Thành phân loài, đặc điểm phân bố của giun đất ở Lục Ngạn, Bắc Giang và tiềm năng dùng chúng trong chống xói mòn, cải tạo đất

Bài viết trình bày phân tích loài giun đất; sự phân bố về mật độ và sinh khối của giun đất, khả năng dùng giun đất trong chống xói mòn, cải tạo đất ở Lục Ngạn, Bắc Giang.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thành phân loài, đặc điểm phân bố của giun đất ở Lục Ngạn, Bắc Giang và tiềm năng dùng chúng trong chống xói mòn, cải tạo đất32(1): 6-12 T¹p chÝ Sinh häc 3-2010 THµNH PHÇN LOµI, §ÆC §IÓM PH¢N Bè CñA GIUN §ÊT ë LôC NG¹N, B¾C GIANG Vµ TIÒM N¡NG DïNG ChóNG TRONG CHèNG XãI MßN, C¶I T¹O §ÊT TRÇN THÞ THANH B×NH Tr−êng ®¹i häc S− ph¹m Hµ Néi TRÇN HåNG NHUNG Tr−êng Phæ th«ng Trung häc QuÕ Vâ II, B¾c Ninh Lôc Ng¹n lµ mét huyÖn miÒn nói cña tØnh sa båi tô th−êng xuyªn, hay ngËp óng vÒ mïaB¾c Giang, cã diÖn tÝch 101.223,72 ha. Trong m−a; ®Êt b¹c mµu do trång lóa.®ã ®Êt n«ng nghiÖp chØ cã 15%; cßn l¹i lµ ®Êt Nh÷ng nghiªn cøu c¬ b¶n phôc vô cho biÖnrõng vµ ®Êt trèng ®åi nói träc. Tuy nhiªn, th¶m ph¸p phñ xanh ®åi nói träc vµ c¶i t¹o ®Êt c»n ®Óthùc vËt rõng nguyªn sinh hÇu nh− kh«ng cßn. më réng diÖn tÝch ®Êt trång vµ t¨ng s¶n l−îngC¸c ®åi, nói ®¸ v«i ®−îc trång l¹i chñ yÕu lµ c©y ¨n qu¶ nãi chung vµ c©y v¶i thiÒu nãi riªngb¹ch ®µn, keo l¸ trµm, keo tai t−îng, th«ng vµ nh»m ph¸t huy thÕ m¹nh ë vïng ®åi Lôc Ng¹nc¸c lo¹i c©y ¨n qu¶ nh− v¶i thiÒu, nhKn, hång, lµ rÊt cÇn thiÕt. Giun ®Êt lµ mét ®èi t−îng tÝchna.... cùc trong c¶i t¹o ®Êt vµ cã thÓ tham gia vµo c¸c Lôc Ng¹n n»m ë vÞ trÝ ®Öm gi÷a vïng nói biÖn ph¸p c¶i t¹o ®Êt [1, 8]. Nghiªn cøu nµy§«ng B¾c vµ ®ång b»ng S«ng Hång, n»m trong nh»m ph¸t hiÖn ®Çy ®ñ thµnh phÇn loµi vµ ®Æcvïng néi chÝ tuyÕn giã mïa ch©n nói mang kiÓu ®iÓm ph©n bè cña giun ®Êt ë Lôc Ng¹n nh»mkhÝ hËu chñ yÕu lµ nhiÖt ®íi, trõ mét sè xK cao ®ãng gãp thªm t− liÖu phôc vô cho c¸c nghiªncã khÝ hËu ¸ nhiÖt ®íi. MÆt kh¸c, phÝa Nam Lôc cøu øng dông.Ng¹n cã d¶i HuyÒn §inh vµ Yªn Tö t¹o bøc ch¾n ë Lôc Ng¹n, trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu khuphÝa Nam; kÕt hîp víi dKy Tiªn Yªn - Qu¶ng Ninh hÖ giun ®Êt vïng §«ng B¾c (1993) Lª V¨n TriÓnt¹o bøc ch¾n phÝa §«ng ng¨n giã ®«ng vÒ mïa h¹ ®K t×m thÊy ë Lôc Ng¹n 7 loµi lµ: Pheretimedo ®ã ¶nh h−ëng cña biÓn Ýt x©m nhËp lµm cho khÝ aspergillum, Ph. robusta, Ph. exilis, Ph.hËu Lôc Ng¹n cã tÝnh chÊt lôc ®Þa. Nh− vËy, khÝhËu Lôc Ng¹n mang ®Çy ®ñ tÝnh ®a d¹ng cña zoysiae, Drawida delicata, DichogasterchÕ ®é hoµn l−u giã mïa nhiÖt ®íi (nãng Èm vµ modigliani vµ Dichogaster bolaui [10]. N¨mm−a nhiÒu), Ýt chÞu ¶nh h−ëng cña bKo vµ khÝ 2008, TrÇn ThÞ Thanh B×nh vµ Ng« V¨n N¨mhËu, cã sù ph©n hãa hai mïa râ rÖt: mïa hÌ nãng nghiªn cøu khu hÖ giun ®Êt ë ph©n khu Khe RçÈm, m−a nhiÒu, nhiÖt ®é cao, ¸nh s¸ng phong - Khu b¶o tån thiªn nhiªn T©y Yªn Tö, thuécphó, nhiÖt l−îng dåi dµo, kÐo dµi tõ th¸ng 4 ®Õn huyÖn S¬n §éng - tØnh B¾c Giang ®K bæ sungth¸ng 10; mïa ®«ng l¹nh, kh«, Ýt m−a, thiÕu Èm, cho vïng §«ng B¾c 1 loµi lµ Ph. truongsonensisthiÕu n¾ng, cã s−¬ng muèi ®«i khi cã s−¬ng gi¸, vµ cã 7 loµi ch−a ®Þnh lo¹i ®−îc [5].kÐo dµi tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 3 n¨m sau [6]. VÒ sù ®a d¹ng cña giun ®Êt theo c¸c vïng Theo ®¸nh gi¸ vÒ ®Êt, Lôc Ng¹n cã ®Êt ®á c¶nh quan ®K ®−îc Th¸i TrÇn B¸i tæng kÕt: §avµng trªn ®¸ phiÕn th¹ch sÐt vµ sa phiÕn th¹ch d¹ng loµi giun ®Êt kh¸c nhau ë c¸c vïng c¶nhphæ biÕn ë vïng ®åi Lôc Ng¹n, mµu vµng ®á, quan, sè loµi gi¶m dÇn tõ vïng nói tíi vïng ®åi,®Êt chua, ®Êt th−êng cã tÇng máng, thµnh phÇn ®ång b»ng vµ nghÌo nhÊt lµ ë ®¶o [4].c¬ giíi trung b×nh, nhiÒu n¬i bÞ xãi mßn m¹nh; VÒ sù ph©n bè theo sinh c¶nh ë vïng §«ng®Êt xãi mßn tr¬ sái ®¸ n»m r¶i r¸c trªn c¸c ®åi B¾c ®K ®−îc Lª V¨n TriÓn rót ra kÕt luËn: Trongb¸t óp, tÇng ®Êt mïn qu¸ máng, lé ®¸ gèc, Ýt sè c¸c sinh c¶nh th× nhãm sinh c¶nh rõngmïn tr¬ sái ®¸ vµ b¹c mµu; ®Êt phï sa ®−îc phï nguyªn sinh cã sè loµi phong phó nhÊt vµ gi¶m6dÇn ë sinh c¶nh rõng thø sinh, v−ên trång c©y gèc [1, 7] nh− sau: trong 24 loµi ®K ®Þnh lo¹il©u n¨m, ®åi c©y bôi, ven s«ng suèi, ®Êt trång ®−îc cã 3 loµi gèc vïng nói: Ph. corticus, Ph.c©y ng¾n ngµy trªn nÒn rõng, ®åi träc vµ ®Êt hawayana, Ph. tuberculata; cã 11 loµi gèc vïngmÆn ven biÓn [10]. ®åi: Pontoscolex corethrurus, Ph. aspergillum, Ph. papulosa, Ph. robusta, Ph. wui, Ph. zoysiae, I. PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU Ph. exilis, Ph. zenkevichi, Ph. plantoporophorata, Dichogaste ...