Tắc ruột do bã thức ăn - Nguyễn Văn Hải

Bài viết hồi cứu 38 trường hợp tắc ruột do bã thức ăn, gồm 24 nam và 14 nữ, trong 13 năm (1989-2001), tại bệnh viện Nhân Dân Gia Ðịnh và Bênh viện Ðại Học Y Dược. 52,6% trừng hợp (t.h.) có tiền sử phẫu thuật dạ dày. 28,9% t.h không có tiền sử phẫu thuật bụng. Bệnh cảnh lâm sàng thường giống tắc ruột do những nguyên nhân khác trong khi X quang bụng không sửa soạn thường chỉ giúp xác định tắc ruột. Vì vậy, chẩn đoán trước mổ khó. Về điều trị, tác giả đề nghị mổ sớm và lưu ý rằng mở lòng ruột nên được chỉ định một cách thận trọng. Tác giả cũng nhấn mạnh đến việc giáo dục bệnh nhân về chế độ ăn để phòng tránh tái phát.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tắc ruột do bã thức ăn - Nguyễn Văn Hải Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 6* Soá 2* 2002 TAÉC RUOÄT DO BAÕ THÖÙC AÊN Nguyeãn Vaên Haûi* TOÙM TAÉT Taùc giaû hoài cöùu 38 tröôøng hôïp taéc ruoät do baõ thöùc aên, goàm 24 nam vaø 14 nöõ, trong 13 naêm (19892001), taïi beänh vieän Nhaân Daân Gia Ñònh vaø Beânh vieän Ñaïi Hoïc Y Döôïc. 52,6% tröøng hôïp (t.h.) coù tieàn söû phaãu thuaät daï daøy. 28,9% t.h khoâng coù tieàn söû phaãu thuaät buïng. Beänh caûnh laâm saøng thöôøng gioáng taéc ruoät do nhöõng nguyeân nhaân khaùc trong khi X quang buïng khoâng söûa soaïn thöôøng chæ giuùp xaùc ñònh taéc ruoät. Vì vaäy, chaån ñoaùn tröôùc moå khoù. Veà ñieàu trò, taùc giaû ñeà nghò moå sôùm vaø löu yù raèng môû loøng ruoät neân ñöôïc chæ ñònh moät caùch thaän troïng. Taùc giaû cuõng nhaán maïnh ñeán vieäc giaùo duïc beänh nhaân veà cheá ñoä aên ñeå phoøng traùnh taùi phaùt. SUMMARY INTESTINAL OBSTRUCTION DUE TO PHYTOBEZOARS Nguyen Van Hai * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 6 - No 2 - 2002: 93 – 97 The author reviewed 38 cases (included 24 males and 14 females) of intestinal obstruction due to phytobezoars during 13 years (1989-2001) at Nhan dan Gia dinh hospital and University Medical Center. 52,6% of cases had previous gastric surgery. 28,9% of cases had no previous abdominal operation. Clinical presentations were often identical with intestinal obstruction due to other causes while plain abdominal films were helpful only in confirming obstruction. So, preoperative diagnosis was difficult. In * Boä Moân Ngoaïi – Ñaïi hoïc Y Döôïc TP HCM treatment, the author suggested early operation and noticed that enterotomy should be indicated carefully. The author also emphasized dietary education to prevent the recurrrence. MÔÛ ÑAÀU PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Taéc ruoät do baõ thöùc aên (TRDB) gaëp khoâng nhieàu nhöng khoâng phaûi laø hieám. Naêm 1972, Ñaëng Hanh Ñeä thoâng baùo 2 tröôøng hôïp (t.h) TRDB sau caét daï daøy. Naêm 1983, Nguyeãn Ñình Hoái vaø Haø Vaên Quyeát(10) baùo caùo 19 t.h u baõ thöùc aên ñöôøng tieâu hoùa trong ñoù coù 14 t.h TRDB. Naêm 1995, Haø Vaên Quyeát vaø coäng söï(11) toång keát ñöôïc 31 t.h TRDB trong 17 naêm taïi Beänh vieän Vieät Ñöùc. KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU Maëc duø cô cheá hình thaønh, yeáu toá thuaän lôïi ñaõ ñöôïc bieát ñeán töø laâu nhöng treân thöïc teá, TRDB thöôøng chæ ñöôïc chaån ñoaùn trong luùc moå(8). Vieäc ñieàu trò phaãu thuaät tuy khoâng khoù nhöng bieán chöùng sau moå vaø taùi phaùt vaãn coøn laø vaán ñeà caàn löu yù. Nghieân cöùu naøy nhaèm ñuùc ruùt moät soá kinh nghieäm trong chaån ñoaùn vaø ñieàu trò TRDB. Khaûo saùt hoài cöùu 37 t.h TRDB ñöôïc ñieàu trò taïi khoa Ngoaïi, Beänh vieän Nhaân Daân Gia Ñònh töø 1/1989 ñeán 12/2001 vaø 1 t.h TRDB ñöôïc ñieàu trò taïi Beänh vieän Ñaïi hoïc Y Döôïc naêm 2001. Tuoåi, giôùi Tuoåi nhoû nhaát: 19, tuoåi lôùn nhaát: 88, tuoåi trung bình: 56,3. Tæ leä nam/nöõ: 24/14 = 1,7/1 (Baûng 1). Baûng 1: Phaân boá tuoåi ôû 38 tröôøng hôïp Löùa tuoåi < 20 20 – 30 31 – 40 41 – 50 51 – 60 61 – 70 71 – 80 Soá ca (%) 2 (5,3%) 2 (5,3%) 6 (15,8%) 4 (10,5%) 6 (15,8%) 7 (18,4%) 9 (23,6%) 1 Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 6* Soá 2* 2002 > 80 Baûng 4: Chaån ñoaùn tröôùc moå 2 (5,3%) Tieàn söû 11 t.h (28,9%) khoâng tieàn söû moå buïng. Tieàn söû ôû 27 t.h nhö Baûng 2. Baûng 2: Tieàn söû moå buïng. Loaïi phaãu thuaät Caét daï daøy Caét daï daøy + caét thaàn kinh X Caét thaàn kinh X Noái vò traøng Caét töû cung Veát thöông thaáu buïng Vieâm ruoät thöøa Moå baét con Soá ca (%) 16 (42,1%) 1 (2,6%) 2 (5,3%) 1 (2,6%) 1 (2,6%) 1 (2,6%) 3 (8,0%) 2 (5,3%) Ñaëc ñieåm laâm saøng vaø caän laâm saøng: (Baûng 3) Baûng 3: Trieäu chöùng laâm saøng vaø hình aûnh Ñaëc ñieåm Ñau buïng Noân Bí trung ñaïi tieän Buïng chöôùng nhieàu Aâm ruoät taêng Sôø ñöôïc khoái u Raêng ruïng nhieàu X Quang buïng ñöùng khoâng söûa soaïn: Taéc ruoät hoaøn toaøn Taéc ruoät khoâng hoaøn toaøn Khoâng daáu taéc ruoät Thaáy ñöôïc khoái baõ Sieâu aâm buïng: khoái echo daøy, coù hôi beân trong Chuïp ñaïi traøng thaáy khoái baõ ñoaïn cuoái hoài traøng Soá ca (%) 37 (97,4%) 31 (81,6%) 17 (44,7%) 23 (60,5%) 22 (57,9%) 1 (2,6%) 5 (13,2%) 34 17 (50,0%) 10 (29,4%) 7 (20,6%) 3 (8,0%) 1 (2,6%) 1 (2,6%) Loaïi thöùc aên tröôùc khôûi beänh 8 t.h (21,1%) khai thaùc ñöôïc loaïi thöùc aên maø beänh nhaân aên tröôùc khôûi beänh, goàm coù: rau muoáng (2 t.h), rau maù (1 t.h), rau heï (1 t.h), naám (1 t.h), mít (1 t.h), chuoái hoät (1 t.h), traùi coùc (1 t.h). Ña soá ñeàu ñöôïc hoûi laïi sau moå. Chaån ñoaùn tröôùc moå Chæ coù 2 t.h (5,4%) chaån ñoaùn ñöôïc tröôùc moå. Ña soá chæ döøng laïi ôû chaån ñoaùn Taéc ruoät (TR) cô hoïc chöa roõ nguyeân nhaân hoaëc TR do dính sau moå. Chaån ñoaùn laàm laãn hay gaëp laø Vieâm ruoät thöøa (Baûng 4). 2 Nghieân cöùu Y hoïc Chaån ñoaùn Taéc ruoät do dính sau moå Taéc ruoät do u Taéc ruoät cô hoïc khoâng roõ nguyeân nhaân Taéc ruoät do baõ thöùc aên Vieâm ruoät thöøa Buïng ngoaïi khoa Soá ca (%) 18 (47,3%) ...