Tác động của đầu tư nước ngoài đến phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam

Luật Đầu tư nước ngoài (ĐTNN) Việt Nam năm 1987 là một trong những đạo luật kinh tế đầu tiên của thời kỳ đổi mới. Nhìn lại chặng đường 20 năm qua, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trương Văn Đoan đã có bài tổng kết Tác động của ĐTNN đến phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam, tại Hội Nghị Tổng kết 20 năm ĐTNN tại Việt Nam... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động của đầu tư nước ngoài đến phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam TÁC ĐỘNG CỦA ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI ĐẾN PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI CỦA VIỆT NAM Luật Đầu tư nước ngoài (ĐTNN) Việt Nam năm 1987 là một trong những đạo luật kinh tế đầu tiên của thời kỳ đổi mới. Nhìn lại chặng đường 20 năm qua, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trương Văn Đoan đã có bài tổng kết Tác động của ĐTNN đến phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam, tại Hội Nghị Tổng kết 20 năm ĐTNN tại Việt Nam. Dấu ấn 20 năm Trong suốt 20 năm qua, khu vực kinh tế có vốn ĐTNN đã không ngừng được mở rộng và phát triển, trở thành bộ phận quan trọng của nền kinh tế, góp phần tích cực vào thành công của công cuộc đổi mới đất nước. Tính đến nay, cả nước có khoảng 9.500 dự án ĐTNN được cấp phép đầu tư với tổng vốn đầu tư đăng ký đạt khoảng 98 tỷ USD. Trừ các dự án đã hết thời hạn hoạt động và giải thể trước thời hạn, hiện có 8.590 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký trên 83 tỷ USD. Riêng năm 2007, thu hút ĐTNN đạt 20,3 tỷ USD, tăng gần 70% so với năm 2006, gần bằng tổng mức đầu tư nước ngoài của 5 năm 2001 - 2005 và chiếm tới gần 20% tổng vốn đầu tư nước ngoài trong 20 năm qua. Lĩnh vực công nghiệp và xây dựng có tỷ trọng lớn nhất, chiếm 61% tổng vốn đăng ký, lĩnh vực dịch vụ chiếm 34,4% tổng vốn đầu tư đăng ký; lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp chiếm 4,6 % tổng vốn ĐTNN đăng ký. Đến nay, ĐTNN đã trải rộng khắp 64 tỉnh, thành phố cả nước, trong đó tập trung chủ yếu tại các địa bàn trọng điểm, có lợi thế, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế của địa phương, làm cho các vùng này thực sự là vùng kinh tế động lực, lôi kéo phát triển kinh tế - xã hội chung và các vùng phụ cận. Vùng trọng kinh tế điểm phía Bắc thu hút trên 24 tỷ USD vốn đầu tư, chiếm 27% tổng vốn đăng ký cả nước; vùng kinh tế trọng điểm phía Nam thu hút 44,87 tỷ USD vốn đầu tư, chiếm 54% tổng vốn đăng ký; vùng kinh tế trọng điểm miền Trung thu hút được 8,6 tỷ USD vốn đăng ký, chiếm 6% tổng vốn đăng ký của cả nước. Sau 20 năm mở cửa thu hút ĐTNN, hiện có 82 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam, trong đó, các nước và vùng lãnh thổ thuộc châu á chiếm 69% tổng vốn đầu tư đăng ký; thuộc châu Âu chiếm 24% (riêng EU chiếm 10%); các nước châu Mỹ chiếm 5% (riêng Hoa Kỳ chiếm 3,6%). Hiện có 15 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư đăng ký trên 1 tỷ USD tại Việt Nam. Đứng đầu là Hàn Quốc vốn đăng ký đạt trên 13 tỷ USD, thứ 2 là Singapore đạt 10,7 tỷ USD, thứ 3 là Đài Loan đạt 10,5 tỷ USD, thứ 4 là Nhật Bản đạt trên 9 tỷ USD, thứ năm là BritishVirginIslands gần 8 tỷ USD. Trong số 8.590 dự án còn hiệu lực nói trên có khoảng 50% dự án triển khai với tổng vốn đầu tư thực hiện đạt 30 tỷ USD, chiếm 36,1% tổng vốn đăng ký, trong đó, bên nước ngoài chiếm 89,5% tổng vốn thực hiện. Nhật Bản đứng đầu với vốn giải ngân đạt gần 5 tỷ USD, Singapore đứng thứ 2 (đạt 3,8 tỷ USD), Đài Loan đứng thứ 4 (đạt 3 tỷ USD), Hàn Quốc đứng thứ 4 (đạt 2,7 tỷ USD). Trong 20 năm qua, ĐTNN đã đóng góp đáng kể cho sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam trong quá trình chuyển dịch từ một nền kinh tế tập trung sang nền kinh tế thị trường. Đó là: Thứ nhất, ĐTNN đã đóng góp tích cực cho sự tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế: từ mức đóng góp trung bình 6,3% của GDP trong giai đoạn 1991 - 1995, khu vực có vốn ĐTNN đã tăng lên 10,3% GDP của 5 năm 1996 - 2000. Trong thời kỳ 2001 - 2005, tỷ trọng trên đạt trung bình là 14,6% (năm 2005 khoảng 15,5% GDP) và trong hai năm 2006 và 2007 tỷ trọng này đạt 17% GDP. Từ giá trị doanh thu đạt 4,1% tỷ USD của 5 năm 1991 - 1995 đã tăng gấp 6,5 lần trong giai đoạn 1996 - 2000, tổng giá trị doanh thu. Giai đoạn 2001 - 2005 tổng giá trị doanh thu đạt 77,4 tỷ USD, tăng gấp 2,8 lần so với 5 năm trước. Trong hai năm 2006, 2007 tổng giá trị doanh thu đạt 69 tỷ USD. Giá trị xuất khẩu (không kể dầu thô) của khu vực có vốn ĐTNN cũng gia tăng nhanh chóng, từ mức 1,2 tỷ USD của thời kỳ 1991 - 1995 đã tăng gấp hơn 8 lần trong giai đoạn 1996 - 2000. Trong 5 năm 2001 - 2005, giá trị xuất khẩu đạt hơn 34,6 tỷ USD, cao gấp 3 lần so với thời kỳ 5 năm trước. Năm 2006 giá trị xuất khẩu của khu vực có vốn ĐTNN đạt (kể cả dầu thô) đạt 22,6 tỷ USD, chiếm trên 56,5 tổng giá trị xuất khẩu của cả nước. Năm 2007, giá trị xuất khẩu của khu vực có vốn ĐTNN đạt 19,7 triệu USD và đạt 27,3 tỷ USD nếu tính cả dầu thô, chiếm 56,8% tổng giá trị xuất khẩu của cả nước. Thứ hai, ĐTNN là nguồn vốn bổ sung quan trọng cho vốn đầu tư đáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển toàn xã hội và tăng trưởng kinh tế đất nước: Trong thời kỳ 1991 -1995 tỷ trọng ĐTNN trong đầu tư xã hội chiếm 30%, là mức cao nhất cho đến nay. Giai đoạn 1996 - 2000 chiếm 23,4%. Giai đoạn 2001 - 2005 và hai năm 2006 - 2007 chiếm khoảng 16,7%. Có thể lý giải điều này do sự lớn mạnh của khu vực đầu tư tư nhân trong nước kể từ Quốc hội ban hành Luật Doanh nghiệp (năm 1999 và năm 2005). Thứ ba, ĐTNN góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao năng lực sản xuất công nghiệp: Tốc độ tăng trưởng công nghiệp của khu vực kinh tế có vốn ĐTNN giai đoạn 1996 - 2000 cao hơn mức tăng trưởng công nghiệp chung của cả nước, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, tăng tỷ trọng của ngành công nghiệp trong GDP từ 23,79% vào năm 1991 lên 40% năm 2004. Đến nay, khu vực kinh tế có vốn ĐTNN chiếm khoảng 35% giá trị sản xuất công nghiệp của cả nước. Đặc biệt ở một số địa phương (Bình Dương, Đồng Nai, Vĩnh Phúc...) tỷ lệ này đạt đến 65-70%. ĐTNN đã tạo ra nhiều ngành công nghiệp mới và tăng cường năng lực của nhiều ngành công nghiệp như dầu khí, công nghiệp chế biến nông sản thực phẩm, da giày, dệt may... Trong nông-lâm-ngư nghiệp, ĐTNN đã tạo ra một số sản phẩm mới có hàm lượng kỹ thuật cao và các cây, con giống mới. ĐTNN đã kích thích lĩnh vực dịch vụ Việt Nam nâng cao chất lượng và phát triển nhanh hơn, nhất là trong các ngành viễn thông, du lịch, kinh doanh bất động sản, giao thông vận tải tài chính, ngân hàn ...