Tài liệu Dao gamma

Okun và CS báo cáo các biến chứng ở 8 bệnh nhân bị bệnh Parkinson được điều trị phẫu xạ bằng con dao gamma. Tất cả các bệnh nhân này cùng được điều trị tại 1 trung tâm. Mặc dù các tác giả đã báo cáo một cách cẩn thận những cải thiện trên lâm sàng của bệnh nhân nhưng có một vài điểm đăng tải trong bài viết của họ nên được đưa ra và cần làm sáng tỏ. Sự mơ hồ của các tác giả bắt đầu bằng tuyên bố sau: “Nhiều trung tâm y khoa trên...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu Dao gamma Dao gammaOkun và CS báo cáo các biến chứng ở 8 bệnh nhân bị bệnh Parkinson được điềutrị phẫu xạ bằng con dao gamma. Tất cả các bệnh nhân n ày cùng được điều trị tại1 trung tâm. Mặc dù các tác giả đã báo cáo một cách cẩn thận những cải thiện trênlâm sàng của bệnh nhân nhưng có một vài điểm đăng tải trong bài viết của họ nênđược đưa ra và cần làm sáng tỏ. Sự mơ hồ của các tác giả bắt đầu bằng tuyên bốsau: “Nhiều trung tâm y khoa trên khắp thế giới nhận xét rằng phẫu xạ bằng condao gamma (GK: gamma knife) để mở cầu nhạt (pallidotomy) và mở đồi thị(thalamotomy) là một phương pháp an toàn và hiệu quả so với phẫu thuật bóc táchdùng tần số sóng vô tuyến và kích thích não sâu trong điều trị bệnh Parkinson”.Tôi không tin điều này là đúng. Nhiều trung tâm y khoa có con dao gamma khôngủng hộ phương pháp điều trị này; hầu hết họ sử dụng để điều trị u não hoặc dịdạng mạch máu não. Các rối loạn vận động thường chỉ được điều trị bởi các phẫuthuật viên có kinh nghiệm trong vấn đề này. Đây là một kỹ thuật không thườngxuyên được sử dụng so với các kỹ thuật khác. Hầu hết các trung tâm y khoa có condao gamma không triển khai kỹ thuật mở đồi thị hay mở cầu nhạt.Trong phần “Bàn luận”, các tác giả tranh luận rằng con dao gamma có thể khôngphải là một công cụ thích hợp để tạo sang thương trong mở đồi thị. Họ nói: “Nếumuốn tạo một sang thương kích thước 5-7mm thì phải sử dụng một tia chuẩn trực(collimator) 8mm để tạo một sang thương lớn hơn sang thương cần có”. Điều nàykhông hoàn toàn đúng; không việc gì phải là “phải sử dụng”. Nếu đó là kích thướcsang thương cần tạo thì phẫu thuật viên sẽ sử dụng tia chuẩn trực chuẩn là 4mm.Như các tác giả đề cập, các báo cáo từ những năm 1980 cho thấy một tia chuẩntrực 8mm đi liền với một dung lượng tia xạ lớn hơn và các tác dụng phụ nhiềuhơn. Theo tôi được biết, không ai lại sử dụng tia chuẩn trực 8mm trong phẫu xạ.Cho rằng phương thức này có thể đã được một số trung tâm y khoa sử dụng làkhông chính xác. Ngược lại, liên quan đến vấn đề thể tích nhỏ của sang th ương,các tác giả cho rằng “Kỹ thuật GK không thể nào tạo ra được một thể tích sangthương nhỏ như vậy. Ngày nay, cần phải phát triển việc sử dụng các tia chuẩn trựcnhỏ hơn, đạt trọng tâm hơn”. Một lần nữa, quan niệm này là không đúng. Tiachuẩn trực 4mm của con dao gamma có thể được sử dụng theo những cách khácnhau. Theo truyền thống, các phẫu thuật viên sử dụng đường tia xạ bằng 50%đồng liều như là liều tia xạ tới hạn. Tuy nhiên, có thể tạo ra một thể tích sangthương nhỏ hơn bằng cách sử dụng đường tia xạ bằng 80% đồng liều với tia chuẩntrực 4mm. Theo như một kết quả của kỹ thuật này, tôi đã có thể chiếu xạ và pháhủy giao thoa thị của một con chuột mà không gây tổn thương có ý nghĩa mô nãoxung quanh với liều xạ 100 Gy. Điều này cho thấy rằng một mô đích có thể tíchrất nhỏ có thể được chiếu xạ một cách chính xác bằng con dao gamma.Kích thước sang thương do tia xạ tạo ra tùy thuộc vào liều xạ cũng như kích thướctia chuẩn trực. Trong một nghiên cứu gần đây, chúng tôi tiến hành mở đồi thị mộtcon khỉ đầu chó với liều xạ 100 Gy và có thể tạo ra được một khu vực hoại tử cóđường kính 3mm ở thời điểm 6 tháng. Trong nghiên cứu của Okun và CS, liều xạđể mở đồi thị là 200 Gy, một liều xạ mà các tác giả khác có sử dụng trong quá khứnhưng không được sử dụng tại Đại học Pittsburgh (Pittsburgh, Pa) của chúng tôi.Tại trung tâm của chúng tôi, liều 130-140 Gy được sử dụng cho những bệnh nhâncần mở đồi thị bằng con dao gamma (chúng tôi không triển khai mở cầu nhạt).Chúng tôi không tán thành quan điểm xem phẫu xạ là một phương pháp “an toànvà hiệu quả so với phẫu thuật bóc tách dùng tần số sóng vô tuyến và kích thích nãosâu trong bệnh Parkinson”. Chúng tôi thích sử dụng phẫu xạ hơn trong trường hợpbệnh nhân có chống chỉ định về y khoa nếu sử dụng các ph ương pháp khác. Hầuhết những bệnh nhân này là những bệnh nhân lớn tuổi và bị tàn phế mắc bệnh runvô căn; những người này có thể đang phải sử dụng các thuốc kháng đông hay cónhững bệnh lý khác khiến phải cân nhắc nếu phải dùng phẫu thuật não có xâm lấn.Với việc lựa chọn bệnh nhân đúng đắn, tạo mô đích và chọn liều xạ phù hợp, tỉ lệbiến chứng tiếp tục duy trì ở mức thấp. Mặc dù chúng tôi không tán thành việcphẫu xạ mở đồi thị 2 bên nhưng có 1 bệnh nhân lớn tuổi đã được mở đồi thị 2 bênsuốt khoảng thời gian 2 năm sau kết quả tốt ban đầu từ lần phẫu xạ đầu tiên.Phẫu xạ bằng con dao gamma có thể l à một phương pháp điều trị hiệu quả đối vớichứng run gây tàn phế ở những bệnh nhân mà các kỹ thuật dùng tần số sóng vôtuyến hay kích thích não sâu có thể là không phù hợp.PHẪU XẠ BẰNG CON DAO GAMMA L À MỘT PHƯƠNG THỨC ĐIỀUTRỊ THAY THẾ CÁC RỐI LOẠN VẬN ĐỘNGRonald F. Young. Gamma Knife Radiosurgery as an Alternative Form of Therapyfor Movement Disorders. Arch Neurol. Oct 2002; 59:1660 -1662Người dịch: BS. Tạ V ...