Tài liệu giảng dạy môn Tài chính tiền tệ: Phần 2 - Trường ĐH Trà Vinh

Tiếp nội dung phần 1, Tài liệu giảng dạy môn Tài chính tiền tệ: Phần 2 cung cấp cho người đọc những kiến thức như: hệ thống ngân hàng; lạm phát; tài chính quốc tế;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu giảng dạy môn Tài chính tiền tệ: Phần 2 - Trường ĐH Trà Vinh Tr˱ͥng Ĉ̩i h͕c Trà Vinh CHѬѪNG 7. Hӊ THӔNG NGÂN HÀNG Mөc tiêu hӑc tұp: Sau khi hӑc xong chѭѫng này, ngѭӡi hӑc có thӇ: - Trình bày ÿ˱ͫc l͓ch s͵ ra ÿͥi và phát tri͋n cͯa h͏ th͙ng ngân hàng; - Trình bày ÿ˱ͫc vai trò, chͱc năng cͯa ngân hàng th˱˯ng m̩i; - Trình bày ÿ˱ͫc vai trò, chͱc năng cͯa ngân hàng trung ˱˯ng; - Phân tích các mô hình ngân hàng trung ˱˯ng; - Trình bày ÿ˱ͫc chính sách ti͉n t͏ qu͙c gia; - Phân tích vai trò cͯa các công cͭ chính sách ti͉n t͏ qu͙c gia. 1. SӴ RA ĈӠI VÀ PHÁT TRIӆN CӪA Hӊ THӔNG NGÂN HÀNG 1.1. Lӏch sӱ ra ÿӡi và phát triӇn cӫa hӋ thӕng ngân hàng thӃ giӟi 1.1.1 Lӏch sӱ ra ÿӡi Trong nӅn kinh tӃ thӏ trѭӡng, ngân hàng là mӝt tә chӭc tài chính trung gian thӵc hiӋn các nghiӋp vө tұp trung và phân phӕi vӕn tiӅn tӋ, là sҧn phҭm cӫa kinh tӃ thӏ trѭӡng, ngân hàng xuҩt hiӋn rҩt sӟm trong lӏch sӱ nhân loҥi. - TiӅn thân cӫa các nghiӋp vө ngân hàng là tӯ viӋc ÿәi tiӅn ÿúc có trѭӟc chӫ nghƭa tѭ bҧn hàng chөc thӃ kӹ. NghӅ ngân hàng thӡi kǤ ÿҫu chӍ bao gӗm nhӳng nghiӋp vө: Ĉәi tiӅn, nhұn tiӅn gӱi, bҧo quҧn hӝ tiӅn, thanh toán và cho vay (mang tính nһng lãi). - Thӡi trung cә, nghӅ này bӏ ÿình ÿӕn do sӵ sөp ÿә cӫa ÿӃ quӕc La Mã. ĈӃn thӡi Phөc hѭng nghӅ này phөc hӗi và phát triӇn khá mҥnh. - Loҥi hình ngân hàng hiӋn ÿҥi thӵc sӵ xuҩt hiӋn trên thӃ giӟi vào thӃ kӹ XVII. + Hà Lan: Ngân hàng Amxtécdam (1609) + Ĉӭc: Ngân hàng Hămbuӕc (1619) + Anh: Ngân hàng Anh Quӕc 1.1.2 Quá trình phát triӇn cӫa hӋ thӕng ngân hàng - Tӯ thӃ kӹ XV ÿӃn cuӕi thӃ kӹ XVII các nѭӟc Tây Âu, các ngân hàng hiӋn ÿҥi lҫn lѭӧt xuҩt hiӋn, thӵc hiӋn các nghiӋp vө tiӅn gӱi, chiӃt khҩu, cho vay, phát hành giҩy bҥc, ÿәi tiӅn, chuyӇn tiӅn,...Mӛi ngân hàng là mӝt 'vѭѫng quӕc' riêng, chѭa tҥo thành mӝt hӋ thӕng có mӕi liên hӋ ràng buӝc chһc chӁ. - Trong thӃ kӹ XVIII, nhҩt là thӃ kӹ XIX, do sӵ phát triӇn nhanh chóng cӫa nӅn kinh tӃ hàng hóa ӣ Tây Âu và Bҳc Mӻ ÿã hình thành hӋ thӕng ngân hàng hai cҩp: Tài li͏u gi̫ng d̩y môn Tài chính ti͉n t͏ 85 Tr˱ͥng Ĉ̩i h͕c Trà Vinh + Mӝt mһt, hình thành ngân hàng phát hành tiӅn tӋ thӕng nhҩt cho cҧ nѭӟc, xoá bӓ tình trҥng phát hành tiӅn phân tán, ban ÿҫu ngѭӡi ta ban hành ÿҥo luұt hҥn chӃ ngân hàng ÿѭӧc phép phát hành tiӅn cho ÿӃn thӃ kӹ 19, các nѭӟc Tây Âu chӍ cho mӝt ngân hàng phát hành tiӅn duy nhҩt. + Mһt khác, xuҩt hiӋn nhiӅu tә chӭc kinh doanh tiӅn tӋ vӟi nhiӅu tính năng, tên gӑi và quy mô khác nhau. - Sang ÿҫu thӃ kӹ XX Âu - Mӻ khӫng hoҧng sâu sҳc, cho nên Nhà nѭӟc phҧi can thiӋp mҥnh mӁ vào các hoҥt ÿӝng kinh tӃ - xã hӝi nhҵm ÿiӅu tiӃt vƭ mô nӅn kinh tӃ. Nhà nѭӟc phҧi nҳm ngân hàng và biӃn ngân hàng phát hành trӣ thành cѫ quan quҧn lý Nhà nѭӟc các hoҥt ÿӝng tiӅn tӋ, tín dөng và thanh toán. Ngân hàng phát hành chuyӇn thành ngân hàng trung ѭѫng (NHTW). Ĉӗng thӡi các ngân hàng kinh doanh cNJng phát triӇn mҥnh. - Sau thӃ chiӃn thӭ hai, vӟi xu thӃ quӕc tӃ hóa và nhҩt thӇ hóa vӅ kinh tӃ - tài chính thӃ giӟi ÿã xuҩt hiӋn các tә chӭc ngân hàng quӕc tӃ nhѭ Quӻ tiӅn tӋ quӕc tӃ, ngân hàng thӃ giӟi, ngân hàng phát triӇn khu vӵc. 1.2. Sӵ ra ÿӡi cӫa hӋ thӕng ngân hàng ViӋt Nam - Tӯ thӃ kӹ XIX trӣ vӅ trѭӟc, ViӋt Nam là nѭӟc kém phát triӇn, nghӅ kinh doanh tiӅn tӋ cNJng kém phát triӇn, hoҥt ÿӝng chӫ yӃu là cho vay nһng lãi. - Tӯ giӳa thӃ kӹ XIX vӟi sӵ xâm chiӃm và thӕng trӏ cӫa thӵc dân Pháp hӋ thӕng ngân hàng ra ÿӡi: Gӗm ngân hàng Ĉông Dѭѫng (Là ngân hàng phát hành) và mӝt sӕ ngân hàng thѭѫng mҥi cӫa ngѭӡi nѭӟc ngoài nhѭ ngân hàng Pháp-Hoa; ngân hàng Hӗng Kông - Thѭӧng Hҧi; Ĉӏa Ӕc ngân hàng; Ngân Hàng An Nam,... - Sau cách mҥng tháng Tám năm 1945, Nhà nѭӟc ViӋt Nam Dân chӫ Cӝng hòa ra ÿӡi, hӋ thӕng ngân hàng ÿã ÿѭӧc xây dӵng tӯng bѭӟc. Ngày 06/05/1951 Chính phӫ ViӋt Nam Dân chӫ Cӝng hòa ký sҳc lӋnh thành lұp Ngân hàng Quӕc gia ViӋt Nam. + Giai ÿoҥn 1951-1987: Ӣ ViӋt Nam tҥo lұp hӋ thӕng ngân hàng 1 cҩp phù hӧp vӟi cѫ chӃ kӃ hoҥch hóa tұp trung và mang tính bao cҩp triӋt ÿӇ. + ChӍ thӏ 218/CT, 13/7/1987 cӫa HĈBT vӅ thí ÿiӇm chuyӇn sang ngân hàng 2 cҩp và vӟi NĈ 53/ HĈBT, 21/3/1988 hӋ thӕng ngân hàng ViӋt Nam ÿã chính thӭc chuyӇn sang hӋ thӕng ngân hàng 2 cҩp. Tài li͏u gi̫ng d̩y môn Tài chính ti͉n t͏ 86 Tr˱ͥng Ĉ̩i h͕c Trà Vinh o Ngân hàng Nhà nѭӟc, NHTW làm nhiӋm vө quҧn lý Nhà nѭӟc vӅ tiӅn tӋ, tín dөng và thanh toán. o Ngân hàng thѭѫng mҥi và các tә chӭc tín dөng phi ngân hàng thӵc hiӋn chӭc năng kinh doanh tiӅn tӋ- tín dөng. 2. NGÂN HÀNG THѬѪNG MҤI Theo ÿiӅu 4 luұt các Tә chӭc tín dөng năm 2010 thì: Ngân hàng là loҥi hình tә chӭc tín dөng có thӇ ÿѭӧc thӵc hiӋn tҩt cҧ các hoҥt ÿӝng ngân hàng theo quy ÿӏnh cӫa Luұt này. Theo tính chҩt và mөc tiêu hoҥt ÿӝng, các loҥi hình ngân hàng bao gӗm ngân hàng thѭѫng mҥi, ngân hàng chính sách, ngân hàng hӧp tác xã. Ngân hàng th˱˯ng m̩i là loҥi hình ngân hàng ÿѭӧc thӵc hiӋn tҩt cҧ các hoҥt ÿӝng ngân hàng và các hoҥt ÿӝng kinh doanh khác theo quy ÿӏnh cӫa Luұt này nhҵm mөc tiêu lӧi nhuұn. 2.1. Các loҥi hình NHTM - Dӵa vào tiêu thӭc sӣ hӳu: NHTM Nhà nѭӟc và NHTM cә phҫn . - Căn cӭ vào quӕc tӏch: Ngân hàng bҧn xӭ và NHTM nѭӟc ngoài. Và còn nhiӅu cách phân loҥi khác. 2.2. Chӭc năng cӫa NHTM - Trung gian tín dөng: Ĉi vay ÿӇ cho vay. Chӭc năng trung gian tín dөng là chӭc năng cѫ bҧn và quan trӑng nhҩt cӫa NHTM + NHTM là trung gian tài chính quan trӑng ÿӇ ÿiӅu chuyӇn vӕn tӯ ngѭӡi thӯa sang ngѭӡi thiӃu và thông qua sӵ ÿiӅu chuyӇn này NHTM có vai trò quan trӑng trong viӋc thúc ÿҭy tăng trѭӣng kinh tӃ, tăng thêm viӋc làm, cҧi thiӋn mӭc sӕng, әn ÿӏnh thu chi cӫa chính phӫ. + Góp phҫn әn ÿӏnh lѭu thông tiӅn tӋ, әn ÿӏnh hiӋu quҧ ÿӗng tiӅn, kìm chӃ lҥm phát. - Trung gian thanh toán + ...