TÀI LIỆU ĐIỆN TÂM ĐỒ

Từ giữa thế kỷ 19 người ta đã biết có những hiện tượng điện đi kèm theo những hoạt động của các cơ nói chung cũng như của cơ tim nói riêng. Waller (1867) trong thực nghiệm đã thu
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TÀI LIỆU ĐIỆN TÂM ĐỒ ĐIỆN TÂM ĐỒTừ giữa thế kỷ 19 người ta đã biết có những hiện tượng điện đi kèm theo nhữnghoạt động của các cơ nói chung cũng như của cơ tim nói riêng. Waller (1867)trong thực nghiệm đã thu được sức điện động của tim ở vùng lồng ngực. Nhưngdòng điện đó rất nhỏ, phải tính bằng milivon (mV) nên khi đó không có máy ghilại được.Cho mãi đến 1903 Einthoven sử dụng một điện kế có dây rất nhạy cảm và ghiđược dòng điện đó lên giấy, mở đầu cho sự phát triển khoa điện tim học.Bình thường, cũng như mọi tế bào sống, màng của sợi cơ tim có hiện tượngphân cực, tức là khi nghỉ mặt ngoài có điện tích (+) so với bên trong, hiệu điệnthế ở mặt ngoài so với mặt trong vào khoảng 80 đến 90 mV, gọi là điện thếmàng. Khi hoạt động, ở mỗi sợi cơ tim xuất hiện một dao động của điện thếmàng gọi là dòng điện hoạt động. Tổng hợp những dòng điện hoạt động củacác sợi cơ tim gọi là dòng điện hoạt động của tim. Cơ thể con người là một môitrường dẫn điện tương đối đồng nhất, cho nên dòng điện do tim phát ra có thểtruyền đi khắp cơ thể, ra tới da. Ta có thể ghi được dòng điện tim bằng cách nốihai cực của máy ghi điện tim với hai điểm khác nhau của cơ thể.Cách mắc điện cực để ghi dòng điện hoạt động của tim gọi là chuyển đạo. Đồthị ghi lại các biến thiên của dòng điện do tim phát ra trong khi hoạt động gọi làđiện tâm đồ (ECG: electrocardiogram).I. CÁC CHUYỂN ĐẠO TIM Có hai loại chuyển đạo (đạo trình) là: Chuyển đạo trực tiếp và chuyển đạogián tiếp.- Chuyển đạo trực tiếp: là chuyển đạo khi đặt điện cực chạm vào cơ tim. Chỉdùng chuyển đạo trực tiếp trên những người mở lồng ngực trong phẫu thuật,hoặc trên các động vật thí nghiệm. Trên người bình thường thì dùng chuyển đạo gián tiếp, ngoài lồng ngực.- Chuyển đạo gián tiếp: Có 3 loại chuyển đạo gián tiếp là: + Chuyển đạo song cực chi (chuyển đạo mẫu). + Chuyển đạo đơn cực chi. + Chuyển đạo trước tim. Trong mục chuyển đạo này, chỉ nói 3 chuyển đạo gián tiếp vì thường dùngtrong thực hành y học lâm sàng.1.1. Chuyển đạo song cực chi (chuyển đạo mẫu): Einthoven dùng 3 điểm là tay phải, tay trái và chân trái tạo thành một tam giácđể đặt chuyển đạo gián tiếp ghi điện hoạt động của tim. Trục giải phẫu của tim đi từ trên xuống dưới, từ phải sang trái. Trục điện củatim gần như trùng với trục giải phẫu, tượng trưng bằng một vectơ đi từ trên trênxuống dưới, từ phải sang trái. Khi đặt 2 trong 3 điểm ở cổ tay và cổ chân ta sẽ có 3 chuyển đạo:- D1: tay phải - tay trái- D2: tay phải - chân trái- D3: tay trái - chân trái1.2. Chuyển đạo đơn cực chi: Chuyển đạo này thực ra vẫn dùng 2 điện cực: một điện cực thăm dò và mộtđiện cực trung tính. Điện cực trung tính được tạo ra bằng cách nối 2 trong 3điểm (tay phải, tay trái và chân trái) vào một điện trở 5000 Ω. Vì điện trở lớn nhưvậy nên điện thế ở cực này không đáng kể, biến đổi điện ta ghi được là biến đổiđiện ở cực thăm dò. Có 3 chuyển đạo đơn cực chi:- aVR: chuyển đạo đơn cực chi tay phải- aVL: chuyển đạo đơn cực chi tay trái- aVF: Chuyển đạo đơn cực chi chân trái.1.3. Chuyển đạo đơn cực trước tim: Cực thăm dò đặt gần tim, trên da ngực. Cực trung tính đặt như trên. Có 6chuyển đạo trước tim:- V1: điện cực thăm dò đặt ở khe liên sườn IV, sát bờ phải xương ức.- V2: điện cực thăm dò đặt ở khe liên sườn IV, sát bờ trái xương ức.- V3: điện cực thăm dò đặt ở giữa V2 và V4.- V4: điện cực thăm dò đặt ở giao điểm của khe liên sườn V với đường giữaxương đòn trái.- V5: điện cực thăm dò đặt ở giao điểm của khe liên sườn V với đường náchtrước bên trái.- V6: điện cực thăm dò đặt ở giao điểm của khe liên sườn V với đường nách bêntrái. Chuyển đạo V1, V2 có điện cực thăm dò đặt trúng lên vùng thành ngực ở sátngay trên mặt thất phải và gần khối tâm nhĩ, do đó V1, V2 được gọi là cácchuyển đạo trước tim phải, chúng phản ánh các biến đổi điện thế của thất phảivà khối tâm nhĩ. Chuyển đạo V5, V6 ở thành ngực sát trên thất trái, được gọi là các chuyển đạotrước tim trái. Chúng phản ánh các biến đổi điện thế của thất trái.II. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH GHI ĐIỆN TIM2.1. Chuẩn bị dụng cụ, máy và bệnh nhân: Dòng điện tim có điện thế rất nhỏ, nên trong khi ghi nó rất dễ bị ảnh hưởngbởi các dòng điện tạp, muốn loại bỏ các dòng điện đó cần làm các việc sau đây:- Đặt dây “đất” nối giường bệnh nhân nằm với đất, dây điện của máy phải cáchđiện.- Bảo bệnh nhân nằm thật yên lặng, thoải mái, các bắp cơ mềm mại, mắt nhắm.Bỏ các vật bằng kim loại trong người bệnh nhân ra.- Với trẻ em giãy giụa hoặc bệnh nhân mà tâm thần quá kích động, run taychân, thì phải cho bệnh nhân dùng thuốc an thần để ngủ yên. + Phòng ghi điện tim phải có nhiệt độ khoảng 20°C, nếu nóng quá bệnh nhânra mồ hôi sẽ làm biến đổi tính dẫn điện của da, nếu lạnh quá thì bệnh nhân bịrét run sẽ ảnh hưởng đến đường ghi điện tim. + Trước khi đặt điện cực lên một vùng nào, phải tẩy các chất bẩn hay mỡnhờn trên da vùng đó (bằng ête hay cồn), nhưng nhớ đừng làm xây xát ...