Tắc mạch chọn lọc điều trị tai biến chảy máu sau lấy sỏi thận qua da

Nghiên cứu được tiến hành với mục tiêu nhằm trình bày thủ thuật tắc mạch chọn lọc điều trị tai biến chảy máu sau lấy sỏi thận qua da. Nghiên cứu thực hiện trên bệnh nhân nam, 70 tuổi, tiểu máu 18 ngày sau lấy sỏi bể thận phải qua da. Chụp động mạch thận phát hiện túi phình giả xuất phát từ nhánh đài dưới động mạch thận phải.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tắc mạch chọn lọc điều trị tai biến chảy máu sau lấy sỏi thận qua daTẮC MẠCH CHỌN LỌC ĐIỀU TRỊ TAI BIẾN CHẢY MÁUSAU LẤY SỎI THẬN QUA DANguyễn Hoàng Đức*, Trần Lê Linh Phương*TÓM TẮTMục đích:Trình bày thủ thuật tắc mạch chọn lọc điều trị tai biến chảy máu sau lấy sỏi thận qua daĐối tượng – phương pháp nghiên cứu: Bệnh nhân nam, 70 tuổi, tiểu máu 18 ngày sau lấy sỏi bể thận phảiqua da. Chụp động mạch thận phát hiện túi phình giả xuất phát từ nhánh đài dưới động mạch thận phải.Kết quả: Bơm tắc mạch bằng Histoacryl. Bệnh nhân hết tiểu máu và xuất viện sau thủ thuật một ngàyKết luận: Tắc mạch chọn lọc là biện pháp ít xâm lấn hữu hiệu để điều trị biến chứng chảy máu sau phẫuthuật lấy sỏi thận qua daABSTRACTSELECTIVE ANGIOEMBOLIZATION IN THE MANAGEMENT OF HEMORRHAGE AFTERPERCUTANEOUS NEPHROLITHOTOMYNguyen Hoang Duc, Tran Le Linh Phuong* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 13 – Supplement of No 1 - 2009: 215 – 217We report a case of intrarenal pseudoaneurysm of the right kidney after percutaneous nephrolithotomy in a70-year-old male. Diagnosis was established by angiography. Treatment was successfully achieved byendocvascular occlusion using cyanoacrylic glue.Sỏi bể thận kích thước 20 mm gây ứ nước thậnMỞ ĐẦUphải độ 2. Vào thận từ đài dưới, tán sỏi thậnTại các nước kinh tế phát triển, lấy sỏi qua dabằng dụng cụ tán sỏi siêu âm. Thời gian mổ 40(PCNL) là phương tiện hàng đầu điều trị sỏiphút, sạch sỏi hoàn toàn. Bệnh nhân xuất việnthận kích thước lớn. Đây là phẫu thuật ít xâm hạisau mổ 3 ngày. Khi xuất viện, nước tiểu vàngvà tương đối an toàn(12). Trong các biến chứngtrong. Bảy ngày sau xuất viện, bệnh nhân cónặng của PCNL, chảy máu là biến đáng lo ngại,những đợt tiểu máu tái đi tái lại. Cách nhập việnxảy ra trong 1 đến 11% trường hợp(6). Y văn thếmột ngày, bệnh nhân tiểu máu cục, bí tiểu phảigiới công bố tỷ lệ chảy máu sau PCNL cần canđặt thông niệu đạo lưu. Soi bàng quang thấythiệp bằng tắc mạch chọn lọc là 0.8 đến 1.4%(12).máu chảy từ lổ niệu quản phải.Tại Việt Nam, chưa có công trình nào ứng dụngtắc mạch điều trị chảy máu sau PCNL. Bài viếtnày báo cáo một trường hợp can thiệp tắc mạchchọn lọc điều trị thành công tai biến chảy máusau PCNL tại Bệnh viện Đại học Y Dược Thànhphố Hồ Chí Minh.BỆNH ÁNBệnh nhân nam Hàng Văn P. 70 tuổi, nhậpviện do tiểu máu đại thể. Cách nhập viện 18ngày, bệnh nhân được mổ lấy sỏi thận qua da.∗Hình chụp chọn lọc động mạch thận phảighi nhận túi phình giả (pseudoaneurysm) xuấtphát từ nhánh đài dưới động mạch thận phải(hình 1). Tiến hành bơm tắc mạch bằngHistoacryl (hình 2). Mười hai giờ sau thủ thuật,nước tiểu vàng trong hoàn toàn. Bệnh nhân xuấtviện sau thủ thuật một ngày. Tái khám mộttháng sau, thận phải sạch sỏi, ứ nước nhẹ. Tổngphân tích nước tiểu không có hồng cầu và bạchcầu.Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCMChuyên Đề Ngoại Khoa1Hình 1 – Túi phình giả vị trí 1/3 dưới thận phảiHình 2 – Hình ảnh sau tắc mạch chọn lọcBÀN LUẬNTrong phẫu thuật PCNL, chảy máu có thểxảy ra ở bất kỳ bước nào của phẫu thuật: trongquá trình đâm kim vào đài thận, nong đườnghầm vào thận, tán sỏi, gắp sỏi hoặc thậm chí saukhi hoàn tất phẫu thuật(7). Đa số chảy máu xảy rado tổn thương nhánh động mạch phân thùytrước hoặc sau của động mạch thận(9). Khi tổnthương động mạch xảy ra, máu động mạch vớilưu lượng áp lực cao sẽ thoát mạch tràn vào hệthống tĩnh mạch đang có áp lực thấp gây ra ròđộng – tĩnh mạch; hoặc tràn vào nhu mô thận vàvùng mô quanh rốn thận tạo ra túi phình giả(9).Trong những trường hợp này, can thiệp nộimạch là biện pháp điều trị hữu hiệu nhất. Hiệnnay có nhiều loại vật liệu được sử dụng làm tắcmạch như Ethanol, Gel foam, coil, bóng hoặc Nbutyl-2-cyanoacrylate(8). Gel foam có khuyếtChuyên Đề Ngoại Khoa2điểm như dễ trào ngược trở vào các động mạchbình thường, không gây tắc được mạch máukích thước lớn và có thể bị hấp thu sau một thờigian sử dụng. Coil và bóng là những vật liệu gâytắc mạch tốt nhưng khá đắt tiền(5). Ở bệnh nhânnày, chúng tôi chọn keo cyanoacrylic để gây tắcmạch do tính bền vững của vật liệu và giá thànhrẻ hơn coil hoặc bóng(13)Srivastava(14) thống kê 1854 bệnh nhân lấy sỏithận qua da có 27 trường hợp (1.4%) chảy máusau mổ cần can thiệp nội mạch. Trung bình thờigian từ PCNL đến khi chảy máu là 8 ngày (thayđổi từ 2 đến 18 ngày). Các thương tổn phát hiệnkhi chụp động mạch gồm: túi phình giả (48%),rò động tĩnh mạch (22.2%), kết hợp cả hai tổnthương (14.8%), tổn thương động mạch thắtlưng (3.7%). Có 11.3% trường hợp chảy máunhưng không phát hiện tổn thương khi chụpđộng mạch chọn lọc. Tắc mạch chọn lọc thựchiện ở 24 bệnh nhân và thành công trong 22trường hợp (91.6%). Vật liệu để tắc mạch: 13trường hợp dùng coil kim loại, 5 trường hợpdùng Gelfoam và 8 trường hợp dùng cả hai vậtliệu. Sau tắc mạch có 2 trường hợp chảy máu táiphát do trôi coil kim loại khỏi vị trí thuyên tắc.Nồng độ creatinine huyết thanh không thay đổiso với trước và sau tắc mạch.Th ...