Tài liệu tự luận ôn thi triết học

Triết học xuất hiện khi con người có sự phân công lao động. Khi đó các ngành khoa học còn nằm trong triết học gọi là triết học tự nhiên. Sau nhiều thế kỷ chúng mới phát triển thành các ngành khoa học độc lập với triết học..
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu tự luận ôn thi triết học C©u 1: VÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc 1 . §Æt vÊn ®Ò: TriÕt häc xuÊt hiÖn tõ khi con ngêi cã sù ph©n c«ng lao ®éng. Khi ®ã c¸cngµnh khoa häc cßn n»m trong triÕt häc gäi lµ triÕt häc tù nhiªn. Sau nhiÒu thÕ kûchóng míi ph¸t triÓn thµnh c¸c ngµnh khoa häc ®éc lËp víi triÕt häc. Kh¸i niÖm triÕt häc dï ë ph¬ng T©y hay ph¬ng §«ng, dï biÕn ®æi trong lÞchsö nh thÕ nµo ®Òu bao gåm hai yÕu tè: - Y Õu tè nhËn thøc: Sù hiÓu biÕt cña con ngêi vÒ vò trô vµ con ngêi gi¶ithÝch hiÖn thùc b»ng t duy. - YÕu tè nhËn ®Þnh: §¸nh gi¸ vÒ mÆt ®¹o lý ®Ó cã th¸i ®é vµ hµnh ®éng. Theo quan ®iÓm M¸c xÝt, triÕt häc lµ mét trong nh÷ng h×nh th¸i ý thøc x· héi,lµ häc thuyÕt vÒ nh÷ng nguyªn t¾c chung nhÊt cña tån t¹i vµ nhËn thøc, cña th¸i ®écon ngêi ®èi víi thÕ giíi; lµ quy luËt cña nh÷ng quy luËt chung nhÊt cña tù nhiªn,x· héi vµ t duy. Víi tÝnh c¸ch lµ mét h×nh th¸i ý thøc quan träng nhÊt vµ cæ xanhÊt. Vai trß cña triÕt häc ngµy cµng t¨ng lªn víi sù ph¸t triÓn tri thøc cña nh©nlo¹i. Trong sù ph¸t triÓn cña m×nh. TriÕt häc dÇn dÇn h×nh thµnh c¸c trêng ph¸ikh¸c nhau cïng gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò vÒ mèi quan hÖ gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc, gi÷atån t¹i vµ t duy, gi÷a tù nhiªn vµ tinh thÇn, c¸i nµo cã tríc, c¸i nµo cã sau. §ãchÝnh lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc, kh«ng cã mét trêng ph¸i triÕt häc nµo l¹ikh«ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, v× viÖc gi¶i quyÕt nã sÏ chi phèi viÖc gi¶i quyÕt c¸cvÊn ®Ò kh¸c cña triÕt häc. Nã lµ ®iÓm xuÊt ph¸t cña mäi t tëng, mäi quan ®iÓmcña mäi hÖ thèng triÕt häc trong lÞch sö. 2. VÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc: Gåm hai mÆt lµ b¶n thÓ luËn vµ nhËn thøcluËn. 2 .1. B¶n thÓ luËn: T r¶ lêi c©u hái gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc c¸i nµo cã tríc, c¸inµo cã sau, c¸i nµo quyÕt ®Þnh c¸i nµo. ViÖc tr¶ lêi c©u hái nµy cho chóng ta biÕtlËp trêng triÕt häc cña ngêi nãi vµ duy vËt, duy t©m hay nhÞ nguyªn. * Trêng ph¸i triÕt häc duy vËt cho r»ng vËt chÊt cã tríc ý thøc, vËt chÊt tånt¹i kh¸ch quan, ®éc lËp víi ý thøc vµ quyÕt ®Þnh ý thøc, ý thøc ph¶n ¸nh thÕ giíikh¸ch quan vµo bé ãc ngêi. Trong LSTH cã kh¸ nhiÒu lo¹i h×nh chñ nghÜa duy vËt kh¸c nhau: * Chñ nghÜa duy vËt cæ d¹i Hy L¹p - La M· víi nh÷ng ®¹i diÖn næi tiÕng tõh¬n 2000 n¨m, nhiÒu trêng ph¸i hiÖn nay ®· ®îc b¾t nguån tõ trêng ph¸i triÕthäc nµy. Chñ nghÜa duy vËt trùc quan th« s¬ méc m¹c dùa trªn nh÷ng quan s¸t trùctiÕp.1 - § ªm«crit: Häc thuyÕt vÒ nguyªn tö cho r»ng nguyªn tö lµ thµnh phÇn nhá bÐnhÊt cña vËt chÊt. - Hªraclit: ¤ng ®îc coi lµ nhµ biÖn chøng vÜ ®¹i thêi cæ ®¹i. - Epi quya: Ngêi ph¸t triÓn häc thuyÕt nguyªn tö. Ba ®¹i diÖn nµy ®· t¹othµnh ®êng lèi triÕt häc. §ªm«crit trong triÕt häc cæ ®¹i. * Chñ nghÜa duy vËt thÕ kû XVII - XVIII: Lµ chñ nghÜa duy vËt siªu h×nh.Thêi trung cæ khoa häc còng nh triÕt häc kh«ng ph¸t triÓn díi sù k×m kÑp cñanhµ thê. Chñ nghÜa duy vËt siªu h×nh xem xÐt sù vËt trong tr¹ng th¸i tÜnh, kh«ng vËn®éng, kh«ng ph¸t triÓn trong tr¹ng th¸i c« lËp, kh«ng liªn quan ®Õn c¸c sù vËt hiÖntîng kh¸c, nã ®èi lËp víi chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng. - Chñ nghÜa duy vËt siªu h×nh cã 3 trung t©m lín lµ: Anh (víi c¸c ®¹i diÖnnh: F.Bªc¬n, T.Hopx¬, G.L«c¬); Hµ Lan (B.xpinoda); Ph¸p (Hªnnntiuyt, §i®r«,Lemetri). - Chñ nghÜa duy vËt nh©n b¶n: LÊy con ngêi lµm ®èi tîng nghiªn cøu chÝnh,lµ môc tiªu triÕt häc ph¶i phôc vô. Trêng ph¸i sau nµy ®îc M¸c kÕ thõa vµ ph¸ttriÓn. - Chñ nghÜa duy vËt tÇm thêng: Khi gi¶i thÝch vÒ ý thøc hä ®· tÇm thêngho¸ quan ®iÓm nµy. ý thøc lµ mét d¹ng cña vËt chÊt nh lµ gan vµ mËt vËy (M« t¶L¬ sèt vµ Bukh¬me). Trêng ph¸i triÕt häc duy t©m (kh¸ch quan, chñ quan,duy ng·) thõa nhËn tinhthÇn, ý thøc lµ c¸i cã tríc, c¸i quyÕt ®Þnh, vËt chÊt lµ c¸i cã sau -c¸i bÞ quyÕt®Þnh. Chñ nghÜa duy t©m ®îc thÓ hiÖn qua hai trµo lu chÝnh: + Chñ nghÜa duy vËt kh¸ch quan: coi tinh thÇn t duy tån t¹i ®éc lËp, bªnngoµi con ngêi (Platon, Hªghen). + Chñ nghÜa duy t©m chñ quan: thõa nhËn ý thøc tån t¹i trong trÝ ãc cña conngêi (Becc¬li, Hium, Fichtª). ChÝnh t duy, c¶m gi¸c cña con ngêi sinh ra sùvËt. Becc¬li nãi: khi t«i kh«ng suy nghÜ vÉn cßn ngêi kh¸c suy nghÜ. Khi kh«ngcã ai suy nghÜ vÉn cßn thîng ®Õ suy nghÜ. ThÕ giíi kh«ng bao giê mÊt ®i. ¤ng®· chuyÓn dÇn sang duy ng·. + Duy ng·: chñ nghÜa duy t©m chñ quan ®îc ph¸t triÓn ®Õn tét ®é lµ chñnghÜa duy ng· chØ cã t duy cña t«i (Hium). * Trêng ph¸i nhÞ nguyªn luËn: t duy vµ tån t¹i, vËt chÊt vµ ý thøc kh«ng c¸inµo cã tríc, kh«ng c¸i nµo cã sau, kh«ng c¸i nµo quy ®inkhj c¸i nµo, chóng cïngsong song tån t¹i víi nhau.2 2 .2. MÆt thø hai: NhËn thøc luËn: tr¶ lêi c©u hái con ngêi cã thÓ nhËn thøc®îc thÕ giíi hay kh«ng? ViÖc tr¶ lêi c©u hái nµy cho chóng ta biÕt ai lµ ngêi kh¶tri vµ ai lµ ngêi bÊt kh¶ tri. + ThuyÕt kh¶ tri: cho r»ng con ngêi cã thÓ nhËn thøc ®îc thÕ giíi. C¸c nhµ triÕt häc duy vËt cho r»ng ...