Suy nghĩ về điều tra Tôn giáo học

Là một chuyên ngành của khoa học xã hội, Tôn giáo học với đối tượng nghiên cứu đặc thù của nó có cái chung và cái riêng trong điều tra Xã hội học. Bài viết này đề cập những cái chung trong điều tra Xã hội học và cả những cái riêng, những đặc thù của điều tra Tôn giáo học. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Suy nghĩ về điều tra Tôn giáo học 56 Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 1 - 2013 Trao ®æi ý kiÕn SUY NGHÜ VÒ §IÒU TRA T¤N GI¸O HäC Lª §øc H¹nh(*) K ho¶ng 20-30 n¨m trë l¹i ®©y, hiÖn ®iÒu tra vµ kÕt qu¶ vÉn ®óng, ph−¬ng t−îng “®iÒu tra X· héi häc” ®· ph¸p lµ mét c¸i g× ®ã kh«ng cÇn thiÕt. bïng næ trong x· héi. Trªn c¸c ph−¬ng Thùc tÕ cho thÊy nh÷ng cuéc ®iÒu tra tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, trong c¸c c«ng nh− vËy th«ng tin thu ®−îc kh«ng tr×nh nghiªn cøu ng−êi ta th−êng thÊy nh÷ng kh«ng ®ñ ®é chÝnh x¸c, trung nh÷ng côm tõ liªn quan ®Õn “kh¶o s¸t”, thùc mµ cßn lµm sai lÖch c¶ thùc tÕ. ®iÒu tra... Cã thÓ nãi mäi mÆt cña ®êi Ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra ®ãng vai trß quan sèng x· héi ®Òu ®−îc kh¶o s¸t vµ ®iÒu träng vµ chñ yÕu trong viÖc cung cÊp tra víi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Xin th«ng tin trung thùc vµ chÝnh x¸c(1). Cã kh«ng bµn thÕ nµo lµ ®iÒu tra, kh¶o s¸t thÓ nãi, vÒ ph−¬ng diÖn lÝ luËn, khi tiÕp X· héi häc n÷a mµ trong bµi viÕt nµy, t«i cËn nh÷ng vÊn ®Ò nµo thuéc khoa häc x· muèn ®i s©u vµo mét khÝa c¹nh nhá cña héi cã liªn quan ®Õn ®iÒu tra X· héi häc, lo¹i h×nh ®iÒu tra T«n gi¸o häc ë ViÖt ng−êi ta buéc ph¶i cã h−íng tiÕp cËn Nam hiÖn nay. phï hîp ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò vÒ Lµ mét chuyªn ngµnh cña khoa häc x· ph−¬ng ph¸p vµ néi dung. Th«ng th−êng, héi, T«n gi¸o häc víi ®èi t−îng nghiªn tr×nh tù logic cña vÊn ®Ò lµ tõ viÖc sö cøu ®Æc thï cña nã cã c¸i chung vµ c¸i dông nh÷ng ph−¬ng ph¸p hiÖn cã ®Ó x¸c riªng trong ®iÒu tra X· héi häc. Bµi viÕt ®Þnh nh÷ng néi dung cÇn t×m hiÓu. nµy ®Ò cËp nh÷ng c¸i chung trong ®iÒu Nh−ng mét ®Æc thï trong nhiÒu ®Ò tµi tra X· héi häc vµ c¶ nh÷ng c¸i riªng, nghiªn cøu hiÖn nay lµ: ng−êi ta sö dông nh÷ng ®Æc thï cña ®iÒu tra T«n gi¸o häc. sù tiÕp cËn X· héi häc ®Ó t×m hiÓu vÒ nh÷ng néi dung ®· ®−îc Ên ®Þnh s½n. Sù 1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung tiÕp cËn x· héi nµy ®−îc vËn dông b»ng Trong nh÷ng n¨m qua, nhiÒu cuéc nhiÒu ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau, còng cã ®iÒu tra ®−îc gäi lµ ®iÒu tra X· héi häc thÓ nãi lµ nhiÒu d¹ng kh¸c nhau. nh−ng chÝnh ng−êi chñ tr× cuéc ®iÒu tra VÒ mÆt thuËt ng÷, kh¸i niÖm vÒ còng ch−a thùc sù n¾m v÷ng c¸c ph−¬ng ph−¬ng ph¸p nghiªn c ø u h ay d¹n g ph¸p X· héi häc. Cã nhËn thøc ®¬n gi¶n xem ®iÒu tra X· héi häc chØ thu vµo mét *. TS., ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o. b¶ng hái (¨ng kÐt). ThËm chÝ cã ng−êi 1. T«n ThiÖn ChiÕu, Mét vµi vÊn ®Ò ph−¬ng ph¸p trong ®iÒu tra X héi häc, trong ChÝnh s¸ch x héi, cßn cho r»ng kh«ng cÇn n¾m ph−¬ng mét sè vÊn ®Ò lÝ luËn vµ thùc tiÔ, Nxb KHXH, 1993, ph¸p, mµ chØ cÇn cã ý t−ëng tèt lµ cã thÓ tr. 358. Lª §øc H¹nh. Suy nghÜ vÒ ®iÒu tra… 57 nghiªn cøu (Study types) th−êng ®−îc sè cã thÓ ®o ®Õm ®−îc t−¬ng ®èi râ rµng, dïng víi nhiÒu ý nghÜa kh¸c nhau mµ vÝ dô nh− viÖc ®i lÔ nhµ thê víi tÇn suÊt ®«i khi c¸c ý nghÜa ®ã bÞ chång chÐo vµo h»ng tuÇn, th¸ng 1 lÇn, hay n¨m 1 lÇn... nhau. Cã nhiÒu d¹ng nghiªn cøu kh¸c sè l−îng nam giíi x−ng téi bao nhiªu nhau, ch¼ng h¹n nh− nghiªn cøu miªu t¶ lÇn trong n¨m, n÷ giíi th× sè lÇn x−ng (described study), nghiªn cøu ph©n tÝch téi ra sao... (analytical study), nghiªn cøu thùc ë nghiªn cøu ®Þnh tÝnh, yªu cÇu ®Æt ra nghiÖm (experimental study)... §«i khi ph¶i ®¹t tíi viÖc ph¸t hiÖn ra c¸c biÕn sè ng−êi ta sö dông côm tõ “ph−¬ng ph¸p cã quan hÖ t−¬ng t¸c víi nhau, ph¶n b¶n miªu t¶”, “ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch”... ®Ó chÊt cña mét sù viÖc hay mét vÊn ®Ò nµo nãi ®Õn c¸c d¹ng nghiªn cøu nµy. Trong ®ã. Trong nghiªn cøu ®Þnh tÝnh, nh÷ng thùc tÕ, mçi mét ®Ò tµi nghiªn cøu víi vÊn ®Ò ®−îc ®Æt ra kh«ng ph¶i lµ cè ®Þnh nh÷ng môc ®Ých vµ ®èi t−îng nghiªn cøu mµ ®ang diÔn biÕn, viÖc miªu t¶ ®Þnh kh¸c nhau mµ ng−êi ta sÏ quyÕt ®Þnh tÝnh cã thÓ biÓu diÔn theo thêi gian. VÝ nh÷ng ph−¬ng ph¸p cã thÓ nh»m ph¸t dô, tr×nh tù cña mét lÔ héi t«n gi¸o diÔn hiÖn vµ gi¶i thÝch c¸c vÊn ®Ò mét c¸ch cã ...