việt Nam chuyển sang hệ thống phân bổ các nguồn lực và sản phẩm thông qua thị trường. Các biện pháp mà Việt Nam đã tiến hành là tự do hóa giá cả, phi tập trung hóa quá trình hoạch định chính sách kinh tế và mở rộng sụ tham của khu vực tư nhân trong nền kinh tế quốc dân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sức cạnh tranh về giá của sản xuất lúa gạo ở Việt Nam: Những tác động của các chính sách trong nước và các nhân tố bên ngoài Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright Phaùt trieån Noâng thoân Söùc caïnh tranh veà giaù cuûa saûn xuaát Baøi ñoïc luùa gaïo ôû VN:... Søc c¹nh tranh vÒ gi¸ cña s¶n xuÊt lóa g¹o ë ViÖt Nam: Nh÷ng t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch trong n−íc vµ c¸c nh©n tè bªn ngoµi Romeo M. Bautista B¶n tin kinh tÕ ASEAN, TËp 16, Sè 1 Th¸ng 4 n¨m 1999, Singapore: ViÖn nghiªn cøu §«ng Nam A B¶n dÞch nµy ®−îc phÐp sö dông cña ViÖn nghiªn cøu §«ng Nam A vµ ®−a lªn Internet ®Õn th¸ng 2/2005The Price Competitiveness of Rice Production in Vietnam: Effects of Domestic Policies and External Factors”by Romeo M. Bautista, was first published in English in the journal ASEAN Economic Bulletin Vol 16, No 1(April 1999), (Singapore: Institute of Southeast Asian Studies). Translated with the kind permission of thepublisher, Institute of Southeast Asian Studies. Website: http://bookshop.iseas.edu.sg Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright Phaùt trieån Noâng thoân Søc c¹nh tranh vÒ gi¸ cña s¶n xuÊt lóa Nieân khoaù 2003-2004 Baøi ñoïc g¹o ë ViÖt Nam: Nh÷ng t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch trong n−íc vµ c¸c nh©n tè bªn ngoµiRomeo M. Bautista 2 Bieân dòch: Hoai Trung Chöông trình Giaûng daïy Kinh teá Fulbright Phaùt trieån Noâng thoân Søc c¹nh tranh vÒ gi¸ cña s¶n xuÊt lóa Nieân khoaù 2003-2004 Baøi ñoïc g¹o ë ViÖt Nam: Nh÷ng t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch trong n−íc vµ c¸c nh©n tè bªn ngoµiBµi viÕt nµy tÝnh søc c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ cña s¶n phÈm n«ng nghiÖp quan träng nhÊtcña ViÖt Nam, xem xÐt qu¸ trÝnh ph¸t triÓn cña sù c¹nh tranh ®ã trong giai ®o¹n c¶ic¸ch kinh tÕ g©n ®©y vµ t×m hiÓu vÒ tÇm quan träng t−¬ng ®èi cña c¸c vÊn ®Ò sau liªnquan ®Õn nh÷ng thay ®æi cña sù c¹nh tranh trong gi¸ c¶: (1) nh÷ng thay ®æi cña gi¸quèc tÕ cña g¹o vµ ph©n bãn; (2) thay ®æi trong tû gi¸ hèi ®o¸i thùc; vµ (3) thay ®æitrong møc b¶o hé danh nghÜa (nominal protection) ®èi víi g¹o vµ ph©n bãn. Nh©n tèquan träng nhÊt lµm g¹o cña ViÖt Nam gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong giai ®o¹n1989-1995 lµ viÖc tû gi¸ hèi ®o¸i thùc t¨ng m¹nh; c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« lµnguyªn do chÝnh ®Èy tû gi¸ ®ã t¨ng nh− v©y. 1. Lêi më ®ÇuTrong qu¸ tr×nh qu¸ ®é sang kinh tÕ thÞ tr−êng, ViÖt Nam chuyÓn sang hÖ thèng ph©nbæ c¸c nguån lùc vµ s¶n phÈm th«ng qua thÞ tr−êng. C¸c biÖn ph¸p mµ ViÖt Nam ®·tiÕn hµnh lµ tù do ho¸ gi¸ c¶, phi tËp trung ho¸ qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch kinh tÕvµ më réng sù tham cña khu vùc t− nh©n trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ch−¬ng tr×nh®æi míi ®Çy tham väng ®−îc ®−a ra vµo n¨m 1986 vµ 3 n¨m sau ®ã th× qu¸ tr×nh ®æimíi kinh tÕ b¾t ®Çu t¨ng tèc. Trong c¸c biÖn ph¸p cô thÓ cã viÖc chÊm døt tËp thÓ ho¸n«ng nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn h×nh thµnh kinh tÕ n«ng nghiÖp dùa trªn c¸c hé gia ®×nh,chÊm døt kiÓm so¸t gi¸ c¶ l−¬ng thùc, thùc phÈm vµ phÇn lín c¸c hµng ho¸ kh¸c,thèng nhÊt vµ ®Ó gi¶m gi¸ ®ång tiÒn ViÖt Nam so víi c¸c ngo¹i hèi, n©ng møc l·i suÊtlªn cao h¬n tû lÖ l¹m ph¸t trong n−íc vµ c¶i thiÖn c¸c mÆt kh¸c cña chÝnh s¸ch kinh tÕvÜ m«.Tù do ho¸ gi¸ c¶ lµ mét néi dung quan träng cña c¶i c¸ch kinh tÕ ë ViÖt Nam. Tr−ícn¨m 1989, ë ViÖt Nam tån t¹i hÖ thèng hai gi¸. HÖ thèng nµy buéc ng−êi s¶n xu¸tph¶i b¸n cho Nhµ n−íc ë møc “gi¸ chÝnh thøc” thÊp h¬n nhiÒu so víi “gi¸ thÞ tr−êng”ë khu vùc phi nhµ n−íc. C¶i c¸ch gi¸ c¶ ®· xo¸ sù kh¸c biÖt gi÷a gi¸ chÝnh thøc vµ gi¸thÞ tr−êng. BiÖn ph¸p c¶i c¸ch nµy cã ý nghÜa nhÊt ®èi víi víi nh÷ng ng−êi s¶n xuÊtg¹o. Vµo n¨m 1988, gi¸ g¹o trªn thÞ tr−êng cao gÊp 9 lÇn gi¸ g¹o chÝnh thøc (450VN§/kg so víi 50 VN§/kg). “Khi gi¸ g¹o chÝnh thøc t¨ng lªn tíi møc ngang víi gi¸g¹o thÞ tr−êng, s¶n l−îng g¹o n¨m 1989 t¨ng 12% so víi n¨m 1988” (Riedel vµ Comer1995, tr.12) vµ t¨ng tiÕp 14% trong ba n¨m tiÕp ®ã.TÊt nhiªn lµ gi¸ danh nghÜa cña g¹o kh«ng ph¶i lµ yÕu tè duy nhÊt quyÕt ®Þnh møc s¶nxuÊt g¹o. Nãi chung, quyÕt ®Þnh cña ng−êi s¶n xuÊt vÒ viÖc nªn s¶n xuÊt g× vµ s¶nxuÊt bao nhiªu phô thuéc - Ýt nhÊt th× còng lµ phô thuéc mét phÇn- vµo møc lîi nhuËnt−¬ng ®èi cña c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c (hoÆc lµ cña mét kÕt hîp nµo ®ã gi÷a c¸c s¶nphÈm). Mµ møc lîi nhuËn th× l¹i lµ ...