Tác dụng phụ của glucocorticoid toàn than

Glucocorticoid (GC) để đạt được hiệu quả điều trị thì liều dùng phải cao hơn nồng độ sinh lý rất nhiều, tuy nhiên khi dùng liều cao và kéo dài, nếu sử dụng không đúng cách sẽ dễ gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm. Sau đây là một số tác dụng phụ có thể gặp khi dùng đường toàn thân:Loãng xương: Ở liều sinh lý, GC có tác dụng tích cực trên chuyển hóa calci và xương, nhưng ở liều điều trị và dùng kéo dài sẽ gây mất xương. Người già và phụ nữ sau mãn kinh...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác dụng phụ của glucocorticoid toàn than Tác dụng phụ của glucocorticoid toàn than Glucocorticoid có thể gây loét dạ dày. Glucocorticoid (GC) để đạt được hiệu quả điều trị thì liều dùng phải caohơn nồng độ sinh lý rất nhiều, tuy nhiên khi dùng liều cao và kéo dài, nếu sử dụngkhông đúng cách sẽ dễ gây ra các tác dụng phụ nguy hiểm. Sau đây là một số tácdụng phụ có thể gặp khi dùng đường toàn thân: Loãng xương: Ở liều sinh lý, GC có tác dụng tích cực trên chuyển hóa calcivà xương, nhưng ở liều điều trị và dùng kéo dài sẽ gây mất xương. Người già vàphụ nữ sau mãn kinh có nguy cơ gãy xương cao. Tất cả xương đều bị ảnh hưởng, đặc biệt là xương sườn và xương sống. Đểgiảm thiểu tai biến gãy xương do GC nên giảm liều đến mức thấp nhất nếu có thểvà giảm thời gian sử dụng thuốc. Thay đổi nếp sống, bỏ thuốc lá, tránh uống nhiều rượu, không khiêng vácnặng, tập thể dục đều đặn (30-60phút/ngày). Bổ sung calci, vitamin D liều phù hợptrong thời gian dùng thuốc. Điều trị thay thế estrogen cho phụ nữ sau mãn kinh nếu không có chống chỉđịnh. Trong trường hợp loãng xương có thể điều trị bằng calcitonin vàbisphosphat. Nên theo dõi tỷ trọng xương cho tất cả các bệnh nhân sau 6 tháng sửdụng GC. Suy vỏ thượng thận do thuốc: Yếu tố quan trọng nhất gây suy vỏ thượngthận là thời gian điều trị. Chia nhỏ liều (3-4 lần/ngày) gây suy vỏ thượng thận hơndùng liều duy nhất. Dùng thuốc buổi sáng ít gây suy vỏ thượng thận hơn lúc đingủ. Vì vậy, dù dùng liều thấp nhưng kéo dài nhiều tháng vẫn phải giảm liềutrước khi ngưng điều trị. Sự giảm liều đột ngột hoặc giảm liều quá nhanh sẽ làmcho bệnh nhân mệt mỏi, buồn nôn, ói mửa, chán ăn, đột quỵ, đau đầu, đau khớp,hạ huyết áp, hạ đường huyết, làm trầm trọng thêm bệnh qua trung gian miễn dịch. Loét dạ dày tá tràng: Bệnh loét dạ dày tá tràng ít liên quan đến GC, nhưngkhi phối hợp với kháng viêm không steroid thì tai biến cao hơn. Vì vậy, không cầnphải phòng ngừa bằng kháng histamin. Ngoài ra còn có các tác dụng không mong muốn khác như phù, tăng huyếtáp, chậm liền vết thương, dễ nhiễm khuẩn, tăng đường máu hoặc làm nặng thêmbệnh đái tháo đường, nhược cơ, mỏi cơ, teo cơ... Vì vậy, các thuốc GC dùng toàn thân không được dùng cho bệnh nhânnhiễm nấm, nhiễm virut, mẫn cảm với thuốc, loét dạ tá tràng; thận trọng khi điềutrị cho bệnh nhân tăng huyết áp, loãng xương, đái tháo đường... và nhất thiết phảicó chỉ định của bác sĩ.