TÂM THẦN PHÂN LIỆT (Kỳ 2)

4. Điều trị bệnh tâm thần phân liệt: Vì nguyên nhân của bệnh chưa rõ ràng cho nên việc điều trị bệnh tâm thần phân liệt là điều trị triệu chứng và phục hồi chức năng tâm lý xã hội. Do có sự kết hợp giữa các nhân tố sinh học và môi trường trong cơ chế sinh bệnh, nên việc điều trị bệnh tâm thần phân liệt phải kết hợp nhiều liệu pháp khác nhau tuỳ từng giai đoạn phát triển của bệnh. a) Can thiệp về tâm lý (Psychological intervention).Thái độ tốt nhất trong điều trị bệnh...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TÂM THẦN PHÂN LIỆT (Kỳ 2) TÂM THẦN PHÂN LIỆT (Kỳ 2) 4. Điều trị bệnh tâm thần phân liệt: Vì nguyên nhân của bệnh chưa rõ ràng cho nên việc điều trị bệnh tâmthần phân liệt là điều trị triệu chứng và phục hồi chức năng tâm lý xã hội. Do có sựkết hợp giữa các nhân tố sinh học và môi trường trong cơ chế sinh bệnh, nên việcđiều trị bệnh tâm thần phân liệt phải kết hợp nhiều liệu pháp khác nhau tuỳ từnggiai đoạn phát triển của bệnh. a) Can thiệp về tâm lý (Psychological intervention). Thái độ tốt nhất trong điều trị bệnh tâm thần phân liệt là giúp cho giađình người bệnh nhận thức được bệnh, chấp nhận bệnh nhân, cảm thông và quantâm đến người bệnh. b) Can thiệp bằng thuốc chống loạn thần (Intervention withantipsychotics). - Trong các cơn tâm thần phân liệt cấp, thuốc chống loạn thần là xuất phátđiểm cần thiết để điều trị bởi vì bước đầu tiên là cần phải nhanh chóng đưa bệnhnhân ra khỏi trạng thái loạn thần nặng như kích động, hoang tưởng, ảo giác ... cácthuốc chống loạn thần là phương pháp thông dụng nhất và có hiệu quả chống cáctrạng thái loạn thần cấp, chống tái phát và chống mạn tính hoá. Các thuốc chốngloạn thần đều là thuốc có tác động mạnh, cần được chỉ định nghiêm ngặt và thậntrọng. - Chọn thuốc và liều lượng phải phù hợp với trạng thái bệnh hiện tại, từngthể bệnh, từng cá thể. Lúc đầu dùng liều thấp để thăm dò khả năng dung nạp thuốccủa từng cá thể, sau đó tăng dần liều cho đến lúc có tác dụng điều trị, duy trì liềuổn định, sau đó giảm dần rồi mới cắt thuốc theo hướng dẫn của thầy thuốc. * Tác dụng chính của thuốc: - Chống loạn thần (chống hoang tưởng, ảo giác). - Gây an dịu (chống kích động). - Giải ức chế (chống tính ì). An thần mạnh: . Haloperidol . Aminazine An thần yên dịu: . Tisercin * Tác dụng phụ của một số thuốc an thần kinh (ATK): - Chứng ngoại tháp: nét mặt cứng đờ, xoắn vặn cơ thể, bồn chồn, vận độngchậm chạp, khó nói, khó nuốt, tăng tiết nước rãi, run đầu chi, tăng tiết mồ hôi, chấtnhờn ở da. Cần báo cho thầy thuốc biết, giảm liều thuốc, chuyển ATK yên dịuhơn, cho Artan 2 - 6 mg/ngày. - Dị ứng: mẩn ngứa, phỏng nước, nổi mề đay... cắt thuốc, dùng thuốc chốngdị ứng, (Pipolphene, Promethazine ...). - Hạ huyết áp khi đứng chóng mặt, xây xẩm, xanh tái. Cho nằm tại chỗ,phần lưng gần cổ có gối kê cao, đầu ngả về một bên, trợ tim mạch. - Vàng da, vàng mắt (nước tiểu rất vàng). Ngừng thuốc, đi khám lại. - Khi bệnh nhân ngủ lâu, đánh thức không dậy là có biểu hiện dùng thuốcquá liều, nếu kích thích đau bệnh nhân chậm phản ứng là biểu hiện ngộ độc cấp(hôn mê ) cần đưa đi cấp cứu. - Hội chứng ATK ác tính: sốt cao, mạch nhanh, nhịp thở tăng, huyết áp daođộng, vã mồ hôi (loại tác dụng phụ này ít gặp, nhất là điều trị ngoại trú). - Ngừng thuốc ATK, hồi sức tích cực, bồi phụ nước và điện giải, gửi lêntuyến trên. 5. Phục hồi chức năng tâm lý xã hội và nghề nghiệp: a) Tại sao phải PHCN TLXH? - Bệnh nhân tâm thần phân liệt sau khi được điều trị có thể hết các triệuchứng rối loạn tâm thần nhưng họ vẫn không làm việc được, thiếu tự tin, ngại tiếpxúc. - Bệnh nhân tâm thần phân liệt có khuynh hướng tiến triển mạn tính, ngườibệnh ngày một tách rời, xa lánh xã hội, khó hoà nhập với cộng đồng. - Xã hội cũng có khuynh hướng mặc cảm với bệnh nhân, cho bệnh nhân làngười không còn khả năng giúp ích gì cho xã hội. b) Phục hồi chức năng tâm lý xã hội như thế nào? - Phải giải thích cho gia đình người bệnh hiểu thế nào là bệnh tâm thầnphân liệt. - Chấp nhận bệnh nhân, quan tâm và giúp đỡ bệnh nhân bị bệnh tâm thầnphân liệt. c) Giải thích tại sao phải uống thuốc, uống thuốc như thế nào? - Hướng dẫn cho họ biết các tác dụng phụ của thuốc. - Giúp cho gia đình người bệnh biết cách ứng xử với những biểu hiện bấtthường của bệnh nhân. * Phục hồi chức năng sinh hoạt: hướng dẫn bệnh nhân biết tự chăm sóctắm giặt, vệ sinh cá nhân, trật tự, ngăn nắp nơi ăn, chỗ ở. * Phục hồi chức năng tâm lý xã hội: giúp người bệnh giao tiếp với mọingười, tôn trọng, lắng nghe họ nói, không tranh luận với họ và giúp đỡ họ khi cầnthiết. * Phục hồi chức năng lao động nghề nghiệp: cố gắng giúp cho bệnh nhânlàm được những việc như trước khi mắc bệnh, chẳng hạn như làm việc trên ruộngđồng, cấy lúa, trồng hoa, chăn nuôi, làm một việc hợp với khả năng tại côngxưởng, nhà máy, lao động thủ công.... - Dạy cho bệnh nhân làm một công việc mới giản đơn. - Cùng làm với bệnh nhân, khuyến khích, giúp đỡ bệnh nhân những khi cókhó khăn. 6. Phòng bệnh tâm thần phân liệt: ...