Tài liệu Tách thành động mạch chủ

Tài liệu tham khảo dành cho giáo viên, sinh viên đại học, cao đẳng chuyên ngành y khoa - Giáo trình thực hành tim mạch của học viên quân y giúp cung cấp và củng cố kiến thức về tim mạch.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu Tách thành động mạch chủ t¸ch THμNH §éng m¹ch chñ T¸ch thμnh ®éng m¹ch chñ (§MC) lμ bÖnh Ýt gÆp (tû lÖhiÖn m¾c kho¶ng 5-30 ca/triÖu ng−êi/n¨m), tÇn suÊt thay ®æi phôthuéc vμo tõng quÇn thÓ víi c¸c yÕu tè nguy c¬ kh¸c nhau. TriÖuchøng bÖnh th−êng ®a d¹ng, dÔ nhÇm víi nhiÒu bÖnh c¶nh cÊpcøu kh¸c, cÇn chó ý nghi ngê míi cã thÓ chÈn ®o¸n vμ xö trÝ kÞpthêi, tr¸nh nh÷ng biÕn chøng g©y tö vong. Tû lÖ nam/n÷ lμ 2/1,®é tuæi hay gÆp nhÊt lμ tõ 60 ®Õn 70 tuæi. Tû lÖ tö vong kho¶ng1%/mçi giê trong 48 giê ®Çu. VÞ trÝ t¸ch thμnh §MC hay gÆp lμ §MC lªn (chç låi, vïngcao trªn c¸c xoang vμnh ph¶i vμ xoang kh«ng vμnh kho¶ng 1-2cm, chiÕm kho¶ng 60-65%), §MC xuèng - chç xuÊt ph¸t (ngayd−íi chç xuÊt ph¸t cña ®éng m¹ch d−íi ®ßn tr¸i, 20%), quai§MC (10%), cßn l¹i ë §MC bông do nh÷ng vïng nμy ph¶i c¨nggi·n nhiÒu nhÊt d−íi ¸p lùc cao trong kú t©m thu hoÆc lμ ®iÓmnèi (xung yÕu) gi÷a nh÷ng vïng cè ®Þnh vμ di ®éng cña §MC.I. Ph©n lo¹i: T¸ch thμnh §MC cã thÓ theo nhiÒu kiÓu: A. Ph©n lo¹i kinh ®iÓn: theo hai kiÓu DeBakey vμ Stanford. T¸ch thμnh §MC hay gÆp nhÊt ë ®o¹n §MC lªn sau ®ã lμ vïng l©n cËn víi d©y ch»ng ®éng m¹ch. 1. Ph©n lo¹i theo DeBakey cã 3 týp: a. Týp I: th−¬ng tæn c¶ §MC lªn vμ §MC xuèng. b. Týp II: th−¬ng tæn chØ ë §MC lªn. c. Týp III: th−¬ng tæn chØ ë ®o¹n §MC xuèng. 2. Ph©n lo¹i theo Stanford gåm 2 kiÓu: a. Týp A: tæn th−¬ng ®o¹n §MC lªn cho dï khëi ph¸t ë bÊt kú ®o¹n §MC nμo. b. Týp B: th−¬ng tæn §MC ®o¹n xa kÓ tõ chç xuÊt ph¸t cña nh¸nh ®éng m¹ch d−íi ®ßn tr¸i. Tuy nhiªn cã khi kh«ng thÓ ph©n ®Þnh râ týp ch¼ng h¹n nÕu t¸ch thμnh §MC chØ ë quai §MC c¹nh vïng 139 Bs Nguyễn Đức Nhân - www.dany1b.com Trân trọng giới thiệu xuÊt ph¸t ®éng m¹ch d−íi ®ßn tr¸i gÇn víi gèc §MC mμ kh«ng cã kÌm ®o¹n §MC lªn. V× thÕ, cã thÓ chia theo vÞ trÝ t¸ch thμnh hai lo¹i: t¸ch thμnh §MC ®o¹n gÇn (tÝnh tõ gèc §MC lªn ®Õn chç xuÊt ph¸t cña ®éng m¹ch d−íi ®ßn tr¸i) vμ ®o¹n xa (tõ ®ã trë ®i). H×nh 9-1. Ph©n lo¹i t¸ch thμnh §MC theo DeBakey vμ Stanford. 3. Ph©n lo¹i theo vÞ trÝ gi¶i phÉu, tïy vµo ®o¹n tæn th−¬ng. 4. Ph©n lo¹i theo thêi gian bÞ bÖnh: a. CÊp tÝnh: thêi gian kÓ tõ khi khëi ph¸t ≤ 2 tuÇn. b. M¹n tÝnh: thêi gian > 2 tuÇn, kho¶ng mét phÇn ba sè bÖnh nh©n thuéc nhãm m¹n tÝnh. Tû lÖ tö vong t¨ng dÇn lªn trong vßng 2 tuÇn lÔ ®Çu tiªn, ®¹t cùc ®¹i vμo kho¶ng 75-80%, t¹o ra mét ng−ìng tù nhiªn vÒ diÔn biÕn bÖnh. 5. Ph©n lo¹i cña Svensson: míi ®Ò xuÊt gÇn ®©y, nhê kü thuËt chÈn ®o¸n h×nh ¶nh míi, lμ: a. T¸ch thµnh §MC kinh ®iÓn do néi m¹c bÞ t¸ch ra chia §MC thμnh hai lßng gi¶ vμ thËt, cã hoÆc kh«ng th«ng víi nhau qua c¸c vÕt r¸ch néi m¹c, chªnh lÖch ¸p lùc gi÷a hai vïng chØ tõ 15-25 mmHg nªn lßng gi¶ cã khuynh h−íng phång lªn140 Bs Nguyễn Đức Nhân - www.dany1b.com Trân trọng giới thiệu theo thêi gian, t¹o ra ph×nh m¹ch, lãc réng, thËm chÝ vì ra. H×nh 9-2. Ph©n lo¹i t¸ch thμnh §MC theo Svensson. b. HuyÕt khèi hoÆc ch¶y m¸u trong thµnh §MC th−êng do ®øt c¸c m¹ch nu«i §MC g©y xuÊt huyÕt/huyÕt khèi trong thμnh §MC, lμm thμnh §MC dμy lªn, tiÕn triÓn thμnh lo¹i 1, vì ra hoÆc khái h¼n víi 2 týp kh¸c biÖt theo c¨n nguyªn: ho¹i tö líp gi÷a thμnh nang Erdheim-Gsell hoÆc t¹o m¶ng x¬ v÷a - víi lo¹i nμy kh«ng thÓ chÈn ®o¸n ®−îc khi chôp m¹ch mμ ph¶i dïng c¸c ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n kh¸c. c. T¸ch thµnh §MC khu tró g©y phång thµnh §MC: kh«ng thÓ chÈn ®o¸n trªn l©m sμng, song ph¸t hiÖn ®−îc d−íi h×nh ¶nh khèi phång khi chôp m¹ch hoÆc chôp c¾t líp m¹ch m¸u. d. LoÐt vµ nøt m¶ng x¬ v÷a §MC: th−êng gÆp ë §MC bông tuy còng thÊy ë §MC ngùc, c¸c m¶ng x¬ v÷a loÐt cã thÓ tiÕn triÓn thμnh t¸ch thμnh §MC kinh ®iÓn hoÆc vì bung m¶ng x¬ v÷a, g©y bÖnh c¶nh t¾c m¹ch do cholesterol. 141Bs Nguyễn Đức Nhân - www.dany1b.com Trân trọng giới thiệu e. T¸ch thµnh §MC do chÊn th−¬ng hoÆc do thñ thuËt, can thiÖp trong lßng m¹ch, cã thÓ tiÕn triÓn thμnh lo¹i 1 hoÆc 2, thËm chÝ vì ra. 6. §−êng kÝnh vßng van §MC ë ng−êi tr−ëng thμnh b×nh th−êng lμ 2,6 ± 0,3 cm ë nam, 2,3 ± 0,2 cm ë n÷; ®èi víi §MC lªn t−¬ng øng ë hai giíi lμ 2,9 ± 0,3 vμ 2,6 ± 0,3 cm. §−êng kÝnh §MC lªn b×nh th−êng tèi ®a lμ 2,1 cm/m2 da, lín h¬n lμ gi·n vμ nÕu > 4 cm ®−îc coi lμ tói ph×nh. §èi víi §MC xuèng, gi¸ trÞ b×nh th−êng lμ 1,6 cm/m2, nÕu > 3 cm ®−îc coi lμ ph×nh d¹ng tói. §é dμy thμnh §MC b×nh th−êng lμ < 4mm. §− ...