Thành phần hóa sinh của hạt và sự đa dạng di truyền của một số giống lúa cạn địa phương của hai tỉnh Cao Bằng và Bắc Kạn

Bài báo trình bày kết quả đánh giá các giống lúa cạn được sưu tập ở hai tỉnh Cao Bằng và Bắc Kạn và sử dụng kỹ thuật RAPD để phân tích tính đa dạng di truyền của các giống lúa cạn này ở mức phân tử, tiến tới xác định một số chỉ thị phân tử của cây lúa cạn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thành phần hóa sinh của hạt và sự đa dạng di truyền của một số giống lúa cạn địa phương của hai tỉnh Cao Bằng và Bắc Kạn28(2): 50-56 T¹p chÝ Sinh häc 6-2006 thµnh phÇn hãa sinh cña h¹t vµ sù ®a d¹ng di truyÒn cña mét sè gièng lóa c¹n ®Þa ph−¬ng cña hai tØnh Cao B»ng vµ B¾c k¹n Chu Hoµng MËu, Ph¹m ThÞ Thu Nga §¹i häc Th¸i Nguyªn C©y lóa c¹n lµ nguån cung cÊp l−¬ng thùc I. ph−¬ng ph¸p nghiªn cøuquan träng t¹i chç cña ng−êi d©n miÒn nói.TÝnh ®Õn nay, diÖn tÝch trång lóa c¹n chiÕm Sö dông 18 gièng lóa c¹n ®−îc s−u tËp ë hai7,5% diÖn tÝch trång lóa trong c¶ n−íc vµ ®−îc tØnh Cao B»ng vµ B¾c K¹n lµm vËt liÖu nghiªnph©n bè chñ yÕu ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c, cøu.vïng T©y Nguyªn, vïng Duyªn h¶i Trung bé... X¸c ®Þnh hµm l−îng protein theo ph−¬ngLóa c¹n tuy cho n¨ng suÊt kh«ng cao nh−ng cã ph¸p Lowry, ®Þnh l−îng lipit theo ph−¬ng ph¸pnhiÒu ®Æc tÝnh −u viÖt nh− cã kh¶ n¨ng chèng chiÕt b»ng ªte dÇu háa ë 4oC; x¸c ®Þnh ho¹t ®échÞu h¹n rÊt tèt, kh¸ng s©u bÖnh; c©y cøng cña enzim α-amylaza theo ph−¬ng ph¸p Heilkenkh«ng bÞ lèp ®æ, cã thÓ gieo trång trªn nhiÒu [1]; ®¬n vÞ ho¹t ®é cña enzim ®ù¬c tÝnh b»ng sè®Þa h×nh kh¸c nhau; h¹t g¹o ngon, c¬m th¬m, mg tinh bét bÞ ph©n gi¶i sau 30 phót ë nhiÖt ®édÎo.... 30oC (§VH§/mg). HiÖn nay, do sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt n«ng T¸ch chiÕt ADN tæng sè theo ph−¬ng ph¸pl©m nghiÖp ë miÒn nói, tËp ®oµn c¸c gièng lóa Foolad vµ cs. (1995) [3] tõ mÇm, tõ mÇm nu«ic¹n ®ang cã nguy c¬ bÞ tho¸i hãa vµ mÊt dÇn, trªn m«i tr−êng MS vµ l¸. Nguyªn liÖu ®−îctrong khi nhu cÇu cña x· héi vµ xuÊt khÈu l¹i nghiÒn nhanh trong nit¬ láng, sö dông ®Öm chiÕt®ang cÇn cã nhiÒu gièng lóa cã chÊt l−îng cao.§iÒu kiÖn thêi tiÕt diÔn biÕn theo h−íng bÊt lîi CTAB 1,5% (1,5% CTAB + 100 mµ tris-HClcho c©y trång nãi chung vµ c©y lóa c¹n nãi pH 8,0 + 20 mµ EDTA).riªng; ®Êt bÞ tho¸i hãa vµ sãi mßn; h¹n h¸n cã Ph¶n øng RAPD víi 5 måi ngÉu nhiªnthÓ x¶y ra ë bÊt cø vïng nµo, vµo bÊt kú thêi RA31, RA36, RA45, RA46 vµ RA142 ®−îc sö®iÓm nµo trong n¨m. Do vËy, ®ßi hái ph¶i cã dông ®Ó ph©n tÝch genom cña 12 gièng lóa c¹n.gièng lóa c¹n thÝch hîp víi ®Þa h×nh vµ h¹n h¸n Ph¶n øng RAPD ®−îc thùc hiÖn trong 25 µlx¶y ra ë vïng nói. ViÖc nghiªn cøu, khai th¸c dung dÞch chøa 1X ®Öm PCR; 2,5 mM MgCl2;®Æc tÝnh chÞu h¹n cña c©y lóa lµ h−íng ®−îc 100 µl dNTP; 200 mM ®o¹n måi; 0,125 ®¬n vÞnhiÒu t¸c gi¶ ®Ò cËp tíi ë nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c Taq polymeraza vµ 5-10 ng ADN mÉu.nhau nh− b¶n chÊt hãa sinh, sinh häc ph©n töcña tÝnh chÞu h¹n, x¸c ®Þnh chØ thÞ ph©n tö cho TiÕn hµnh nh©n b¶n trong m¸y PCR-®Æc tÝnh nµy [8, 9]. Trong c¸c c«ng bè tr−íc, Thermal cycler PTC 100 theo chu tr×nh: b−íc 1:chóng t«i ®· tr×nh bµy kÕt qu¶ s−u tËp, ®¸nh gi¸ 94oC trong 1 phót; b−íc 2: 92oC trong 1 phót;vµ nghiªn cøu c¸c gièng lóa c¹n trong môc tiªu b−íc 3: 36oC trong 1 phót; b−íc 4: 72oC trong 1b¶o tån vµ khai th¸c nguån gien cña c¸c gièng phót; b−íc 5: 72oC trong 1 phót; b−íc 6: gi÷ ëlóa c¹n ë miÒn nói [4]. Bµi b¸o nµy tiÕp tôc tr×nh 4oC. Tõ b−íc 2 ®Õn b−íc 4, lÆp l¹i 45 chu kú.bµy kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ c¸c gièng lóa c¹n ®−îc s−u S¶n phÈm cña ph¶n øng RAPD ®−îc ph©n tÝchtËp ë hai tØnh Cao B»ng vµ B¾c K¹n vµ sö dông b»ng ®iÖn di trªn gel agaroza 1,8% trong ®Ömkü thuËt RAPD (Random Amplified Poly- TAE 1X, sau ®ã nhuém gel b»ng ethidiummorphic ADN) ®Ó ph©n tÝch tÝnh ®a d¹ng di bromit 0,5 mg/ml vµ chôp ¶nh d−íi ¸nh s¸ngtruyÒn cña c¸c gièng lóa c¹n nµy ë møc ph©n tö, ®Ìn cùc tÝm.tiÕn tíi x¸c ®Þnh mét sè chØ thÞ ph©n tö cña c©y Ph©n tÝch sè liÖu RAPD dùa trªn sù xuÊt hiÖnlóa c¹n. hay biÕn mÊt cña c¸c ph©n ®o¹n ADN khi ®iÖn di50s¶n phÈm RAPD. C¸c sè liÖu ®−îc xö lý trªn thùc hiÖn tõ th¸ng 8/2003 ®Õn th¸ng 12/2003 ëm¸y vi tÝnh theo ch−¬ng tr×nh NTSYSpc Version hai tØnh Cao B»ng vµ B¾c K¹n. KÕt qu¶ ph©n2.0 (Applied biostatisticsInc., USA, 1998) ®Ó so tÝch vµ ®¸nh gi¸ ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 1. Chóngs¸nh sù kh¸c nhau ë møc ph©n tö vµ x¸c ®Þnh t«i ®· s−u tËp ®−îc 18 gièng lóa c¹n, trong ®ãmèi quan hÖ di truyÒn gi÷a c¸c gièng lóa c¹n. cã 7 gièng lóa nÕp, 11 gièng lóa tÎ. C¸c gièng ...