THÂN NÃO

Thân não là phần thần kinh trung ương tiếp theo tủy sống, chứa những trung khu thần kinh quan trọng và là nơi thoát ra của các dây thần kinh sọ não. Thân não bao gồm: hành não, cầu não, trung não.1. Củ núm vú 2. Dây thần kinh III 3. Cuống đại não 4. Dây thần kinh V 5. Rãnh nền 6. Dây thần kinh VI 7. Dây thần kinh VII VII’ 8. Dây thần kinh VIII 9. Dây thần kinh X 10. Dây thần kinh XI 11. Tháp trước 12. Dây thần kinh XII 13. Cột trắng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
THÂN NÃO THÂN NÃO Thân não là phần thần kinh trung ương tiếp theo tủy sống, chứa những trung khuthần kinh quan trọng và là nơi thoát ra của các dây thần kinh sọ não. Thân não bao gồm: hành não, cầu não, trung não. 1. Củ núm vú 2. Dây thần kinh III 3. Cuống đại não 4. Dây thần kinh V 5. Rãnh nền 6. Dây thần kinh VI 7. Dây thần kinh VII VII’ 8. Dây thần kinh VIII 9. Dây thần kinh X 10. Dây thần kinh XI 11. Tháp trước 12. Dây thần kinh XII 13. Cột trắng bên 14. Dây TK số IX Hình 4.9. Hành não, củ não, trung não (nhìn trước)1. HÀNH NÃO Hành não (meducla oblongata) hay hành tủy do bọng não sau tạo thành, là phầnthấp nhất của thân não là nơi qua lại của các sợi thần kinh từ não bộ xuống và tủy sốnglên. Hành não chứa nhiều trung khu thần kinh quan trọng (hô hấp, nhịp tim, bài tiết,ho, nôn, mửa, hắt hơi, chớp mắt). Là trung tâm của vận mạch và chuyển hoá và có cấutrúc phức tạp.1.1. Hình thể ngoài - Phía dưới tiếp với tủy sống. - Phía trên cách cầu não bởi rãnh hành cầu. Dài 3 cm, đường kính trước sau 12 - 15 mm, ngang rộng 22 - 25 mm ở đầu trênvà 10 - 12 mm ở đầu dưới. Trọng lượng của hành não chiếm 0,5% trọng lượng của não(6 - 7 gr). Nhìn chung hành não chạy từ dưới lên và khi qua lỗ chẩm thì gập ra trước thànhmột góc 1600 nằm ở rãnh nền xương chẩm. Nhưng tại lỗ chẩm hành não chỉ chiếm 1/3-1/2 diện tích lỗ này. Hành não có 4 mặt: 2051.1.1. Mặt trước Giống mặt trước của tủy sống nhưng rãnh giữa trước nông hơn ở đầu rãnh có lỗmanh (foramen coceum) hai bên rãnh có tháp trước (liên tiếp với 2 cột trước tủy sống).1.1.2. Mặt bên Tiếp với cột bên của tủy, lên trên phình to tạo thành trám hành (oliva) trám hànhcùng tiểu não tham gia việc giữ thăng băng cho cơ thể. Rãnh bên trước trở thành rãnh trước trám, có các rễ của dây thần kinh XII thoátra. Rãnh bên sau thành rãnh sau trám có các rễ của 3 dây thần kinh IX, X, XI (từtrên xuống) thoát ra.1.1.3. Mặt sau Phía dưới giống tủy sống. Phía trên vì có sự tạo thành não thất IV nên hai cột sau toạc rộng biến thành đôicuống tiểu não dưới và tấm lưng dãn mỏng thành màng mái đậy não thất ở phía sau.Cuống tiểu não dưới có một rãnh chia làm hai phần. - Phần trong là tháp sau. - Phần ngoài là thể thừng. 1. Não thất III 2. Tuyến tùng 3. Củ não sinh tư trên 4. Củ não sinh tư dưới 5. Hãm van vieussens 6. Màn tủy 7. Cán bút lông 8. Bó chêm 9. Bó thon 10. Chốt não 11. Van thính giác 12. Cuống tiểu não dưới 13. Cuống tiểu não giữa 14. Cuống tiểu não trên 15. Thần kinh ròng rọc (IV) 16. Thể gối trong 17. Thể gối ngoài Hình 4.10. Mặt sau thân não1.1.4. Đỉnh Ở dưới tiếp với tủy sống ngang cung đốt cổ 1.1.1.5. Nền Ở trên tiếp với cầu não bởi rãnh hành cầu trong rãnh này có các dây thần kinh VI,206VII, VII và VIII thoát ra.1.2. Hình thể trong Hành não có cấu trúc rất phức tạp do nhiều nguyên nhân: - Do mất dần của cột sau. - Do sự bắt chéo vận động và cảm giác. - Do sự hình thành não thất IV. - Và do nhiều nhân mới phát sinh thêm.1.2.1. Chất xáma. Những thay đổi so với tủy sống - Ở sừng trước: bó tháp từ trên đi xuống tới 1/3 dưới hành não thì chia hai phần,phần lớn số sợi bắt chéo sang bên đối diện, nên sừng trước bị chặt làm đôi. - Nhân trước ngoài, phần lớn tách khỏi chất xám để trở thành nhân hoài nghi(nucleus) là nhân vận động của các dây IX, X và XI, phần không bị tách rời sẽ trởthành nhân vận động của dây VII và dây V. - Nhân trước trong lẩn vào giữa khi sừng sau toạc rộng ra hai bên và tạo thànhnhân vận động dây XII ở hành não; dây VI ở cầu não, và dây IV, dây III ở trung não. - Sừng sau: toạc rộng ra, phần chất xám còn lại dàn thành hàng ngang ở nền nãothất IV. Dồn phần còn lại của sừng trước vào giữa. Do đó từ giữa ra 2 bên có: - Nhân vận động dây XII. - Nhân bên tạo thành nhân thực vật của dây X (nhân tâm phế vị tràng), dây IX(nhân nước bọt dưới), nhân nước bọt trên của dây VII, nhân lệ tỵ của dây VII và nhânđồng tử của dây III. - Nhân sau trong: tạo lên bó đơn độc cảm giác của dây IX, dây X ở hành não vàdây VII ở cầu não ngoài ra còn tạo thành nhân tiền đình và nhân ốc tai. - Nhân sau ngoài (nhân keo) ở ngoài cùng là rễ cảm giác đây thần kinh V. 207 1. Nhân dây thần ki ...