Tài liệu Quản trị học - Chương 2

Mặc dù quản trị xuất hiện rất lâu, nhưng các lý thuyết quản trị (quản trị học) mãi cho đến đầu thế kỷ XX mới hình thành và phát triển. Người có công sáng lập ra lý thuyết quản trị đầu tiên đó là TAYLOR (người Mỹ) với tác phẩm “ NHỮNG NGUYÊN TẮC QUẢN TRỊ” vào năm 1911. Từ đó đến nay, đã có không ít lý thuyết quản trị ra đời với nhiều học giả thuộc các trường phái Quản trị khác nhau. Song, trong quyển sách...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu Quản trị học - Chương 2nhau, taïo thaønh moät theå thoáng nhaát cuûa toå chöùc. Vì vaäy, khi nghieân cöùu moät vaán ñeà naøoñoù cuûa boä phaän phaûi tính ñeán caùc moái quan heä höõu cô cuûa caû heä thoáng. Maët khaùc, heä thoáng doanh nghieäp laø moät heä thoáng môû, khoâng theå coù moät heä thoángñoùng toàn taïi ñöôïc. Do ñoù, chuùng ta khoâng chæ nghieân cöùu chuùng trong moái lieân heä cuûa caùcboä phaän beân trong toå chöùc maø coøn phaûi xem xeùt chuùng trong moái lieân heä caû heä thoáng cuûaneàn kinh teá vaø toaøn caàu. a3. Quan ñieåm lòch söû. Lòch söû luoân gaén lieàn vôùi thôøi gian (quaù khöù, hieän taïi vaø töông lai), trong moãi giaiñoaïn lòch söû nhaát ñònh coù nhöõng ñieàu kieän kinh teá, chính trò, xaõ hoäi … khaùc nhau khoângtheå tuøy tieän xem xeùt ñaùnh giaù söï vaät vaø hieän töôïng moät caùch gioáng nhau. Chaúng haïn, vôùiñieàu kieän cuûa neàn kinh teá thò tröôøng chuùng ta khoâng theå laáy nhöõng söï vieäc vaø hieän töôïngcuûa thôøi bao caáp ñeå ñaùnh giaù hay nhaän xeùt, maø phaûi ñaët chuùng trong ñieàu kieän, hoaøncaûnh lòch söû luùc baáy giôø; Vaø, ngöôïc laïi cuõng khoâng theå gaùn gheùp nhöõng söï vieäc vaø hieäntöôïng trong ñieàu kieän cuûa neàn kinh teá hieän thôøi ñem so saùnh vôùi thôøi kyø bao caáp, ... b- Vaän duïng caùc phöông phaùp cuï theå cuûa caùc khoa hoïc khaùc. Quaûn trò hoïc khoâng nhöõng laø moät khoa hoïc xaõ hoäi maø coøn laø moät khoa hoïc öùngduïng. Daãn ñeán söï taát yeáu phaûi vaän duïng caùc phöông phaùp cuï theå cuûa caùc khoa hoïc khaùcnhö khoa hoïc thoáng keâ, tin hoïc, taâm lí hoïc, xaõ hoäi hoïc, … trong quaûn trò laø caàn thieát.Chaúng haïn, söû duïng caùc phöông phaùp phaùn ñoaùn suy luaän, moâ hình hoùa, sô ñoà hoùa, ñaømthoaïi, thöïc nghieäm, ñieàu tra, quan saùt, nghieân cöùu maãu, phaân tích, nghieân cöùu tìnhhuoáng, … taát caû ñeàu giuùp cho ta coù cô sôû khoa hoïc xaùc ñaùng, naém vöõng baûn chaát cuûavaán ñeà, töø ñoù naâng cao chaát löôïng nghieân cöùu. Chöông II SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA CAÙC LYÙ THUYEÁT QUAÛN TRÒ. ---------oOo-------- Maëc duø quaûn trò xuaát hieän raát laâu, nhöng caùc lyù thuyeát quaûn trò (quaûn trò hoïc) maõicho ñeán ñaàu theá kyû XX môùi hình thaønh vaø phaùt trieån. Ngöôøi coù coâng saùng laäp ra lyù thuyeátquaûn trò ñaàu tieân ñoù laø TAYLOR (ngöôøi Myõ)õ vôùi taùc phaåm “ NHÖÕNG NGUYEÂN TAÉCQUAÛN TRÒ” vaøo naêm 1911. Töø ñoù ñeán nay, ñaõ coù khoâng ít lyù thuyeát quaûn trò ra ñôøi vôùinhieàu hoïc giaû thuoäc caùc tröôøng phaùi Quaûn trò khaùc nhau. Song, trong quyeån saùch naøy chæñeà caäp nhöõng lyù thuyeát quaûn trò cuûa caùc tröôøng phaùi tieâu bieåu nhaát.I-TRÖÔØNG PHAÙI COÅ ÑIEÅN. 1- Lyù thuyeát quaûn trò khoa hoïc (Scientific management).Biên Soạn : Thân Tôn Trọng Tín Sưu t m b i: www.daihoc.com.vn “Quaûn trò khoa hoïc” laø thuaät ngöõ duøng ñeå chæ caùc yù kieán cuûa moät nhoùm taùc giaû ôûHoa Kyø vaøo ñaàu thaäp nieân cuûa theá kyû XX, ñöôïc Louis Brandeis söû duïng laàn ñaàu tieân trongmoät baùo caùo tröôùc UÛy Ban Thöông Maïi Hoa Kyø vaøo naêm 1910. Sau ñoù ñöôïc Taylor söû duïngñeå ñaët teân cho taùc phaåm cuûa mình vôùi nhan ñeà “Caùc nguyeân taéc quaûn trò khoa hoïc”, xuaátbaûn naêm 1911. Vì vaäy, thuaät ngöõ naøy ñaõ trôû thaønh teân cuûa moät lyù thuyeát vaø gaén lieàn vôùiteân tuoåi cuûa Taylor cho ñeán ngaøy nay. Lyù thuyeát “Quaûn trò khoa hoïc” laø noå löïc ñaàu tieân cuûa con ngöôøi trình baøy moät caùchcoù heä thoáng nhöõng quan ñieåm, nhöõng nguyeân taéc vaø nhöõng phöông phaùp quaûn trò doanhnghieäp caên baûn. Noù ñaùnh daáu moät böôùc ngoaëc môùi, chaám döùt moät quaù trình raát daøi baogoàm nhieàu theá kyû maø con ngöôøi chæ bieát quaûn trò theo kinh nghieäm. Taylor khoâng phaûi laø taùc giaû duy nhaát cuûa lyù thuyeá t naøy. Nhöng OÂng thöïc söï xöùngñaùng vôùi teân goïi laø cha ñeû cuûa Quaûn trò hoïc maø nhieàu hoïc giaû phöông Taây suy toân. a-Frederick Winslow Taylor (1856 – 1915). Vaøo nhöõng naêm cuoái theá kyû XIX, luùc ñoù Taylor laø anh coâng nhaân bình thöôøng phaánñaáu thaønh moät nhaø quaûn trò saûn xuaát nhaø maùy Midvale Steel Works, vaø theo hoïc laáy baèngkyõ sö baèng caùch hoïc Ñaïi hoïc ban ñeâm ôû Vieän kyõ thuaät Stevens, Hoa Kyø. Vôùi moät con ngöôøi coù yù chí vaø khaû naêng laøm vieäc toát, Taylor ñaõ quan saùt vaø phaùthieän ra raèng, haàu heát caùc nhaø quaûn trò tröôùc ñoù laøm theo kinh nghieäm, cöù laøm sai thì söûa.Hôn nöõa nhieàu coâng taùc Quaûn trò thöôøng phoù maëc cho coâng nhaân nhö phöông phaùp laømvieäc, tieâu chuaån coâng vieäc, khuyeán khích coâng nhaân, … Töø ñoù, OÂng cho ra ñôøi hai taùcphaåm: “Quaûn trò phaân xöôûng” (Shop Management) xuaát baûn naêm 1906 vaø ñaëc bieät laø“Nhöõng nguyeân taéc quaûn trò kh ...