TÀI LIỆU ĐIỆN NÃO ĐỒ CĂN BẢN

Dòng điện xuất phát từ não đương nhiên là không đủ mạnh để dịch chuyển kim ghi điện não đồ, nên có bộ khuyếch đại (EEG amplifiers). Mặt khác cũng cần có bộ lọc (EEG filters) để lọc các giao động điện xuất phát từ tim, cơ và từ môi trường bên ngoài. Bộ lọc chỉ cho phép những hoạt động điện có tần số trong một khoảng giới hạn (frequency range) định sẵn là được ghi nhận vào máy điện não, những hoạt động điện nào có tần số cao hơn hoặc thấp hơn khoảng giới hạn đó,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TÀI LIỆU ĐIỆN NÃO ĐỒ CĂN BẢN ĐIỆN NÃO ĐỒ CĂN BẢNTHÔNG SỐ KỸ THUẬTDòng điện xuất phát từ não đương nhiên là không đủ mạnh để dịch chuyển kimghi điện não đồ, nên có bộ khuyếch đại (EEG amplifiers). Mặt khác cũng cần cóbộ lọc (EEG filters) để lọc các giao động điện xuất phát từ tim, cơ và từ môitrường bên ngoài. Bộ lọc chỉ cho phép những hoạt động điện có tần số trong mộtkhoảng giới hạn (frequency range) định sẵn l à được ghi nhận vào máy điện não,những hoạt động điện nào có tần số cao hơn hoặc thấp hơn khoảng giới hạn đó, sẽbị lọc ra.Máy điện não đồ dùng bộ lọc tần số (pass-filter): mức dưới là 0,5 Hz, mức trên là70 Hz. Như vậy những giao động có tần số cao hơn 70 Hz sẽ được ghi thànhđường thẳng. Có tài liệu nói rằng mức lọc dưới (low pass filter) nên là 0,16 Hz haythậm chí thấp hơn nữa.Ở độ khuyếch đại 106 (trong khi điện tim ECG là 103), trên bản ghi điện não đồEEG chiều cao 1 mm sẽ tương ứng với 10 microV. Ta thấy các sóng ở vùng tránthường có biên độ thấp, khoảng 20-30 microV, và ở vùng chẩm có biên độ thườngcao hơn, khoảng 30-60 microV.Trên điện não đồ, khi đường biểu diễn đi lên, ta gọi là dương, và khi đi xuống thìgọi là âm.Các điện cực dùng trong điện não đồ thường là những đĩa kim loại, da đầu chỗ đặtđiện cực được bôi kem dẫn điện, trước đó người ta hay tẩy sạch da đầu bằng chấtbột tẩy da. Để làm sạch chất bẩn, người ta cũng có thể dùng cồn làm sạch chất mỡnhờn trên da đầu, sao cho điện trở giữa da đầu với điện cực không vượt quá mộtngưỡng nào đó, thường là không quá 5 Kilo-Ohms. Nếu làm sạch da đầu tốt, cũngcó thể không dùng kem dẫn điện trên điện cực ghi, mà dùng miếng xốp tẩm dungdịch muối. Người ta cũng hay dùng loại mũ cao su có gắn sẵn điện cực, và đặttrùm lên đầu người bệnh.Phòng ghi điện não đồ: là phòng có lưới chắn bảo vệ tránh ảnh hưởng của điệntrường và từ trường bên ngoài. Tuy nhiên những máy móc hiện đại có thể giúp takhông cần tới kiểu phòng Faraday như vậy. Bệnh nhân nằm hoặc ngồi thoải mái,trong ánh sáng mờ. Dặn bệnh nhân trong khi đang ghi điện não cần nằm ngồi yên,không được cử động.Trước khi ghi điện não đồ, cần thực hiện việc đo chuẩn độ (calibration) để đảmbảo là máy sẽ cho đường ghi chính xác. Sóng ghi chuẩn độ cung cấp cho ta giá trịso sánh biên độ các sóng điện não. Người ta dùng một xung điện hình chữ nhật,hình tam giác, hay hình sin, có biên độ biết trước, đưa vào đầu vào của bộ phóngđại của máy ghi điện não đồ. Như vậy tín hiệu chuẩn độ sẽ đi vào tất cả các đườngghi EEG, tạo ra một sóng chuẩn độ trên bản ghi. Căn cứ vào sóng chuẩn độ này,người ta đánh giá các sóng điện não về mặt biên độ.Hình chuẩn độ: đỉnh nhọn chứng tỏ máy đủ độ nhậy để ghi được những sóng cótần số cao và biên độ nhỏ; đoạn dốc xuống phải bằng khoảng 2/3 tổng chiều caoĐiện não đồ kỹ thuật số (Digital EEG): Ngày nay, các máy ghi điện não đồ số hóađã thay thế các máy ghi cổ điển theo kỹ thuật tương tự (analog). Các máy số hóanày có thể giúp ta: khi đã kết thúc cuộc ghi điện não đồ rồi, với những tính hiệu sốhóa được lưu trên máy tính, ta có thể bố trí lại các kiểu kết nối đạo trình khácnhau, và vẫn có được các bản ghi mới, mà không cần thực sự kêu bệnh nhân tới đểghi điện não đồ này. Nó giúp ta nhanh chóng (bằng những cách mắc đạo trìnhkhác nhau) khảo sát được nhiều bản ghi điện n ão hơn, và làm bột lộ rõ hơn nhữngsóng và ổ sóng bất thường. Điện não đồ số hoá giúp lưu trữ được nhiều dữ liệuhơn trong khi chiếm ít không gian lưu trữ, tiết kiệm chi phí giấy nếu có những bảnghi kéo dài, và giúp ta trao đổi dễ dàng các bản ghi với các chuyên gia, nếu máyghi được nối mạng. Nó còn có thể tự động phát hiện các loạt sóng bất thường Máytính sẽ tự động đặt các chuẩn độ, chỉ số lọc (filter), và tốc độ chạy giấy, do vậytránh được các sơ suất do kỹ thuật viên. Với máy ghi điện não đồ kỹ thuật số, ta cóthể không còn lo chuyện canh chỉnh các bút ghi trên giấy. Bất tiện lớn nhất củađiện não kỹ thuật số là không trao đổi các bản ghi giữa 2 hệ thống máy do 2 nhàchế tạo khác nhau cung cấp.CÁCH MẮC ĐIỆN CỰC VÀ CÁC KIỂU ĐẠO TRÌNHHệ thống đặt điện cực ghi 10-20 quốc tế (international 10-20 system) để ghi điệnnão. Có 3 đường nối chính: 1- nốì 2 ống tai ngoài (thực ra là ngay trước tai -preauricular points), 2- nối gốc mũi với ụ chẩm ngoài, cả 2 đường nối này đều điqua đỉnh sọ, và 3- đường chu vi của sọ kết nối 2 điểm tận cùng nhất trên sọ. Bađường này được chia theo tỷ lệ 10-20-20-20-20-10%, theo cả trục trực giao (2đường vuông góc), lẫn theo vòng tròn chu vi, theo kiểu chia đôi các điểm nối. Khinghiên cứu giấc ngủ, có thể người ta không dùng hết các vị trí ghi này, và chỉ đặtđiện cực ở một số vị trí: trên hình vẽ là những chỗ có vòng tròn đen.Thông thường chúng ta sẽ dùng một bộ 21 điện cực gắn trên da đầu theo hệ thốngđặt điện cực 10-20 của quốc tế (the 10-20 International System).Ta lấy các điểm mốc sau đây:- Điểm gốc mũi ( ...