TÀI LIỆU THAM KHẢO: VIÊM GAN

Tài liệu tham khảo dành cho giáo viên, sinh viên chuyên ngành y khoa - Giáo trình, bài giảng triệu chứng và cách điều trị bệnh theo từng chuyên khoa.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TÀI LIỆU THAM KHẢO: VIÊM GAN VIEÂM GANI. ÑÒNH NGHÓA: Vieâm gan laø beänh lyù nhieãm truøng heä thoáng, toån thöông chuû yeáu laø vieâm vaøhoaïi töû teá baøo gan. Nguyeân nhaân thöôøng do sieâu vi truøng, ngoaøi ra coù theå do vitruøng, thuoác...II. CHAÅN ÑOAÙN :1. Coâng vieäc chaån ñoaùn: a) Hoûi beänh söû – tieàn söû:  Soát  Vaøng da: thôøi ñieåm, taêng daàn, luùc taêng luùc giaûm.  Ñau buïng, chaùn aên, noân oùi.  Tieâu phaân baïc maøu  Tieàn söû: truyeàn maùu, meï vaøng da khi mang thai, ñieàu trò thuoác (lao, phong…). b) Thaêm khaùm:  Daáu hieäu naëng do bieán chöùng suy gan: Roái loaïn tri giaùc: lô mô, hoân meâ, roái loaïn haønh vi. Roái loaïn ñoâng maùu: xuaát huyeát döôùi da; xuaát huyeát tieâu hoùa: oùi ra maùu, tieâu phaân ñen.  Daáu hieäu vieâm gan: vaøng da, tieåu saäm maøu, gan to.  Trieäu chöùng khaùc keøm theo: vieâm khôùp, thieáu maùu, phaùt ban. c) Ñeà nghò xeùt nghieäm: * Xeùt nghieäm chaån ñoaùn vieâm gan:  Test gan: Transaminase, Bilirubine. Phosphatase kieàm.  Sieâu aâm buïng * Xeùt nghieäm chaån ñoaùn nguyeân nhaân: Chæ thöïc hieän khi ñaõ xaùc ñònh vieâm gan, khoâng neân xeùt nghieäm khi chöa coù chaån ñoaùn vieâm gan:  Xeùt nghieäm chaån ñoaùn nguyeân nhaân vieâm gan sieâu vi caáp: - HbsAg, Anti – HBc IgM ñeå chaån ñoaùn vieâm gan B caáp - Anti-HAV IgM ñeå chaån ñoaùn vieâm gan A caáp. - Anti-HEV IgM ñeå chaån ñoaùn vieâm gan E caáp (chöa phoå bieán ôû TPHCM) - Anti-HCV theá heä 2,3 ñeå chaån ñoaùn vieâm gan C (chæ neân laøm khi caùc xeùt nghieäm treân aâm tính vì tyû leä ôû treû em coøn thaáp). - CMV IgM, IgG khi chaån ñoaùn vieâm gan do CMV: chæ neân thöïc hieän sau khi loaïi tröø caùc nguyeân nhaân khaùc vaø thöôøng ôû treû < 3 thaùng. Ngaøy nay treân theá giôùi thöôøng söû duïng PCR maùu vaø qua sinh thieát gan ñeåchaån ñoaùn nguyeân nhaân vieâm gan sieâu vi. * Xeùt nghieäm chaån ñoaùn do nguyeân nhaân khaùc, khi khoâng nghó vieâm gan sieâu vi:  Daïng huyeát caàu, CRP, Caáy maùu khi nghó nhieãm truøng maùu.  Widal khi nghi ngôø thöông haøn, MAT (Microscopic Agglutination Test)khi nghi ngôø leptospirose.  Ñieän di ñaïm, ñònh löôïng IgG, CRP, ANA khi nghi ngôø vieâm gan töï mieãn khi caùc xeùt nghieäm chaån ñoaùn ngyeân nhaân vieâm gan sieâu vi aâm tính.  (ngaøy nay treân theá giôùi coøn laøm caùc khaùng theå chuyeân bieät nhö: Anti – liver – kidney microsome, anti – actin ...) * Xeùt nghieäm ñeå tieân löôïng:  Taux de prothrombine (ñoâng maùu toaøn boä), Ñaïm maùu tyû leä A/G (khi nghi ngôø suy teá baøo gan).  NH3 maùu, Ion ñoà, ñöôøng maùu khi coù daáu hieäu hoân meâ gan.2. Chaån ñoaùn xaùc ñònh vieâm gan: Vaøng da, gan to + SGOT, SGPT taêng gaáp 4 – 5 laàn (> 200 UI).3. Chaån ñoaùn coù theå vieâm gan: Vaøng da, gan to + SGOT, SGPT taêng gaáp 2 –3 laàn trò soá bình thöôøng (>100UI) vaø sieâu aâm nghi ngôø.4. Chaån ñoaùn nguyeân nhaân:  Vieâm gan sieâu vi: Soát nheï hieám khi soát cao, khi vaøng da thöôøng heát soát. Thöôøng keøm caùc trieäu chöùng chaùn aên, buoàn noân, noân oùi, gan to + Xeùt nghieäm: - Vieâm gan B caáp: HBsAg vaø / hoaëc Anti – HBc IgM döông tính. - Vieâm gan A caáp: Anti – HAV IgM döông tính. - Vieâm gan E caáp: Anti – HEV IgM döông tính. - Vieâm gan C: Anti – HBC döông tính.  Vieâm gan trong beänh caûnh nhieãm truøng huyeát: - Trieäu chöùng nhieãm truøng toaøn thaân thöôøng raàm roä: soát cao, veû maët nhieãm truøng nhieãm ñoäc + CTM baïch caàu cao, ña nhaân trung tính taêng, coù theå coù haït ñoäc / CRP taêng + Caáy maùu döông tính. - Vieâm gan do leptospirose: MAT döông tính - Vieâm gan do thöông haøn: Caáy maùu: Salmonela typhi (+)  Vieâm gan töï mieãn: Chæ neân nghó ñeán khi coù beänh caûnh vieâm gan maõn tính vaø sau khi loaïi boû caùc nguyeân nhaân khaùc nhö vieâm gan sieâu vi, beänh chuyeån hoùa, vieâm gan trong beänh caûnh nhieãm truøng huyeát. Laâm saøng thöôøng keøm theo caùc beänh caûnh gôïi yù töï mieãn khaùc ñi keøm: Soát keùo daøi, phaùt ban, ñau khôùp, vieâm loeùt ñaïi traøng, thieáu maùu taùn huyeát mieãn dòch + Xeùt nghieäm: CRP taêng, ANA döông tính (coù daïng ANA aâm tính),  globuline taêng ñaëc bieät IgG maùu > 16 g/L.5. Chaån ñoaùn phaân bieät:  Taéc maät ngoaøi gan: - Vaøng da tieâu phaân baïc maøu, sieâu aâm buïng tìm nguyeân nhaân taéc maät ngoaøi gan. - Xeùt nghieäm: Bilirubin maùu taêng chuû yeáu tröïc tieáp, Phosphatase kieàm maùu t ...