Tác động của bảo hộ thương mại đến xuất khẩu nông sản của Việt Nam và một số kiến nghị

Bài viết này đánh giá thực trạng phát triển xuất khẩu hàng nông sản và thực trạng tác động của bảo hộ thương mại đến phát triển xuất khẩu hàng nông sản của Việt Nam trong giai đoạn 2011-2020, từ đó đề xuất giải pháp phát triển xuất khẩu hàng nông sản Việt Nam dưới tác động của bảo hộ thương mại giai đoạn 2021 - 2030.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động của bảo hộ thương mại đến xuất khẩu nông sản của Việt Nam và một số kiến nghị TÁC ĐỘNG CỦA BẢO HỘ THƯƠNG MẠI ĐẾN XUẤT KHẨU NÔNG SẢN CỦA VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ PGS,TS. Doãn Kế Bôn, ThS. Vũ Anh Tuấn Trường Đại học Thương mạiTóm tắt: Trong giai đoạn vừa qua, nền kinh tế thế giới có nhiều biến động phức tạp, nhiềuquốc gia quay trở lại chính sách thúc đẩy sản xuất công nghiệp để thay thế hàng nhậpkhẩu, dựng nên các rào cản thương mại khác nhau để bảo vệ nền sản xuất trong nước.Trong bối cảnh đó, xuất khẩu nông sản của Việt Nam gặp nhiều khó khăn bởi các quy địnhcủa các quốc gia nhập khẩu. Bài viết này đánh giá thực trạng phát triển xuất khẩu hàngnông sản và thực trạng tác động của bảo hộ thương mại đến phát triển xuất khẩu hàngnông sản của Việt Nam trong giai đoạn 2011-2020, từ đó đề xuất giải pháp phát triển xuấtkhẩu hàng nông sản Việt Nam dưới tác động của bảo hộ thương mại giai đoạn 2021 -2030.Từ khóa: Bảo hộ thương mại, nông sản, xuất khẩu nông sản IMPACTS OF TRADE PROTECTION ON VIETNAMS AGRICULTURE EXPORT AND SOME RECOMMENDATIONSAbstract: In the recent period, the world economy has experienced many complicatedchanges, many countries have returned to the policy of promoting industrial production toreplace imports, setting up trade barriers to protect their domestic production. In thatcontext, Vietnams agricultural exports face many difficulties due to regulations ofimporting countries. This article evaluates the current situation of agricultural productexport development and the current status of the impact of trade protection on thedevelopment of Vietnams agricultural exports in the period 2011-2020, thereby proposingsolutions to develop the agricultural products. export of Vietnamese agricultural productsunder the impact of trade protection in the period of 2021 - 2030..Keywords: Trade protection, agricultural products, agricultural product export1. Mở đầu Việt Nam là quốc gia có lợi thế trong xuất khẩu nông sản. Trong giai đoạn 2014 -2020, giá trị hàng nông sản Việt Nam xuất khẩu có tỷ lệ tăng bình quân 12,7%/năm, đónggóp lớn vào kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sảnnăm 2020 đạt khoảng 41,2 tỷ USD, duy trì 9 nhóm mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu trên1 tỷ USD, trong đó có 5 mặt hàng có kim ngạch trên 3 tỷ USD. Trong giai đoạn vừa qua, tình hình kinh tế, chính trị thế giới tiếp tục có nhiều biếnđộng và diễn biến phức tạp. Ngày càng nhiều quốc gia quay trở lại chính sách bảo hộ đốivới hàng nông sản, dựng nên các rào cản thương mại khác nhau để bảo vệ nền sản xuấttrong nước. Do đó, trong bối cảnh bảo hộ thương mại có xu hướng gia tăng trong thời gian 252tới, nông sản xuất khẩu của Việt Nam cần chuẩn bị, nâng cao năng lực trong nước để ứngphó hiệu quả với những tác động tiêu cực từ các diễn biến của thương mại quốc tế. Trên cơ sở xem xét thực trạng xuất khẩu nông sản của Việt Nam và thực trạng bảohộ thương mại ở một số thị trường xuất khẩu nông sản chính của Việt Nam, nhóm nghiêncứu đưa ra các đề xuất nhằm phát triển xuất khẩu hàng nông sản Việt Nam dưới tác độngcủa bảo hộ thương mại2. Cơ sở lý luận về tác động của bảo hộ thương mại đến xuất khẩu nông sảnKhái niệm và nội dung bảo hộ thương mại Bảo hộ thương mại là hoạt động của chính phủ sử dụng các chính sách về thuếquan và phi thuế quan nhằm cản trở hàng nhập khẩu. Theo Abboushi (2010) thì Bảo hộthương mại hay là tổng hợp những chính sách thương mại của Chính phủ nhằm hỗ trợ cácnhà sản xuất trong nước cạnh tranh với các nhà sản xuất nước ngoài trong một ngành cụthể bằng các biện pháp như tăng giá sản phẩm nhập khẩu, giảm chi phí cho các nhà sảnxuất trong nước và hạn chế các nhà sản xuất nước ngoài tiếp cận thị trường trong nước Các chính sách về thuế quan là sử dụng mức thuế nhập khẩu cao đánh vào hàngnhập khẩu làm giá hàng nhập khẩu tăng cao so với hàng sản xuất trong nước, làm giảm khảnăng cạnh tranh của hàng nhập khẩu. Các chính sách về phi thuế quan chủ yếu sử dụng các biện pháp về hàng rào kỹthuật TBT và SPS, các biện pháp phòng vệ thương mại (chống bán phá giá, trợ cấp, tự vệ),và các biện pháp liên quan đến quy tắc xuất xứ, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ...Nhưng sửdụng phổ biến nhất đối với hàng nông sản, vẫn là các biện pháp về hàng rào kỹ thuật vàphòng vệ thương mạiTác động của bảo hộ thương mại đến xuất khẩu nông sản Nông sản là nhóm hàng nhạy cảm bởi liên quan đến vấn đề an ninh lương thực củaquốc gia. Vì vậy, các quốc gia thường thực thi chính sách thuế quan và phí thuế quan đểbảo hộ ngành nông nghiệp. Các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xuất khẩu bị tác động trực tiếp bởi chínhsách thuế của nước nhập khẩu. Khi thuế nhập khẩu cao sẽ làm giảm sức cạnh tranh về ...