TÀI LIỆU THAM KHẢO: BỘ LUẬT HỒNG ĐỨC

Bộ luật Hồng Đức, bộ luật hình chính thống được hoàn chỉnh ở triều đại Lê Thánh Tông (Hồng Đức) thế kỉ 15, là bộ luật cổ bằng chữ Hán còn lưu giữ được tương đối đầy đủ ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm (Hà Nội). BQTHL có 13 chương, 722 điều, gồm 6 quyển. Việc xác định thời điểm ban hành BQTHL vẫn chưa được khẳng định dứt khoát. Theo ý kiến nhiều nhà sử học thì Bộ luật đã được khởi thảo từ những năm đầu của triều Lê, được bổ sung, hoàn chỉnh trong suốt triều Lê,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TÀI LIỆU THAM KHẢO: BỘ LUẬT HỒNG ĐỨC BỘ LUẬT HỒNG ĐỨCBộ quốc triều hình luật (Lê Triều Hình Luật)Bộ luật Hồng Đức, bộ luật hình chính thống được hoàn chỉnh ở triều đạiLê Thánh Tông (Hồng Đức) thế kỉ 15, là bộ luật cổ bằng chữ Hán còn lưugiữ được tương đối đầy đủ ở Viện Nghiên cứu Hán Nôm (Hà Nội).BQTHL có 13 chương, 722 điều, gồm 6 quyển.Việc xác định thời điểm ban hành BQTHL vẫn chưa được khẳng định dứtkhoát. Theo ý kiến nhiều nhà sử học thì Bộ luật đã được khởi thảo từnhững năm đầu của triều Lê, được bổ sung, hoàn chỉnh trong suốt triềuLê, trong đó có những đóng góp to lớn của Lê Thánh Tông. Đây là Bộ luậttiến bộ trong các bộ luật dưới các triều đại phong kiến Việt Nam.Lê Triều Hình Luật: Một bộ Luật cách tân trong lịch sử Việt NamTrong quá trình xây dựng nhà nước phong kiến trung ương tập quyền,nhà Lê đã lấy những quan đIểm của nho giáo làm hệ tư tưởng, chỉđạo việc biên soạn, ban hành luật pháp, nhằm thể chế hoá một nhànước phong kiến Đại Việt, với truyền thống nhân nghĩa, yêu nước,thương nòi, lấy dân làm gốc, quan tâm đến đời sống của muôn dân.Đó là những yếu tố cơ bản chi phối việc soạn thảo văn bản luật pháp vàbiểu hiện ra rất đậm nét trong khắp các chương của bộ hình luật Lê triều,hay còn gọi là Luật Hồng Đức.Bộ luật Hồng Đức được lưu lại đến ngày nay bao gồm 13 chương với722 điều, nội dung cơ bản của bộ luật như sau:- Giữ cho đất nước luôn ở thế phòng bị đối với quan xâm lược nướcngoài;- Giữ nghiêm kỷ cương, phép nước;- Chấn hưng nông nghiệp, coi nông nghiệp là nền tảng của sự ổn địnhkinh tế xã hội;- Mở rộng giao lưu khuyến khích thương nghiệp lành mạnh;- Bảo vệ quyền sở hữu tài sản của muôn dân, bảo vệ quyền lợi tài sảncủa dân chống lại sự đục khoét của quan lại sâu mọt;- Khuyến khích nuôi dưỡng thuần phong mỹ tục;- Bênh vực và bảo vệ quyền lợi phụ nữ;- Chính sách hình sự nghiêm nhưng độ lượng.* Cách tân về tổ chức bộ máy chính quyềnVua Lê Thánh Tông đã từng bước một tiến hành những cách tân sâu sắcvề hành chính, về quân sự, và về pháp luật làm cho hoạt động của bộ máynhà nước được khôi phục và ngày càng có hiệu lực, đưa đất nước đi dầnvào thế ổn định và kế đó là tạo đà phát triển đi lên một cách vững chắc.Về mặt hành chính, nhà Vua đã kiên quyết và kiên trì cải tạo bộ máychính quyền từ trung ương đến địa phương.Đời Trần chỉ có 4 bộ: Hình, Lại, Binh, Hộ. Đời vua Lê Lợi chỉ có 3 bộ:Lại, Lễ, Dân (tức Hộ Bộ). Nhà Lê tổ chức thành sáu bộ:1. Lại Bộ: Trông coi việc tuyển bổ, thăng thưởng và thăng quan tước;2. Lễ Bộ: Trông coi việc đặt và tiến hành các nghi lễ, tiệc yến, học hànhthi cử, đúc ấn tín, cắt giữ người coi giữ Đình, Chùa, Miếu mạo;3. Hộ Bộ: Trông coi công việc ruộng đất, tài chính, hộ khẩu, tô thuế khotàng, thóc tiền và lương, bổng của quan, binh;4. Binh Bộ: Trông coi việc binh chính, đặt quan trấn thủ nơi biên cảnh, tổchức việc giữ gìn các nơi hiểm yếu và ứng phó các việc khẩn cấp;5: Hình Bộ: Trông coi việc thi hành luật, lệnh, hành pháp, xét lại các việctù, đày, kiện cáo;6. Công bộ: Trông coi việc xây dựng, sửa chữa cầu đường, cung điệnthành trì và quản đốc thợ thuyền.* Giữ cho đất nước luôn ở thế phòng bị đối với quan xâm lược nướcngoàiTrong bộ luật Hồng Đức có nhiều điều quy định rõ trách nhiệm bảo vệđường biên, vùng biển, cửa quan. Các hành vi xâm phạm an ninh và toànvẹn lãnh thổ bị trừng trị nghiêm khắc. Trong Bộ luật Hồng Đức có nhiềuđiều quy định rõ về việc xử phạt đối với các hành vi ấy. Ví dụ: Ngườitrốn qua cửa quan ra khỏi biên giới đi sang nước khác thì bị chém (đ.71)hoặc Những người bán ruộng đất ở bờ cõi cho người nước ngoài thì bịchém (đ.74).Vua Lê Thánh Tông còn ban hành các đạo dụ, những sắc chỉ quy định việckê khai, kiểm tra dân số của toàn vương quốc, đặt ra luật lệ về chế độbinh dịch mà ngày nay chúng ta gọi là Nghĩa vụ quân sự; Đặt ra phép quânđiền cùng với việc xây dựng quân đội chính quy, thiện chiến làm cho đấtnước luôn ở trong tình trạng đầy đủ sức mạnh để đặt tan mọi mưu toanxâm lược* Giữ nghiêm kỷ cương phép nướcNgười xưa có nói: Mọi sự rối loạn đều bắt đầu từ sự rối loạn về kỷcương. Giữ nghiêm kỷ cương là phải giữ gìn từ những kỷ cương hàngngày, từ những điều tưởng chừng như là nhỏ nhặt nhất. Kỷ cương nhỏnhặt nhất không giữ được thì làm sao giữ nổi kỷ cương phép nước.Khi ban hành dụ: Hiệu định quan chế, nhà vua đã nói rõ:Từ nay concháu ta nên biết thể chế này ban hành là do việc bất đắc dĩ. Một khi phápđộ đã định, nên kính giữ noi theo. Chớ có cậy thông minh, bàn xằng triềutrước mà sửa đổi làm cho pháp điển ngửa nghiêng để tự hãm vào điều bấthiếu.Kẻ làm bầy tôi giúp giập, cũng nên kính giữ phép thường, cố giúp mãi vuangươi, khiến noi công trước, để mãi tránh khỏi tội lỗi. Bằng dám có dẫnxằng phép trước, luận càn đến một quan, đối một chức, chính thị là bầytôi phản nghịch, làm rối loạn phép nước thì bị giết bỏ giữa chợ khôngthương, gia thuộc đều bị đầy ra nơi biên viễn để rõ cái tội làm tôi khôngtrung, ngỏ hầu muôn đ ...