Tài liệu tìm hiểu chương trình môn Lịch sử và Địa lí (THCS)

Tài liệu tìm hiểu môn Lịch sử và Địa lí (THCS) trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 được biên soạn nhằm giúp các giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục hiểu rõ hơn những vấn đề cốt yếu của Chương trình (CT) giáo dục phổ thông tổng thể và Chương trình môn học để vận dụng tốt hơn vào thực tiễn dạy học và quản lí giáo dục.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu tìm hiểu chương trình môn Lịch sử và Địa lí (THCS) BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI TÀI LIỆU TÌM HIỂU CHƯƠNG TRÌNH MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ (THCS)trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 HÀ NỘI, 2019Người biên soạn1. GS.TS Nguyễn Viết Thịnh2. PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ3. PGS.TS Kiều Văn Hoan4. PGS.TS Đào Tuấn Thành5. PGS.TS Ngô Thị Hải Yến6. TS Nguyễn Văn Ninh 1 MỤC LỤCI. ĐẶC ĐIỂM MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ (THCS) .................................................4II. QUAN ĐIỂM XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH ...................................................7III. MỤC TIÊU CỦA CHƯƠNG TRÌNH...................................................................8IV. YÊU CẦU CẦN ĐẠT VỀ PHẨM CHẤT VÀ NĂNG LỰC ............................... 9V. NỘI DUNG GIÁO DỤC ......................................................................................15VI. PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC ............................................................................24VII. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ GIÁO DỤC .................................................................56VIII. THIẾT BỊ DẠY HỌC ......................................................................................60TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................65 2 MỞ ĐẦU Tài liệu tìm hiểu môn Lịch sử và Địa lí (THCS) trong Chương trình Giáodục phổ thông 2018 được biên soạn nhằm giúp các giáo viên và cán bộ quản lí giáodục hiểu rõ hơn những vấn đề cốt yếu của Chương trình (CT) giáo dục phổ thông tổngthể và Chương trình môn học để vận dụng tốt hơn vào thực tiễn dạy học và quản lígiáo dục. Tài liệu này được biên soạn nhằm giảm bớt đi những bỡ ngỡ và khó khăn, tăngcường niềm tin của giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục vào những đổi mới trongChương trình giáo dục phổ thông và chương trình môn học, góp phần nâng cao chấtlượng dạy học bộ môn. Hà Nội, tháng 5 năm 2019 3I. ĐẶC ĐIỂM MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊA LÍ (THCS)1. Vị trí của môn học trong chương trình giáo dục phổ thông Giáo dục Lịch sử và Địa lí được cấu tạo thành một môn học bắt buộc từ tiểu học(TH) đến trung học cơ sở (THCS), được dạy từ lớp 4, 5 (TH) đến lớp 6, 7, 8, 9(THCS). Ở tiểu học, các kiến thức lịch sử và địa lí được tích hợp cao. Mạch nội dungchương trình môn học không tách thành hai phân môn Lịch sử và Địa lí. Các kiến thứclịch sử và địa lí được tích hợp trong các chủ đề về địa phương, vùng miền, đất nước vàthế giới theo sự mở rộng về không gian địa lí và xã hội. Logic này đảm bảo để khi hoànthành chương trình TH, học sinh có kiến thức bước đầu về lịch sử và địa lí của địaphương, vùng miền, đất nước và thế giới để học tiếp môn Lịch sử và Địa lí ở bậc THCS. Ở trung học cơ sở, môn học gồm các nội dung giáo dục lịch sử, địa lí và một sốchủ đề liên môn, đồng thời lồng ghép, tích hợp kiến thức ở mức độ đơn giản về kinhtế, văn hoá, khoa học, tôn giáo,... Các mạch kiến thức lịch sử và địa lí được kết nối vớinhau nhằm soi sáng và hỗ trợ lẫn nhau. Môn học còn có thêm một số chủ đề mang tínhtích hợp, như: Bảo vệ chủ quyền, các quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam ở BiểnĐông; Đô thị – lịch sử và hiện tại; Văn minh châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long;Các cuộc đại phát kiến địa lí,.... Việc coi trọng tích hợp lịch sử và địa lí, đồng thời tôntrọng đặc điểm khoa học của mỗi phân môn sẽ đáp ứng mục tiêu môn học ở THCSđồng thời tạo điều kiện cho HS học tiếp ở bậc THPT.2. Vai trò và tính chất nổi bật của môn học trong giai đoạn giáo dục cơ bản Môn Lịch sử và Địa lí góp phần hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực choHS trong giai đoạn giáo dục cơ bản, tạo tiền đề cho HS tiếp tục học giai đoạn giáo dụcđịnh hướng nghề nghiệp. Môn Lịch sử và Địa lí có thế mạnh riêng trong việc góp phầnhình thành và phát triển các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung của HS đã được xácđịnh trong Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể. Môn Lịch sử và Địa lí hìnhthành và phát triển ở HS năng lực lịch sử và năng lực địa lí – biểu hiện đặc thù củanăng lực khoa học – trên nền tảng kiến thức cơ bản, có chọn lọc về lịch sử, địa lí thếgiới, quốc gia và địa phương, các quá trình tự nhiên, kinh tế – xã hội và văn hoá diễnra trong không gian và thời gian, sự tương tác giữa xã hội loài người và môi trườngthiên nhiên; giúp HS biết cách sử dụng các công cụ của khoa học lịch sử, khoa học địalí để học tập và vận dụng vào thực tiễn; đồng thời góp phần hình thành, phát triển ởHS tình yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào về truyền thống dân tộc, thái độ tôntrọng sự đa dạng của lịch sử thế giới và văn hoá nhân loại, khơi dậy ở HS ước muốnkhám phá thế giới xung quanh, ...