Taksin đại đế

Taksin đại đế (Phya Taksin - Phi Nhã Tân), một người Thái gốc Hoa (Triều Châu), là con một thương gia tên Trịnh Dong. Tên chữ Hán của ông là Trịnh Tín. Người Việt hay gọi là Trịnh Quốc Anh. Lúc còn trẻ, ông và bạn là Châktri đã gặp một ông thầy bói người Hoa nói rằng cả hai có chỉ tay may mắn trong lòng bàn tay và cả hai sẽ trở thành vua.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Taksin đại đế Taksin đại đếTaksin đại đế (Phya Taksin - Phi Nhã Tân), mộtngười Thái gốc Hoa (Triều Châu), là con một thươnggia tên Trịnh Dong. Tên chữ Hán của ông là TrịnhTín. Người Việt hay gọi là Trịnh Quốc Anh. Lúc còntrẻ, ông và bạn là Châktri đã gặp một ông thầy bóingười Hoa nói rằng cả hai có chỉ tay may mắn tronglòng bàn tay và cả hai sẽ trở thành vua. Hai ngườikhông tin nhưng sau này, quả thật Taskin và Châktriđều nối nhau làm Hoàng đế.Khi ông được bổ nhiệm chức thống đốc tỉnhKamphaeng Phet, ông phải trở về Ayutthaya. NgườiMiến Điện tấn công vào và vây khốn kinh thành củaThái. Taksin dẫn đầu một cánh quân bảo vệ đô thành.Ngay sau khi Ayutthaya thất thủ năm 1767, Taksinmở đường thoát khỏi thành cùng với một toán quânnhỏ. Hành động này đã không bao giờ được giải thíchmột cách thỏa đáng do khu vực hoàng thành và cảAyutthaya nằm trên một hòn đảo; làm sao Taksin vàtùy tùng thoát khỏi vòng vây của quân Miến Điệnvẫn còn là một điều bí ẩn.Sau đó, ông chạy về Chantaburi ở bờ biển phía đôngnam của vịnh Thái Lan. Bẩy tháng sau khi Ayutthayathất thủ, Taksin đã đem quân về kinh đô và đánh đuổiđược người Miến.Taksin đã kể cho mọi người nghe giấc mơ được gặpcác vị tiên vương Thái Lan và được bảo nên dời kinhđô về một nơi mới.Ông đã thiết lập kinh đô mới tại Thonburi, bên bờphía tây của dòng sông Chao Phya và lên ngôi vua.Sau khi thấy vương quốc Thái Lan sụp đổ, tráchnhiệm của vua Taksin là thống nhất lại đất nước vàchống trả cuộc xâm lăng của quân Miến Điện. Taksinđã trị vì tới năm 1782 nhưng trong 7 năm cuối, quyềnuy được giao phó cho hai vị tướng tin cẩn và cũng làanh em, là Chao Phya Chakri và Chao Phya Sarisih.Hai vị tướng này đã chiếm lại Chiang Mai, mở mangbờ cõi Thái Lan tại phía bắc, tràn qua Cambốt và Làoở phía đông. Chính trong chiến dịch tràn quân quaLào mà đội quân Thái chiếm được bức tượng PhậtNgọc Bích (the Emerald Buddha) rất nổi tiếng.Tượng Phật này được tạc từ khối ngọc thạch lớn vàthờ tại Chiang Ray vào năm 1436. Người Thái từ lâuđã coi bức tượng này là linh thiêng nhất và là biểutượng cho nền độc lập và thịnh vượng của xứ sở.Tại Thonburi, vua Taksin sau này trở nên bất thườngvà tàn bạo. Chứng bệnh hoang tưởng (paranoid), cólẽ do quá lo lắng về chiến trận, đã khiến nhà vuatưởng mình là một bồ tát trong khi đó lại hành hạ cácsư tăng, các vị quan cao cấp cùng trẻ em, bắt buộc họphải thú nhận phạm phải các tội giả tưởng.Vào tháng 3 năm 1782, cuộc nổi loạn của Phi NhãOan Sản đã xẩy ra khiến cho vua Taksin phải thoái vịvà vào sống trong một tu viện.Khi cuộc đảo chính nổ ra, tướng Chao Phraya Chakriđang viễn chinh ở Campuchia chiến tranh với quânchúa Nguyễn do Nguyễn Hữu Thụy chỉ huy. Ông đãnhanh chóng giảng hòa và quay về kinh đô Thái. Khiông đến Thonburi, phiến quân đã đầu hàng và tônChakri lên ngôi với vương hiệu Rama ITướng Chakri đã lên ngôi vua vào ngày 6 tháng 4,lập nên triều đại Chakri và ngày nay người Thái Lancòn kỷ niệm ngày 6 tháng 4 này. Vua cũ Taksin vì bịcoi là một nguồn đe dọa cho sự ổn định nội bộ Tháinên đã bị hành quyết theo tục lệ hoàng gia trước cácgiọt nước mắt đau buồn của vua mới Chakri.Khi lên ngôi, vua Chakri lấy danh hiệu làRamathibodi mà sau này người Thái gọi là vua RamaI, đã ngự trị Thái Lan từ 1782 tới năm 1809. Nhà vuađã dời kinh đô từ Thonburi qua một nơi rộng rãi hơnở gần đó gọi là Bangkok.Năm 1981, nội các Thái đã thông qua một nghị quyếtphong tặng vua Taksin danh hiệu đại đế. NgàyTaksin đăng quang, 28 tháng 12 là ngày tôn kínhchính