TAI BIẾN CHẢY MÁU AU LẤY SỎI THẬN QUA DA

Mục đích:Trình bày thủ thuật tắc mạch chọn lọc điều trị tai biến chảy máu sau lấy sỏi thận qua da Đối tượng – phương pháp nghiên cứu: Bệnh nhân nam, 70 tuổi, tiểu máu 18 ngày sau lấy sỏi bể thận phải qua da. Chụp động mạch thận phát hiện túi phình giả xuất phát từ nhánh đài dưới động mạch thận phải. Kết quả: Bơm tắc mạch bằng Histoacryl. Bệnh nhân hết tiểu máu và xuất viện sau thủ thuật một ngày Kết luận: Tắc mạch chọn lọc là biện pháp ít xâm lấn hữu hiệu để...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TAI BIẾN CHẢY MÁU AU LẤY SỎI THẬN QUA DA TAI BIẾN CHẢY MÁU AU LẤY SỎI THẬN QUA DATÓM TẮTMục đích:Trình bày thủ thuật tắc mạch chọn lọc điều trị tai biến chảy máu sau lấy sỏithận qua daĐối tượng – phương pháp nghiên cứu: Bệnh nhân nam, 70 tuổi, tiểu máu 18 ngàysau lấy sỏi bể thận phải qua da. Chụp động mạch thận phát hiện túi phình giả xuấtphát từ nhánh đài dưới động mạch thận phải.Kết quả: Bơm tắc mạch bằng Histoacryl. Bệnh nhân hết tiểu máu và xuất viện sauthủ thuật một ngàyKết luận: Tắc mạch chọn lọc là biện pháp ít xâm lấn hữu hiệu để điều trị biến chứngchảy máu sau phẫu thuật lấy sỏi thận qua daABSTRACTSELECTIVE ANGIOEMBOLIZATION IN THE MANAGEMENT OFHEMORRHAGE AFTER PERCUTANEOUS NEPHROLITHOTOMYNguyen Hoang Duc, Tran Le Linh Phuong* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 13 – Supplement of No 1 - 2009: 215 – 217We report a case of intrarenal pseudoaneurysm of the right kidney after percutaneousnephrolithotomy in a 70-year-old male. Diagnosis was established by angiography.Treatment was successfully achieved by endocvascular occlusion using cyanoacrylicglue.MỞ ĐẦUTại các nước kinh tế phát triển, lấy sỏi qua da (PCNL) là phương tiện hàng đầu điềutrị sỏi thận kích thước lớn. Đây là phẫu thuật ít xâm hại và tương đối an toàn(Error!Reference source not found.) . Trong các biến chứng nặng của PCNL, chảy máu là biến đáng longại, xảy ra trong 1 đến 11% trường hợp(Error! Reference source not found.). Y văn thế giớicông bố tỷ lệ chảy máu sau PCNL cần can thiệp bằng tắc mạch chọn lọc là 0.8 đến1.4%(Error! Reference source not found.). Tại Việt Nam, chưa có công trình nào ứng dụng tắcmạch điều trị chảy máu sau PCNL. Bài viết này báo cáo một trường hợp can thiệp tắcmạch chọn lọc điều trị thành công tai biến chảy máu sau PCNL tại Bệnh viện Đại họcY Dược Thành phố Hồ Chí Minh.BỆNH ÁNBệnh nhân nam Hàng Văn P. 70 tuổi, nhập viện do tiểu máu đại thể. Cách nhập viện18 ngày, bệnh nhân được mổ lấy sỏi thận qua da. Sỏi bể thận kích thước 20 mm gây ứnước thận phải độ 2. Vào thận từ đài dưới, tán sỏi thận bằng dụng cụ tán sỏi siêu âm.Thời gian mổ 40 phút, sạch sỏi hoàn toàn. Bệnh nhân xuất viện sau mổ 3 ngày. Khixuất viện, nước tiểu vàng trong. Bảy ngày sau xuất viện, bệnh nhân có những đợt tiểumáu tái đi tái lại. Cách nhập viện một ngày, bệnh nhân tiểu máu cục, bí tiểu phải đặtthông niệu đạo lưu. Soi bàng quang thấy máu chảy từ lổ niệu quản phải.Hình chụp chọn lọc động mạch thận phải ghi nhận túi phình giả (pseudoaneurysm)xuất phát từ nhánh đài dưới động mạch thận phải (hình 1). Tiến hành bơm tắc mạchbằng Histoacryl (hình 2). Mười hai giờ sau thủ thuật, nước tiểu vàng trong hoàn toàn.Bệnh nhân xuất viện sau thủ thuật một ngày. Tái khám một tháng sau, thận phải sạchsỏi, ứ nước nhẹ. Tổng phân tích nước tiểu không có hồng cầu và bạch cầu.Hình 1 – Túi phình giả vị trí 1/3 dưới thận phảiHình 2 – Hình ảnh sau tắc mạch chọn lọcBÀN LUẬNTrong phẫu thuật PCNL, chảy máu có thể xảy ra ở bất kỳ bước nào của phẫu thuật:trong quá trình đâm kim vào đài thận, nong đường hầm vào thận, tán sỏi, gắp sỏi hoặcthậm chí sau khi hoàn tất phẫu thuật(Error! Reference source not found.). Đa số chảy máu xảy rado tổn thương nhánh động mạch phân thùy trước hoặc sau của động mạch thận(Error!Reference source not found.) . Khi tổn thương động mạch xảy ra, máu động mạch với lưulượng áp lực cao sẽ thoát mạch tràn vào hệ thống tĩnh mạch đang có áp lực thấp gâyra rò động – tĩnh mạch; hoặc tràn vào nhu mô thận và vùng mô quanh rốn thận tạo ratúi phình giả(Error! Reference source not found.). Trong những trường hợp này, can thiệp nộimạch là biện pháp điều trị hữu hiệu nhất. Hiện nay có nhiều loại vật liệu được sửdụng làm tắc mạch như Ethanol, Gel foam, coil, bóng hoặc N-butyl-2-cyanoacrylate(Error! Reference source not found.). Gel foam có khuyết điểm như dễ trào ngượctrở vào các động mạch bình thường, không gây tắc được mạch máu kích thước lớn vàcó thể bị hấp thu sau một thời gian sử dụng. Coil và bóng là những vật liệu gây tắcmạch tốt nhưng khá đắt tiền(Error! Reference source not found.). Ở bệnh nhân này, chúng tôichọn keo cyanoacrylic để gây tắc mạch do tính bền vững của vật liệu và giá thành rẻhơn coil hoặc bóng(Error! Reference source not found.)Srivastava(Error! Reference source not found.) thống kê 1854 bệnh nhân lấy sỏi thận qua da có27 trường hợp (1.4%) chảy máu sau mổ cần can thiệp nội mạch. Trung bình thời giantừ PCNL đến khi chảy máu là 8 ngày (thay đổi từ 2 đến 18 ngày). Các thương tổnphát hiện khi chụp động mạch gồm: túi phình giả (48%), rò động tĩnh mạch (22.2%),kết hợp cả hai tổn thương (14.8%), tổn thương động mạch thắt lưng (3.7%). Có11.3% trường hợp chảy máu nhưng không phát hiện tổn thương khi chụp động mạchchọn lọc. Tắc mạch chọn lọc thực hiện ở 24 bệnh nhân và thành công tron ...