Tầng chứa nước Hôlôcen khu vực đồng bằng ven biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế; Đặc điểm và những nguy cơ ô nhiễm do các hoạt động kinh tế - xã hội

Tìm hiểu đặc điểm địa chất thủy văn tầng chứa nước Hôlôcen; tác động qua lại giữa nước đất với môi trường tự nhiên và các nguy cơ ô nhiễm do hoạt động kinh tế, xã hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tầng chứa nước Hôlôcen khu vực đồng bằng ven biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế; Đặc điểm và những nguy cơ ô nhiễm do các hoạt động kinh tế - xã hộiKû yÕu Héi th¶o khoa häc Khoa §Þa lÝ – tr−êng §HSP Hµ Néi, 5- 2005 tÇng chøa n−íc h«l«cen khu vùc ®ång b»ng ven biÓn tõ hµ tÜnh ®Õn thõa thiªn huÕ: ®Æc ®iÓm vµ nh÷ng nguy c¬ « nhiÔm do c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi Th.S TrÇn ThÞ Hång Mai1, NguyÔn V¨n Hoµng2 1 Khoa §Þa lÝ – Tr−êng §HSP Hµ Néi 2 ViÖn §Þa ChÊtI. Më ®Çu §èi víi c¸c tØnh tõ Hµ TÜnh ®Õn Thõa Thiªn – HuÕ c¸c ®ång b»ng venbiÓn vèn lµ ®Þa bµn kinh tÕ - d©n c− quan träng, lµ n¬i s¶n xuÊt vµ cung cÊpnhiÒu lo¹i l−¬ng thùc, thùc phÈm, thuû - h¶i s¶n vµ mét sè kho¸ng s¶n chonhu cÇu néi ®Þa vµ xuÊt khÈu. TÝnh bÒn v÷ng cña c«ng cuéc ph¸t triÓn kinhtÕ - x· héi hiÖn nay t¹i ®©y ®ßi hái nh÷ng ®iÒu kiÖn rÊt cao vÒ c¬ së h¹ tÇngkü thuËt, trong ®ã ®Æc biÖt lµ nhu cÇu ®−îc cÊp n−íc rÊt lín c¶ vÒ sè l−înglÉn chÊt l−îng. §èi víi c¸c tØnh nµy, ®©y lµ mét khã kh¨n lín v× c¸c nguånn−íc ë ®©y (c¶ n−íc mÆt vµ n−íc d−íi ®Êt) nãi chung rÊt h¹n chÕ, l¹i bÞ ®edo¹ bëi « nhiÔm do c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng n«ng nghiÖp hoÆc bÞ nhiÔmmÆn trªn diÖn réng. ChÝnh v× vËy, viÖc nghiªn cøu c¸c nguån n−íc tiÒmn¨ng cho hiÖn t¹i vµ t−¬ng lai cã ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn rÊt cao.II. ®Æc ®iÓm ®Þa chÊt thuû v¨n tÇng chøa n−íc h«l«cen1. Nh÷ng thang ®¸nh gi¸ chunga. §é chøa n−íc cña ®Êt ®¸ ChØ tiªu dïng ®Ó ®¸nh gi¸ ®é chøa n−íc cña ®Êt ®¸ lµ l−u l−îng c¸cm¹ch lé, giÕng vµ tû l−u l−îng c¸c lç khoan, ph©n thµnh 5 cÊp tõ giµu ®ÕnrÊt nghÌo (thùc tÕ c¸ch n−íc). ChØ tiªu thø hai lµ “kh¶ n¨ng cung cÊp cñamét lç khoan”, hay l−u l−îng cã thÓ khai th¸c mét c¸ch hîp lý, quy −íc lÊyb»ng tÝch cña tû l−u l−îng víi ®é h¹ thÊp mùc n−íc cho phÐp Sep (theoth−êng lÖ Scp=0,5 chiÒu dµy tÇng chøa n−íc ngÇm hoÆc toµn bé chiÒu cao¸p lùc ®èi víi tÇng chøa n−íc cã ¸p). ChØ tiªu nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ chÝnhx¸c h¬n vÒ ®é giµu n−íc cña vØa, bëi v× mét lç khoan cã thÓ cho mét tû l−ul−îng rÊt lín, nh−ng nÕu chiÒu dµy tÇng chøa n−íc máng, ®é h¹ thÊp chophÐp h¹n chÕ th× còng kh«ng thÓ khai th¸c nhiÒu ®−îc. C¨n cø hai chØ tiªutrªn cã thÓ ph©n cÊp c¸c vØa chøa n−íc theo b¶ng sau: 19 §é chøa n−íc L−u l−îng m¹ch Tû l−u l−îng lç Kh¶ n¨ng cung cÊp lé vµ giÕng Q (l/s) khoan q (l/sm) cña 1 lç khoan (m3/h) RÊt giµu >5 >1 >50 Giµu 1-5 0,5-1 35-50 Trung b×nh 0,5-1 0,2-0,5 20-35 NghÌo 0,1-0,5 0,2-0,5 2-20 RÊt nghÌo N−íc ë ®©y thuéc d¹ng kh«ng ¸p, tån t¹i trong c¸c lç hæng. Vïngtrung t©m ®«ng b»ng chÝnh lµ vïng ph©n thuû n−íc d−íi ®Êt. Mùc n−íc n»më ®é s©u 4-5m, tõ ®©y n−íc ch¶y vÒ 2 phÝa: phÝa ®«ng tho¸t ra biÓn, cßn phÝat©y ra hÖ thèng s«ng suèi ®Þa ph−¬ng. ¶nh h−ëng cña thuû triÒu ®Õn n−íc d−íi ®Êt ë phÝa ®«ng m¹nh h¬nphÝa t©y. PhÇn lín n−íc d−íi ®Êt trong tÇng lµ n−íc nh¹t cã ®é kho¸ng ho¸tõ 0,1 ®Õn 0,5g/l, thÝch hîp cho ¨n uèng vµ sinh ho¹t. Thµnh phÇn ho¸ häccña n−íc d−íi ®Êt lµ clorur bicarbonat hoÆc bicarbonat-clorua natri-calci.b. Tr÷ l−îng khai th¸c tiÒm n¨ng KÕt qu¶ tÝnh to¸n cho biÕt tÇng chøa n−íc cã diÖn tÝch lµ 194 km2. Tr÷l−îng ®éng tù nhiªn lµ 150.854 m3/ngaú. Tr÷ l−îng khai th¸c tiÒm n¨ng lµ154.637 m3/ngµy.c. Khoanh vïng triÓn väng n−íc d−íi ®Êt cña toµn bé c¸c tÇng chøa n−íc N−íc d−íi ®Êt vïng ®ång b»ng Hµ TÜnh rÊt nghÌo vµ phÇn lín th−êngbÞ mÆn nªn kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng yªu cÇu cung cÊp n−íc lín. §èi víicung cÊp n−íc qui m« trung b×nh, th× chØ cã mét vïng triÓn väng duy nhÊt lµCÈm Xuyªn, cã diÖn tÝch kho¶ng 130 km2. C¸c tÇng chøa n−íc triÓn vängkh¸c lµ Pleistocen vµ c¸c ®íi ph¸ huû kiÕn t¹o trong tÇng chøa n−ícPaleozoi h¹. Møc ®é giµu n−íc thuéc lo¹i trung b×nh. ChÊt l−îng n−íc tèt,thÝch hîp cho ¨n uèng sinh ho¹t, vµ t−íi c©y trång. Tr÷ l−îng khai th¸c tiÒmn¨ng kho¶ng 475.892 m3/ngµy.3. §Æc ®iÓm tµi nguyªn n−íc tÇng H«l«cen cña ®ång b»ng B×nh TrÞ Thiªna. §¨c ®iÓm c¸c tÇng chøa n−íc Holocen- TÇng chøa n−íc lç hæng c¸c trÇm tÝch b·i båi s«ng Holocen th−îng. Thµnh phÇn th¹ch häc gåm sÐt c¸t, c¸t sÐt, sÐt bét lÉn c¸c líp máng c¸tvµ sÐt bïn. TÇng ph©n bè chñ yÕu däc c¸c dßng s«ng vµ cã chiÒu dµy rÊt h¹nchÕ 2−4m vµ chiÒu s©u mùc n−íc 0.2−3m. TÇng cã kh¶ n¨ng cung cÊp rÊth¹n chÕ vµ th−êng kh« c¹n vµo mïa kh«.- TÇng chøa n−íc lç hæng c¸c trÇm tÝch s«ng hå ®Çm lÇy ven biÓn Holocenmuén. Chóng ph©n bè réng kh¾p däc c¸c ®Çm ph¸ ven biÓn. Thµnh phÇnth¹ch häc bao gåm bïn c¸t, sÐt pha c¸t, s ...