Thành phần loài và vai trò truyền bệnh sốt rét của muỗi Anopheles tại xã Ia Mlá, huyện Krong Pa, tỉnh Gia Lai, năm 2022

Nghiên cứu này được thực hiện để xác định thành phần loài, tập tính đốt mồi và vai trò truyền bệnh sốt rét của muỗi Anopheles thu thập tại xã Ia MLá, huyện Krong Pa, tỉnh Gia Lai. Mlá, huyện Krong Pa, tỉnh Gia Lai, năm 2022
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thành phần loài và vai trò truyền bệnh sốt rét của muỗi Anopheles tại xã Ia Mlá, huyện Krong Pa, tỉnh Gia Lai, năm 2022 Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 64, Special Issue (2023) 270-277INSTITUTE OF COMMUNITY HEALTH COMPOSITION AND MALARIA TRANSMISSION POTENTIAL OF ANOPHELES MOSQUITOES IN IA MLA COMMUNE, KONG PA DISTRICT, GIA LAI PROVINCE Pham Thu Ha1, Bui Le Duy2, Vu Viet Hung2, Nguyen Van Dung2,* Ha Dong General Clinic, Hanoi - Quang Trung, Ha Dong, Hanoi, Vietnam 1 2 National Institute of Malariology, Parasitology and Entomology - 34 Trung Van, Nam Tu Liem, Hanoi, Vietnam Received 22/12/2022 Revised 14/01/2023; Accepted 15/02/2023 ABSTRACT Objectives: This study was conducted to quantify the abundance, composition and distribution, and biting behaviour of the mosquito population, and the proportion of Plasmodium infected in mosquitoes collected from forest and farm sites in Ia MLá commune, Krong Pa district, Gia Lai province. Methods: Forest and agricultural farm sites in Gia Lai province were selected for mosquito collections (total eight sites). At each site, mosquito collection by Human baited Double Net Trap (HDNT), animal baited traps (ABT) using cattle, and CDC light traps was performed. Plasmodium infection was determined by PCR. Results: A total of 1,815 Anopheles mosquitoes belonging to 19 species were collected by ABT (n=431), HDNT (n=354) and CDC light trap (n=85). Primary vectors Anopheles dirus and Anopheles minimus were found at low densities comparative to other species. Peak capture by HDNT for primary and secondary vector species occurred from early evening onwards. Only two samples An. dirus in the forest infected with P. vivax. Conclusions: 13 species of Anopheles mosquitoes were collected, the rate of mosquitoes infected with malaria parasites was low, only 02 samples of An. dirus infects sporozoite Plamodium. Keywords: Anopheles, Plasmodium, vector, malaria.*Corressponding author Email address: nguyenvandung@outlook.com Phone number: (+84) 986 898 528 270 N.V. Dung et al. / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 64, Special Issue (2023) 270-277 THÀNH PHẦN LOÀI VÀ VAI TRÒ TRUYỀN BỆNH SỐT RÉTCỦA MUỖI ANOPHELES TẠI XÃ IA MLÁ, HUYỆN KRONG PA, TỈNH GIA LAI, NĂM 2022 Phạm Thu Hà1, Bùi Lê Duy2, Vũ Việt Hưng2, Nguyễn Văn Dũng2,* 1 Phòng khám Đa khoa Hà Đông, Hà Nội - Quang Trung, Hà Đông, Hà Nội, Việt Nam 2 Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương - 34 Trung Văn, Nam Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam Ngày nhận bài: 22 tháng 12 năm 2022 Chỉnh sửa ngày: 14 tháng 01 năm 2023; Ngày duyệt đăng: 15 tháng 02 năm 2023 TÓM TẮT Mục tiêu: Nghiên cứu này được thực hiện để xác định thành phần loài, tập tính đốt mồi và vai trò truyền bệnh sốt rét của muỗi Anopheles thu thập tại xã Ia MLá, huyện Krong Pa, tỉnh Gia Lai. Phương pháp nghiên cứu: chọn 4 điểm điều tra muỗi ở trong rừng và bìa rừng. Tại mỗi điểm, thu thập muỗi bằng bẫy màn đôi có mồi người (HDNT), bẫy gia súc (ABT) và bẫy đèn CDC. Ký sinh trùng sốt rét trong muỗi được xác định bằng PCR. Kết quả: Tổng số 870 muỗi Anopheles thuộc 19 loài đã được thu thập bằng bẫy gia súc ABT (n=431), bẫy màn kép mồi người HĐNT (n=354) và bẫy đèn CDC (n=85). Véc tơ sốt rét chính Anopheles dirus và Anopheles minimus được tìm thấy có mật độ thấp so với các loài khác. Véc tơ chính và phụ được bắt bằng phương pháp HDNT bắt đầu chập choạng tối (khoảng hơn 17h). Chỉ có hai mẫu An. dirus trong rừng nhiễm P. vivax. Kết luận: thu được 13 loài muỗi Anopheles, tỷ lệ muỗi nhiễm ký sinh trùng sốt rét thấp, chỉ có 02 mẫu An. dirus nhiễm thoa trùng Plamodium. Từ khóa: Anopheles, Plasmodium, véc tơ, sốt rét.1. ĐẶT VẤN ĐỀ vùng núi, rừng các tỉnh miền Nam và miền Trung [1]. Có ba véc tơ chính và ít nhất sáu véc tơ phụ truyềnNhững năm gần đây, tỷ lệ mắc và tử vong do sốt rét đã bệnh sốt rét ở Việt Nam. Mật độ của An. dirus thườnggiảm đáng kể ở Việt Nam, từ 224.923 năm 1992 xuống cao hơn vào cuối mùa mưa (tháng 10 – 11) trong khixuống dưới 500 các mắc những năm 2021-2022. Do An. minimus cũng phát triển mạnh vào cuối mùa khôvậy, Việt Nam đang tiến tới mục tiêu chiến lược là loại (tháng 4 – 5).trừ bệnh sốt rét vào năm 2030. Mặc dù số trường hợp mắc và tử vong do sốt rét đãKý sinh trùng sốt rét Plasmodium được lan truyền bởi giảm trong thời gian gần đây nhưng sốt rét vẫn tồn tại ởmuỗi Anopheles. Muỗi Anophen chủ yếu tập trung ở một số khu vực Tây Nguyên và Đông Nam Bộ của Việt*Tác giả liên hệ Email: nguyenvandung@outlook.com Điện thoại: (+84) 986 898 528 271 N.V. Dung et al. / Vietnam Journal of Community Medicine, Vol. 64, Specia ...