Tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với kinh tế tỉnh Bắc Ninh

Năm 2015, bối cảnh kinh tế trong nước và thế giới còn nhiều khó khăn nhưng tỉnh Bắc Ninh vẫn là điểm sáng nhất của cả nước về thu hút nhiều dự án đầu tư nước ngoài. Bên cạnh nguồn vốn trong tỉnh đóng vai trò quyết định, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là một trong những nguồn vốn quan trọng đối với Bắc Ninh. Bài viết đánh giá thực trạng thu hút FDI và những đóng góp tích cực mà nguồn vốn này mang lại cho tỉnh Bắc Ninh, từ đó đề xuất một số giải pháp quan trọng để tiếp tục thu hút FDI cho mục tiêu phát triển những năm tiếp theo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với kinh tế tỉnh Bắc Ninh Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Kinh tế và Kinh doanh, Tập 33, Số 1 (2017) 100-107 Tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với kinh tế tỉnh Bắc Ninh Khổng Văn Thắng* Cục Thống kê tỉnh Bắc Ninh, Số 8, Nguyễn Đăng Đạo, Phường Tiền An, Thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh, Việt Nam Nhận ngày 28 tháng 8 năm 2016 Chỉnh sửa ngày 10 tháng 3 năm 2017; Chấp nhận đăng ngày 15 tháng 3 năm 2017 Tóm tắt: Năm 2015, bối cảnh kinh tế trong nước và thế giới còn nhiều khó khăn nhưng tỉnh Bắc Ninh vẫn là điểm sáng nhất của cả nước về thu hút nhiều dự án đầu tư nước ngoài. Bên cạnh nguồn vốn trong tỉnh đóng vai trò quyết định, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là một trong những nguồn vốn quan trọng đối với Bắc Ninh. Bài viết đánh giá thực trạng thu hút FDI và những đóng góp tích cực mà nguồn vốn này mang lại cho tỉnh Bắc Ninh, từ đó đề xuất một số giải pháp quan trọng để tiếp tục thu hút FDI cho mục tiêu phát triển những năm tiếp theo. Từ khóa: Vốn đầu tư nước ngoài, Bắc Ninh, kinh tế. 1. Dẫn nhập * vốn đầu tư đăng ký của cả nước và là địa phương đứng trong tốp đầu cả nước về thu hút vốn FDI. Đặc biệt, vốn thực hiện sau 5 năm đã tăng từ 1,549 tỷ USD lên 6,3345 tỷ USD, tức là tăng 4,7851 tỷ USD và chiếm 61,7% vốn đăng ký. Các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư chủ yếu vào 4 lĩnh vực của tỉnh Bắc Ninh, trong đó lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo thu hút nhiều nhất với 352 dự án đầu tư đăng ký mới, chiếm 48,9% tổng dự án với số vốn tăng thêm là 7,797 tỷ USD; lĩnh vực bán buôn, bán lẻ đứng thứ hai với 19 dự án, tổng vốn đầu tư đăng ký cấp mới 31,2 triệu USD; lĩnh vực xây dựng đứng thứ ba với 15 dự án, tổng vốn đầu tư đăng ký là 105,4 triệu USD… Lũy kế đến hết năm 2015, các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 15 trên tổng số 21 ngành trong hệ thống phân ngành kinh tế quốc dân, trong đó vốn đầu tư tập trung chủ yếu vào lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo với 628 dự án, tổng vốn đầu tư 10,393 tỷ USD, chiếm 93,77% tổng vốn FDI đăng ký của tỉnh Bắc Ninh [1]. Phát huy lợi thế về địa kinh tế, tiềm năng thế mạnh của tỉnh, ngay sau khi tái lập, Bắc Ninh đã thực hiện quy hoạch xây dựng và phát triển các khu công nghiệp (KCN), coi đây là khâu đột phá để đẩy nhanh tốc độ chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh theo hướng công nghiệp. Sau 19 năm xây dựng và phát triển, với hệ thống hạ tầng đồng bộ, các KCN Bắc Ninh đã chứng minh được năng lực vượt trội, đó là sức hút FDI liên tục tăng, đưa Bắc Ninh từ một tỉnh nông nghiệp vươn lên đứng tốp đầu toàn quốc về thu hút đầu tư. 2. Thực trạng thu hút FDI tại tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2011-2015 Trong giai đoạn 2011-2015, các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư 438 dự án vào tỉnh Bắc Ninh với tổng vốn đầu tư đăng ký cấp mới và tăng thêm là 7,7594 tỷ USD, chiếm 16% tổng _______ * ĐT.: 84-982857009 Email: tkbnthang@gmail.com 100 K.V. Thắng / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Kinh tế và Kinh doanh, Tập 33, Số 1 (2017) 100-107 101 Bảng 1. Số dự án đầu tư nước ngoài có hiệu lực và số vốn đăng ký tính đến ngày 31/12/2015 TT Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2 3 4 4.1 4.2 2012 2013 2014 2015 Dự án 282 338 471 569 720 Triệu USD 3.323,6 4.676,3 6.195,7 7.509 11.083 Vốn thực hiện lũy kế Phân theo ngành kinh tế chủ yếu Công nghiệp chế biến, chế tạo Số dự án lũy kế Triệu USD 1.549,4 2.407,1 3.640 4.758 6.334,5 Dự án 276 284 414 516 628 Vốn đăng ký lũy kế 1 2011 Triệu USD 2.596 4.214,7 5.604 7.251,1 10.393,1 Dự án 15 17 17 28 30 Triệu USD 50 99,6 99,6 151,4 157,4 Dự án 3 6 9 15 22 Triệu USD 8 17,8 21,6 19,7 39,2 Dự án 86 122 232 309 436 Triệu USD 1.226,6 1.658 3.232 4.468,2 7.439,6 Dự án 60 63 66 66 67 Triệu USD 773,7 930,6 1.027,6 1.027,7 1.072,6 Dự án 30 35 48 55 59 Triệu USD 80,6 101,7 109,4 357,8 405,1 Lũy kế số dự án được cấp phép Tổng vốn đăng ký lũy kế Xây dựng Số dự án lũy kế Vốn đăng ký lũy kế 4.3 Bán buôn, bán lẻ Số dự án lũy kế 5 5.1 Vốn đăng ký lũy kế Phân theo nước đầu tư chủ yếu Hàn Quốc Số dự án lũy kế Vốn đăng ký lũy kế 5.2 Nhật Bản Số dự án lũy kế Vốn đăng ký lũy kế 5.3 Trung Quốc Số dự án lũy kế Vốn đăng ký lũy kế Nguồn: Cục Thống kê tỉnh Bắc Ninh, 2016 [2]. Phân theo đối tác đầu tư, tính đến nay, 29 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư vào địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Các nhà đầu tư Hàn Quốc dẫn đầu với 436 dự án và tổng vốn đầu tư 7.439,6 tỷ USD (chiếm 67,13% tổng vốn FDI đăng ký của tỉnh Bắc Ninh). Nhật Bản đứng thứ hai với 67 dự án và tổng vốn đầu tư 1.072,6 tỷ USD (chiếm 9,67% tổng vốn FDI đăng ký của tỉnh Bắc Ninh). Trung Quốc đứng thứ ba với 59 dự án và tổng vốn đầu tư 405,1 triệu USD (chiếm 3,65 % tổng FDI đăng ký của tỉnh Bắc Ninh). Còn lại là nhà đầu tư đến từ các quốc gia khác như Đài Loan, Singapore, Phần Lan, Thái Lan... Dự án đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Bắc Ninh đến thời điểm hiện nay là dự án Công ty TNHH SamSung Display Bắc Ninh, 102 K.V. Thắng / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Kinh tế và Kinh doanh, Tập 33, Số 1 (2017) 100-107 cấp phép ngày 21/6/2007 của nhà đầu tư Sam Sung Display Co., Ltd. (Hàn Quốc), với tổng vốn đầu tư đạt 1 tỷ USD. Dự án này chuyên sản xuất, lắp ráp gia công, tiếp thị hoặc bán các loại màn hình Smartphone… Đến tháng 8/2015, Công ty Samsung Display Việt Nam tiếp tục đầu tư thêm dự án mới với số vốn đầu tư tăng thêm là 3 tỷ USD, nâng quy mô và vốn đầu tư của Samsung Display tại Bắc Ninh lên 4 tỷ USD. Samsung Display trở thành dự án có quy mô vốn đầu tư lớn nhất của Tập đoàn Samsung tại Việt Nam và đưa Samsung trở thành nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam. Đứng thứ hai là dự án Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam cấp phép ngày 25/3/2008 của nhà đầu tư Samsung Electronics Asia Holding Pte. Ltd. (Singapore), với tổng vốn đầu tư lên tới 2,5 tỷ USD. 3. Đóng góp của dòng vốn FDI đối với kinh tế xã hội tỉnh Bắc Ninh 3.1. Thúc đẩy tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của tỉnh Khu vực kinh tế có vốn FDI của tỉnh Bắc Ninh đã ...