Tên các tác phẩm văn học Nga như những thực thể văn hoá và phương thức chuyển dịch sang tiếng Việt

Tên gọi các tác phẩm văn học là tổng hòa những đặc trưng ngôn ngữ (cấu trúc cú pháp, từ vựng) và phi ngôn ngữ (văn hóa) phải được xem xét như những thực thể văn hóa đích thực dưới góc độ dịch thuật. Dịch tên gọi các tác phẩm văn học Nga không phải là việc làm dễ dàng, đơn giản bởi trong nhiều trường hợp, không thể chỉ dựa vào nghĩa từ điển của các đơn vị từ vựng cấu thành tên gọi tác phẩm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tên các tác phẩm văn học Nga như những thực thể văn hoá và phương thức chuyển dịch sang tiếng Việt v Dịch thuật<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TÊN CÁC TÁC PHẨM VĂN HỌC NGA<br /> NHƯ NHỮNG THỰC THỂ VĂN HOÁ<br /> VÀ PHƯƠNG THỨC CHUYỂN DỊCH<br /> SANG TIẾNG VIỆT<br /> TRẦN THỊ THANH TRÀ*<br /> Học viện Khoa học Quân sự, ✉ tradichthuat@yahoo.com<br /> *<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Tên gọi các tác phẩm văn học là tổng hoà những đặc trưng ngôn ngữ (cấu trúc cú pháp, từ vựng)<br /> và phi ngôn ngữ (văn hoá) phải được xem xét như những thực thể văn hoá đích thực dưới góc độ<br /> dịch thuật. Dịch tên gọi các tác phẩm văn học Nga không phải là việc làm dễ dàng, đơn giản bởi<br /> trong nhiều trường hợp, không thể chỉ dựa vào nghĩa từ điển của các đơn vị từ vựng cấu thành tên<br /> gọi tác phẩm. Không ít tên gọi tác phẩm chứa đựng các yếu tố văn hoá của dân tộc bản ngữ đòi<br /> hỏi người dịch phải thể hiện bằng những phương án dịch đặc biệt, đôi khi người dịch tìm đặt tên<br /> gọi mới cho tác phẩm. Việc phân tích các phương thức dịch tên gọi các tác phẩm văn học gồm:<br /> các phương thức “truyền thống” và các phương thức “không truyền thống” góp phần nâng cao<br /> kỹ năng dịch.<br /> Từ khóa: tên các tác phẩm văn học, văn học Nga, thực thể văn hóa, phương thức chuyển dịch<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1. ВВЕДЕНИЕ случаях невозможно опереться на словарные<br /> дефиниции лексических единиц, составляющих те<br /> Названия художественных произведений<br /> или иные названия художественных произведений.<br /> есть переплетение собственно лингвистических<br /> Немало названий произведений содержит в себе<br /> характеристик (синтаксических, лексических)<br /> культурные элементы русскоязычного народа,<br /> и экстралингвистических (культурологических)<br /> особенностей. Перевод названий произведений что заставляет переводчика обратиться к особым<br /> русской литературы (а также произведенных способам перевода, и нередко бывает, что<br /> сначала на русский язык произведений литературы переводчик сам выбирает переведенному им же<br /> других народов мира) не представляет собой легкое произведению новое название. Следовательно,<br /> и простое дело, как казалось бы, ибо во многих исследование нами особенностей названий<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 46 Số 09 - 9/2017<br />  dịch thuật v<br /> <br /> <br /> <br /> русских литературных произведений как реалии При переводе названия того или иного<br /> и разработки некоторых способов передачи их на произведения нередко существуют разные<br /> вьетнамский язык являются весьма необходимым варианты. Например, произведение “Ранние<br /> и актуальным. журавли” Ч. Айтматова, переведенное<br /> переводчиком Фам Мань Хунгом как “Sếu sớm”,<br /> 2. СПОСОБЫ ПЕРЕВОДА НА<br /> а Дао Минь Хиэпом - “Sếu đầu mùa”; “Месяц<br /> ВЬЕТНАМСКИЙ ЯЗЫК НАЗВАНИЙ<br /> в Америке” Бакланова, название переведено<br /> ХУДОЖЕСТВЕННЫХ ПРОИЗВЕДЕНИЙ<br /> как “Nhịp sống cuồng loạn”, и “Một tháng ở Mỹ”<br /> 2.1. Понятие о реалии в переводе и в (переводчик Динь Као); “новогодняя ёлка” Е.<br /> языкознании Носова было переведено как “Cây thông năm mới”<br /> или “Thằng gian dối” (переводчик Кгуанг Хю);<br /> Реалия - это названия при­сущих только “На дне” М. Горького имеет разные переведенные<br /> определенным нациям и народам предметов варианты как “Không ánh mặt trời”, “Quán trọ”,<br /> материальной культуры, фактов истории, “Đáy cùng”, “Dưới đáy cuộc đời” (переводчик<br /> государственных институтов, имена национальных Хоанг Суан Ньи). В произведении “А зори здесь<br /> и фольклорных героев, мифологических существ. тихие” Б. Васильева, первоначально название<br /> (Вайсбурд М.Л., М., 1972) было переведено переводчиком Лэ Дык Маном<br /> как “Bình minh êm ả”, только потом, во втором<br /> Название художественного произведения -<br /> издании (издательство “Радуга”, М., 1985) оно<br /> постоянное обозначение произведения, издания,<br /> было дано в “полном” виде как эквивалент: “Và<br /> сборника, его собственное имя, обладающее<br /> nơi đây bình minh yên tĩnh”.<br /> лингвистическими и экстралингвистическими<br /> особенностями. Названия литературных 2. ...