Tác động của đề án ngoại ngữ quốc gia đối với nhận thức, kiến thức và kỹ năng của giáo viên tiếng Anh tiểu học

Nghiên cứu này nhằm mục đích khảo sát tác động của Đề án Ngoại ngữ Quốc gia lên nhận thức, kiến thức và kỹ năng của giáo viên tiếng Anh tiểu học. Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định lượng và định tính với sự tham gia của 173 giáo viên tiếng Anh tiểu học tại 06 tỉnh Bắc Trung Bộ và 12 chuyên viên tiếng Anh các Sở và phòng Giáo dục và Đào tạo, quản lý các phòng giáo dục và đào tạo tại 06 tỉnh này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động của đề án ngoại ngữ quốc gia đối với nhận thức, kiến thức và kỹ năng của giáo viên tiếng Anh tiểu học TÁC ĐỘNG CỦA ĐỀ ÁN NGOẠI NGỮ QUỐC GIA ĐỐI VỚI NHẬN THỨC, KIẾN THỨC VÀ KỸ NĂNG CỦA GIÁO VIÊN TIẾNG ANH TIỂU HỌC Phạm Thị Nguyên Ái* Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế Nhận bài: 03/07/2019; Hoàn thành phản biện: 24/07/2019; Duyệt đăng: 20/08/2019 Tóm tắt: Nghiên cứu này nhằm mục đích khảo sát tác động của Đề án Ngoại ngữ Quốc gia lên nhận thức, kiến thức và kỹ năng của giáo viên tiếng Anh tiểu học. Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định lượng và định tính với sự tham gia của 173 giáo viên tiếng Anh tiểu học tại 06 tỉnh Bắc Trung Bộ và 12 chuyên viên tiếng Anh các Sở và phòng Giáo dục và Đào tạo, quản lý các phòng giáo dục và đào tạo tại 06 tỉnh này. Kết quả nghiên cứu cho thấy giáo viên nhìn chung có nhận thức khá tốt về chương trình và các điều kiện đảm bảo cho việc triển khai chương trình hiệu quả. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các hoạt động triển khai đặc biệt là các hoạt động bồi dưỡng giáo viên đã có tác động tích cực đến kiến thức và kỹ năng của họ, nhất là trong lĩnh vực bồi dưỡng năng lực ngôn ngữ, bồi dưỡng phương pháp giảng dạy, áp dụng công nghệ thông tin trong dạy học và kiểm tra đánh giá. Từ khoá: Tác động, nhận thức, kiến thức, kỹ năng, giáo viên tiếng Anh tiểu học 1. Đặt vấn đề Các nghiên cứu về giảng dạy tiếng Anh bậc tiểu học ở Việt Nam chủ yếu được trình bày ở các hội thảo trong nước và trước mốc thời gian chính thức triển khai chương trình tiếng Anh tiểu học theo lộ trình của Đề án Ngoại ngữ Quốc gia (ví dụ: Moon, 2005 a, b; Ngô Thị Nga, 2010; Nguyễn Ngọc Vũ, 2010; Nguyễn Thị Lập, 2010; Đỗ Thị Nga, 2010; Hoàng Tuyết, 2010; Ha, 2006; Nguyễn & Nguyễn, 2007). Các nghiên cứu này khẳng định nhu cầu học tiếng Anh ở bậc tiểu học ngày càng tăng và năng lực đội ngũ của giáo viên giảng dạy còn hạn chế do không được đào tạo chính qui để dạy cho bậc học này. Như các mốc thời gian trên chỉ ra, cho đến nay các nghiên cứu về thực trạng giảng dạy tiếng Anh tiểu học ở Việt Nam rất hiếm hoi (Nguyễn, 2011), chủ yếu rơi vào giai đoạn trước 2011, cơ bản là trước lúc chương trình tiếng Anh tiểu học thí điểm được triển khai. Về nghiên cứu tác động của hoạt động dạy học ngoại ngữ theo Đề án Ngoại ngữ Quốc gia, cho đến nay có nghiên cứu trên diện rộng: i) về tác động ở 6 tỉnh Nam Trung Bộ (Phan Văn Hoà, 2014), ii) về tác động của Đề án ở các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long (Đại học Cần Thơ, 2015) và iii) nghiên cứu phản hồi của giáo viên về chương trình bồi dưỡng phương pháp giảng dạy bậc tiểu học và trung học cơ sở các tỉnh phía Bắc (Đại học Hà Nội, 2014). Theo các nghiên cứu này các hoạt động của Đề án ngoại ngữ có tác động tích cực đến nhận thức của giáo viên được bồi dưỡng nói chung. Chưa có một nghiên cứu nào cung cấp thông tin về tác động của Đề án Ngoại ngữ Quốc gia đến hoạt động dạy học tiếng Anh các cấp tiểu học ở 6 tỉnh Bắc Trung Bộ, đặc biệt từ khi chương trình tiếng Anh tiểu học thí điểm và bộ sách giáo khoa Tiếng Anh 3-5 (Hoàng Văn Vân chủ biên, 2010, 2011 và 2012) thí điểm của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam được triển khai từ 2010. Như vậy cho đến thời điểm này, sau hơn một nữa chặng đường triển khai Đề án Ngoại ngữ quốc gia, các nghiên cứu về tác động của Đề án là hết sức ít ỏi và gắn liền với một chương trình bồi dưỡng ngắn hạn và ở các vùng phía Bắc, Nam Trung Bộ và Đồng bằng Sông Cửu Long. Trong tình hình đó các nghiên cứu * Email: ptnguyenai@hueuni.edu.vn sâu về tác động của Đề án Ngoại ngữ Quốc gia, đặc biệt ở bậc tiểu học là hết sức cấp thiết nhằm có thể đánh giá lại chất lượng, hiệu quả và các hạn chế, tồn tại của các hoạt động trên, chuẩn bị cho việc triển khai chính thức đưa tiếng Anh trở thành ngoại ngữ 1 bắt buộc từ lớp 3 ở bậc tiểu học từ năm học 2020. Đề tài này được thực hiện nhằm mục đích khảo sát tác động của Đề án Ngoại ngữ quốc gia lên nhận thức, kiến thức và kỹ năng của giáo viên tiếng Anh tiểu học tại 06 tỉnh Bắc Trung Bộ. Nghiên cứu này tập trung tìm câu trả lời cho các câu hỏi sau đây: 1. Đề án Ngoại ngữ Quốc gia có tác động đến nhận thức của giáo viên tiếng Anh tiểu học như thế nào? 2. Đề án Ngoại ngữ Quốc gia có tác động đến kiến thức và kỹ năng của giáo viên tiếng Anh tiểu học như thế nào? 2. Cơ sở lý luận 2.1. Chính sách và tình hình giảng dạy tiếng Anh tiểu học tại Việt Nam 2.1.1. Giai đoạn trước Đề án Ngoại ngữ Quốc gia Nunan (2003), một học giả nổi tiếng trong lĩnh vực giảng dạy tiếng Anh và gần đây là chính sách ngôn ngữ đã nhận xét, việc tiếng Anh được đưa vào các chương trình tiểu học tại khu vực châu Á thể hiện chính sách tăng cường cho người dân tiếp cận và sử dụng tiếng Anh của nhiều chính phủ trong khu vực này. Động thái đưa tiếng Anh vào chương trình tiểu học ngay từ lớp 3, 4 thậm chí sớm hơn ở lớp 1 được xem là biện pháp hỗ trợ của các quốc gia nhằm đáp lại nhu cầu ngày càng tăng của xã hội trong việc đào tạo ra lực lượng lao động có năng lực cạnh tranh trên thị trường lao động thế giới trong xu hướng hội nhập toàn cầu (Baldauf, Kaplan & Kamwangamalu, 2010). Việc giới thiệu tiếng Anh vào chương trình giáo dục tiểu học của Việt Nam không nằm ngoài xu thế này. Cùng với việc triển khai chính sách cải cách, đổi mới kinh tế xã hội quốc gia từ năm 1986 và tác động của hiện tượng toàn cầu hoá đến các mặt đời sống, văn hoá, giáo dục, kinh tế chính trị của xã hội, tiếng Anh đã trở ...